Kritiek op ingreep inspectie bij Vmbo Maastricht
Het besluit van de Onderwijsinspectie en minister Arie Slob om alle eindexamens van 354 scholieren van VMBO Maastricht ongeldig te verklaren zorgde voor veel extra onrust en onzekerheid. De Auditdienst Rijk (ADR) zet vraagtekens bij het besluit van afgelopen zomer.
Beeld: Rijksoverheid
Dat blijkt uit een afgelopen vrijdag gepubliceerd onderzoeksrapport waarbij de inspectie zelf onder de loep is genomen. De ADR bekeek hoe de inspectie handelde bij het examendrama in Limburg.
Minder onrust
De dienst concludeert dat de inspectie tijdens de crisis andere keuzes had moeten maken. ‘Er waren mogelijkheden aanwezig om met een meer weloverwogen aanpak en communicatie tijdens de crisis minder maatschappelijke onrust te veroorzaken met uiteindelijk hetzelfde effect’, aldus het rapport.
Zo had de inspectie niet gelijk alle eindexamens ongeldig hoeven te verklaren. Het was beter geweest eerst te wachten en het schoolbestuur de diploma-uitreiking te laten uitstellen. Na de melding van de klokkenluider op 14 juni 2018 had de inspectie bovendien eerst het hele onderzoek naar alle ontbrekende toetsen en administratie van de schoolexamens moeten afronden en een goede, weloverwogen afweging moeten maken met alle –juridische- voors en tegens van het besluit.
Signalen
Daarnaast wijst de auditdienst op de vele signalen die van ouders bij de inspecteurs binnenkwamen over lesuitval. De inspectie had beter navraag moeten doen over de meldingen en alle problemen om zo te achterhalen dat er een verband was tussen de lessen die uitvielen en de uitvoering van de schoolexamens. Ook had de inspectie kunnen zien dat het PTA, het programma van toetsing en afsluiting, ingewikkelder was bij VMBO Maastricht dan bij andere scholen.
De minister stelt in zijn brief aan de Tweede Kamer dat het ongeldig verklaren van de eindexamens de enige goede optie was. Het garandeert de waarde van de diploma’s. ‘Er was op dat moment geen andere mogelijkheid dan aan deze noodrem te trekken’, aldus de minister. ‘Ons uitgangspunt is steeds geweest: we willen dat zoveel mogelijk leerlingen alsnog een diploma kunnen halen en geen jaar over hoeven te doen.’
Zeer zwak
Naast het onderzoeksrapport van de ADR publiceerde de inspectie haar elf eigen onderzoeken naar scholen van het Limburgs Voortgezet Onderwijs (LVO). Deze scholen werden naar aanleiding van het examendrama onderzocht op onderwijskwaliteit. LVO heeft in totaal dertig scholen over heel Limburg verspreid.
Die rapporten laten zien dat zeven schoolafdelingen van LVO zeer zwak zijn. Het gaat om zes afdelingen van VMBO Maastricht en de vmbo-kader afdeling van het Sophianum. Ook scoren zes afdelingen onvoldoende en zijn er op twee LVO-scholen tekortkomingen in het PTA. De inspectie ziet ook dat er op veel scholen te weinig zicht is op de onderwijstijd, kwaliteitszorg en begeleiding van de leerlingen.
Bestuur
De inspectie deed ook onderzoek naar het bestuur van LVO en verwijt de bestuurders ‘ernstige nalatigheid’. ‘Het bevoegd gezag stuurt op hoofdlijnen en controleert onvoldoende de resultaten in de praktijk’, zo schrijft de inspectie. Er wordt te weinig van de locaties aan het bestuur teruggekoppeld en er ontbreekt een kwaliteitscultuur. Bovendien stuurde het bestuur te weinig en niet op tijd bij.
De minister laat in zijn brief aan de Kamer weten dat LVO samen met het ministerie, de inspectie en de werkgeversvereniging VO-raad aan de slag gaat om de onderwijskwaliteit te verbeteren. Er zijn een aantal maatregelen genomen om dit voor elkaar te krijgen. Zo wordt er een team van deskundigen ingevlogen dat helpt met de onderwijskwaliteit, het bestuur krijgt ondersteuning van de VO-raad, de administratie van de scholen wordt op orde gebracht zodat hiaten eerder te vinden zijn en de inspectie houdt scherp toezicht op alle inspanningen om de kwaliteit te herstellen.
Afgelopen juni kwam bij VMBO Maastricht, één van de scholen van LVO, een examendrama aan het licht: 354 examens werden ongeldig verklaard. Een paar weken geleden stapte bestuursvoorzitter Andre Postema op, zo liet de school weten in een bericht.
Aanstaande woensdag debatteert de Tweede Kamer met de onderwijsministers over de brief, de rapporten en de conclusies van de Auditdienst Rijk.
