Speciaal onderwijs groeit in de Randstad en Brabant
Sinds de invoering van passend onderwijs in 2014 hebben vooral samenwerkingsverbanden in de Randstad en Noord-Brabant méér leerlingen naar het speciaal onderwijs verwezen.
Bron: Google Maps/Fusion Tables
Ook delen van Flevoland, Zeeland en Gelderland laten een groei zien van het speciaal onderwijs. Dat blijkt uit een data-analyse door het Onderwijsblad.
In Overijssel, Drenthe en Zuid-Limburg daalt het aantal so-leerlingen de afgelopen jaren juist. Deze regio's krijgen door een landelijke herverdeling minder geld voor zorgleerlingen. Dat geldt trouwens ook voor Noord-Brabant.
Onlangs stuurde minister Slob landelijke cijfers over passend onderwijs naar de Tweede Kamer. Om de regionale verschillen inzichtelijk te maken, heeft het Onderwijsblad de leerling-tellingen van de Dienst Uitvoering Onderwijs per samenwerkingsverband in het primair onderwijs gevisualiseerd. De onderlinge verschillen zijn groot: van een derde méér so-leerlingen tot een derde minder.
Primair onderwijs
Leerlingontwikkeling speciaal onderwijs 2014-2017
Blauw: afname. Geel/bruin: toename. Klik op het kaartje voor gegevens per samenwerkingsverband.
In het kaartje hieronder is de relatieve leerlingontwikkeling in het speciaal onderwijs afgezet tegen die in het reguliere basisonderwijs.
Leerlingontwikkeling speciaal onderwijs tov basisonderwijs
Groen: speciaal onderwijs krimpt harder dan het basisonderwijs of groeit minder snel. Paars: speciaal onderwijs groeit harder of krimpt minder snel.
Voortgezet onderwijs
Leerlingontwikkeling voortgezet speciaal onderwijs 2014-2017
In het kaartje hieronder is de relatieve leerlingontwikkeling in het voortgezet speciaal onderwijs afgezet tegen die in het reguliere vo.
Leerlingontwikkeling voortgezet speciaal onderwijs tov voortgezet onderwijs
Groen: vso krimpt harder dan het reguliere vo of groeit minder snel. Paars: vso groeit harder of krimpt minder snel.
Herverdeling
Door een verevening van budgetten voor zorgleerlingen, krijgt de helft van de samenwerkingsverbanden er stapsgewijs geld bij. Dat geld komt bij de andere helft vandaan, waar regio's soms een derde van het oude budget kwijtraken.
De regio's waar het speciaal onderwijs sinds 2014 het sterkst is gekrompen, hebben bijna allemaal te maken met deze bezuiniging.
De regio's waar het speciaal onderwijs juist het hardst is gegroeid, laten een wat gevarieerder beeld zien. In de 'top twintig' van deze samenwerkingsverbanden heeft de helft aanzienlijk meer geld te besteden. De andere helft heeft een gelijkblijvend of teruglopend budget.
Groei
Eerder deze week kwamen vastgestelde, landelijke cijfers naar buiten over het (voortgezet) speciaal onderwijs. Die wijken overigens nauwelijks af van de voorlopige telling uit november.
Ten opzichte van 2016 groeit het speciaal onderwijs - voor het eerst in jaren - met ruim zevenhonderd leerlingen (2,4%). Die stijging komt voor de helft op conto van cluster-2.
Het voortgezet speciaal onderwijs krimpt met 275 leerlingen (0,7%). Die daling wordt grotendeels veroorzaakt door een afname in cluster-2. Clusters-1 en -2 (leerlingen met een visuele, auditieve of communicatieve beperking) vallen onder een landelijke systematiek en staan los van de regionale samenwerkingsverbanden.
Samen zijn het so en vso afgelopen jaar een heel klein beetje gegroeid. Vergeleken met 2014 is er nog steeds sprake van een daling.
Datzelfde geldt voor het speciaal basisonderwijs (sbo). Ten opzicht van vorig schooljaar is er een minieme groei van 99 leerlingen (0,3 %). Sinds 2014 is het aantal sbo-leerlingen met bijna 2900 afgenomen, een daling van acht procent.
Leerlingen in het (voortgezet) speciaal onderwijs
| 1 okt 2017 | tov 2016 | % | tov 2014 | % | |
| Totaal so | 29.849 | +711 | +2,4% | -1.257 | -4% |
| so cluster-1 | 247 | +1 | +0,4% | -50 | -16,8% |
| so cluster-2 | 6.198 | +357 | +6,1% | -297 | -4,6% |
| so swv (3/4) | 23.372 | +345 | +1,5% | -916 | -3,8% |
| gji | 32 | +8 | +33% | 6 | 23,1% |
| Totaal vso | 37.642 | -275 | -0,7% | -2.247 | -5,6% |
| vso cluster-1 | 318 | -36 | -10,2% | -88 | -21,7% |
| vso cluster-2 | 2.026 | -188 | -8,5% | -440 | -17,8% |
| vso swv (3/4) | 34.240 | +27 | +0,1% | -1.572 | -4,4% |
| gji | 1.058 | -78 | -6,9% | -147 | -12,2% |
Bron: DUO/OCW. GJI: Gesloten instelling
Veruit het grootste deel van het (voortgezet) speciaal onderwijs - een kleine 58 duizend leerlingen dit schooljaar - valt onder de verantwoordelijkheid van 152 regionale samenwerkingsverbanden: 77 in het primair en 75 in het voortgezet onderwijs.
