Alle

Instroom bij lerarenopleiding Nederlands slinkt

Terwijl de instroom bij de bacheloropleidingen Nederlands in zeven jaar tijd is gehalveerd, lopen ook de studentenaantallen bij de universitaire lerarenopleidingen terug. Zijn er straks nog wel voldoende leraren Nederlands voor de bovenbouw van havo en vwo?

Tekst Hoger Onderwijspersbureau (HOP) - - 2 Minuten om te lezen

vu-studie-nederlands

Beeld: Pixabay

Vorige week nam de Vrije Universiteit definitief het besluit om haar kwijnende afstudeerrichting Nederlands van de bachelor literatuur & samenleving af te bouwen. Met zes eerstejaars was die niet langer in de lucht te houden, stelde het bestuur. Minister Van Engelshoven begreep dat wel en schreef dat studenten in Amsterdam gelukkig ook terechtkunnen bij de opleiding Nederlands van de UvA. Politici reageerden verontwaardigd.

Literatuur

Ook veel neerlandici maken zich zorgen. In 2018 telden de universiteiten nog maar 201 eerstejaars studenten Nederlands – de helft minder dan in 2011. Ze vinden het hoog tijd dat het schoolvak Nederlands aantrekkelijker wordt. Er zou weer meer aandacht voor literatuur moeten komen.

Gebeurt dat niet, dan zullen er straks te weinig studenten én leraren Nederlands zijn. “Zelfs als alle neerlandici die afstuderen leraar Nederlands worden, hebben we er te weinig”, waarschuwde de Nijmeegse hoogleraar Marc van Oostendorp in dagblad Trouw. “En daarvoor kiezen ze niet. Neerlandici gaan ook aan het werk bij een uitgeverij, worden journalist of gaan werken in de communicatie.”

Tekort

Begin dit jaar publiceerde het ministerie een onderzoek naar de arbeidsmarkt van leraren. Daarin staat dat er in 2018 weliswaar een tekort is aan docenten Nederlands, maar dat dit de komende jaren zal afnemen. De onvervulde vraag naar tweedegraads docenten is relatief kleiner dan die naar eerstegraders, die mogen lesgeven in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs.

De onderzoekers baseerden hun voorspellingen op onder meer de aantallen afgestudeerde leraren tot en met 2016. Maar hoe staat het intussen met de instroom bij de zes universitaire lerarenopleidingen (eerstegraads)? Navraag daar leert dat de inschrijvingscijfers teruglopen. De Vrije Universiteit doet het qua instroom nog redelijk goed in vergelijking met Tilburg, Groningen en de Universiteit van Amsterdam.

Instroom eerstegraads wo 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018 2018/2019
Universiteit van Amsterdam 19 18 9 5 7
Radboud Universiteit 16 11 21 12 14
Universiteit Utrecht 28 40 26 20 23
Vrije Universiteit 14 15 28 8 13
Tilburg 16 12 9 14 6
Rijksuniversiteit Groningen (RUG) 16 13 12 10 7
Totaal 109 109 105 69 70

© HOP, bron Informatie ULO's

Hbo

Daar staat tegenover dat de instroom bij de eerstegraads lerarenopleidingen in het hbo iets aantrekt. Daar steeg het aantal eerstejaars van 76 in 2014 naar 94 in 2018.

Instroom eerstegraads hbo 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018 2018/2019
Fontys 17 13 20 28 19
Hogeschool Utrecht 25 26 27 24 27
HvA 15 15 10 11 14
HAN 9 8 10 12 18
NHL Stenden 10 12 9 11 16
Totaal 76 74 76 86 94

© HOP, bron Vereniging Hogescholen

Maar ook hier zijn de voortekenen ongunstig. Bij de hbo-opleidingen voor tweedegraads leraren Nederlands schreven zich in 2014 nog 312 eerstejaars in. Afgelopen september waren dat er nog maar 234. In 2017 besloot de Hogeschool Inholland haar lerarenopleidingen af te bouwen. Bij Nederlands stonden toen nog maar tien eerstejaars ingeschreven.

Instroom
tweedegraads hbo
2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018 2018/2019
Hogeschool Windesheim 36 33 34 37 18
Driestar Educatief 6 4 10 5 7
Fontys 44 51 54 45 28
Inholland 6 8 10
Hogeschool Rotterdam 52 31 47 42 41
Hogeschool Utrecht 37 24 33 28 26
HvA 60 44 40 40 42
HAN 36 49 32 42 44
NHL Stenden 35 23 23 36 28
Totaal 312 267 283 275 234

© HOP, bron Vereniging Hogescholen

Bij elkaar opgeteld worden er door universiteiten en hogescholen steeds minder eerstegraads docenten Nederlands opgeleid. In 2014 telden ze samen 185 eerstejaars en in 2018 nog 164. De tijd zal leren wat het effect is op het lerarentekort.