Kleinere groepen pakken positief uit volgens CPB
Kleinere groepen leveren in het primair en hoger onderwijs betere leerresultaten op. Ook verbeteren zomerscholen en het lezen van acht boeken in de vakantie zichtbaar de schoolprestaties van achterstandsleerlingen. Dat blijkt uit de update van het advies Kansrijk onderwijsbeleid van het Centraal Planbureau (CPB).
Beeld: Pixabay
Betere leerresultaten zijn in het basis- en voortgezet onderwijs ook te halen door parallelklassen in te delen op niveau van de leerlingen. Dat levert ook nog eens een bijdrage op voor de economie, maar het CPB waarschuwt voor negatieve neveneffecten. Het risico bestaat dat laag presterende leerlingen niet meer worden uitgedaagd en het is slecht voor de integratie.
Verkiezingen
Al jaren publiceert het CPB in de aanloop naar de verkiezingen de serie Kansrijk onderwijsbeleid om de effecten van beleidsmaatregelen inzichtelijk te maken. Wat werkt wel en wat werkt niet? En wat kosten die maatregelen dan, plus, leveren ze ook op termijn winst of verlies voor de lonen of economische groei op.
Met de CPB-informatie kunnen politieke partijen kiezen welke investeringen of bezuinigingen ze opnemen in hun verkiezingsprogramma
Met de informatie kunnen politieke partijen kiezen welke investeringsmaatregelen of bezuinigingen ze opnemen in hun verkiezingsprogramma. Het CPB adviseert dus niet wat verstandig is, maar op de achtergrond sturen de berekeningen wel vaak wat partijen doen. Maatregelen met gunstige effecten leveren uiteindelijk in de doorrekening van het totale verkiezingsprogramma punten op.
Trends
Voor de laatste update van het rapport bekeek het CPB rond de 150 mogelijke beleidsmaatregelen, van kinderopvang tot en met universiteit. Bij lang niet alle maatregelen is het mogelijk om de effecten door te rekenen, maar er zijn wel duidelijke een trends zichtbaar.
Klassenverkleining tot maximaal 21 leerlingen in het primair onderwijs komt er goed uit
Net als uit het rapport van SEO Economisch Onderzoek voor de AOb komt klassenverkleining tot maximaal 21 leerlingen in het primair onderwijs er goed uit. Het levert leerwinst op én draagt bij aan economische groei. Daar hangt wel een prijskaartje aan van 990 miljoen euro. Het wetenschappelijk bewijs voor het positieve effect van het verlagen van de docent-studentratio -van 20 naar 17- op hogescholen en universiteiten is minder uitgebreid maar wel aanwezig in de vorm van hogere cijfers, schrijft het CPB. Kosten van die actie zijn 620 miljoen euro. In het voortgezet onderwijs is de leerwinst van algehele klassenverkleining naar 21 marginaal. Als het gaat om startende leraren of intensiever taal- en rekenonderwijs voor achterstandsleerlingen wordt leerwinst in kleine groepen in het vo wel duidelijk zichtbaar.
In de bijsluiters met neveneffecten noemt het CPB bij het verkleinen van de groepen niets positiefs of negatiefs, terwijl bij andere maatregelen wel het positieve effect op de werkdruk van leraren wordt genoemd. Dat lijkt toch zeker ook op te gaan voor klassenverkleining.
Begeleiding
Een andere trend is het intensiever begeleiden van startende docenten, dat pakt erg positief uit voor de resultaten van leerlingen en studenten in alle sectoren. Coaching van bestaande docenten levert ook goede resultaten op. Datzelfde geldt voor prestatiebeloning, maar daarover schrijft het CPB in de bijsluiter dat dat tot strategisch gedrag, fraude en minder samenwerking kan leiden.
Als de basisbeurs weer wordt ingevoerd komen er bijna 5 procent meer eerstejaars
Studenten
Voor het hoger onderwijs heeft het CPB verder gekeken naar de effecten van maatregelen op de studentenstromen. Als de basisbeurs weer wordt ingevoerd – kosten 1 miljard euro– komen er bijna 5 procent meer eerstejaars. Het effect van het halveren van het collegegeld voor opleidingen in de techniek, zorg en onderwijsberoepen is nog onbekend. Relatief goedkoop, 15 miljoen euro, is het afschaffen van het dure tarief voor een tweede master. Het effect daarvan is groot en het levert 5 procent méér inschrijvingen voor tweede masters op.
