Krimp leerlingaantal primair onderwijs straks ten einde
Door een geboortegolf slaat in 2025 de krimp in het basisonderwijs om in een kleine groei. Doordat meer leerlingen doorstromen naar havo en vwo, zien zowel het mbo als het hbo de studentenaantallen juist extra afnemen. Dat blijkt uit de recente ramingen van het ministerie van Onderwijs.
Beeld: Typetank
De trends worden gebruikt voor het opstellen van de onderwijsbegroting en om bijvoorbeeld nieuwe ramingen van lerarentekorten te maken. De komst van vluchtelingen uit de Oekraïne, met daaronder een groot aantal leerplichtige kinderen, zijn in de prognoses nog niet meegenomen.
Geboortegolf
De belangrijkste omslag vindt plaats in het basisonderwijs. Door een geboortegolf in coronajaar 2021 groeide het aantal nul-jarigen met meer dan 11 procent. Volgens het CBS is dit het begin van een structureel hoger geboortecijfer. Over vier jaar zoeken die kinderen allemaal een plekje op de basisschool.
Voor al die extra leerlingen zijn meer meesters en juffen nodig
Volgens de ramingen van OCW kantelt de leerling-ontwikkeling in het basisonderwijs in 2025 eerder dan tot nu toe werd voorspeld. In dat jaar zijn er 9.000 leerlingen meer dan tot nu toe werd berekend, in 2028 ruim 30.000 meer dan oorspronkelijk werd verwacht. In plaats van de eerder voorspelde min voor het hele basisonderwijs staat er daarom nu in de prognoses voor 2028 een kleine plus.
Voor al die extra leerlingen zijn meer meesters en juffen nodig, daarvoor zijn nog geen voorspellingen gemaakt. Uitgaande van de gemiddelde klassengrootte betekent het ongeveer vijfhonderd extra fulltime banen in 2025, doorgroeiend naar tweeduizend in 2028. De aanmeldingen voor de pabo schoten in 2021 echter in de min en ook voor komend jaar staan de voorlopige cijfers voor de lerarenopleidingen in het rood.
Ander keuzegedrag
Met de leerling-groei in het basisonderwijs stijgt ook het aantal kinderen in het speciaal onderwijs harder dan toch al werd verwacht. Het leerlingaantal in het voortgezet onderwijs neemt nog steeds af, maar minder dan eerder voorspeld. Door een ander keuzegedrag blijven leerlingen namelijk langer doorleren binnen het vo. Omdat leerlingen uit vmbo gemengd/theoretisch betere doorstroomrechten hebben gekregen, stappen ze na het halen van een diploma vaker over naar 4 havo. Datzelfde geldt voor havisten waar de doorstroom naar 5 vwo bijna verdubbelt.
Het studentenaantal in het mbo duikelt volgens de prognoses
Van de leerling-daling en het veranderende keuzegedrag in het voortgezet onderwijs hebben mbo en hbo last. Beide sectoren schoten afgelopen jaar al opeens in de min en die trend zet door. Het studentenaantal in het mbo duikelt volgens de prognoses tussen 2021 en 2028 uiteindelijk met 37.000. Het hbo moet in diezelfde periode rekening houden met per saldo 28.000 studenten minder. Het wetenschappelijk onderwijs blijft door de steeds hogere deelname aan het vwo doorgroeien, zoals al werd verwacht.
Primair en wetenschappelijk onderwijs nieuwe groeisectoren
| Telling 2021 | Prognose 2028 | Verschil | |
| Basisonderwijs | 1.371.000 | 1.372.000 | 0% |
| Totaal po | 1.478.000 | 1.486.000 | +1% |
| Totaal vo | 934.000 | 906.000 | -3% |
| Totaal mbo | 502.000 | 465.000 | -7% |
| Totaal hbo | 491.000 | 462.000 | -6% |
| Totaal wo | 342.000 | 401.000 | +17% |
Bron referentieraming OCW 2022
Wil je op de hoogte blijven van alles wat er in het onderwijs speelt? Word lid van de AOb en ontvang elke maand het Onderwijsblad.
