Wiersma zet in op nieuwe koers aanpak verzuim
Onderwijsminister Dennis Wiersma slaat een andere koers in om verzuim in het onderwijs aan te pakken. Door onder meer de verzuimregistratie makkelijker te maken, hoorrecht voor leerlingen te regelen en een uitbreiding van het afstandsonderwijs, hoopt hij dat er minder leerlingen uitvallen.
Beeld: typetank
‘Er is werk aan de winkel’, schreef Wiersma gisteren onomwonden in zijn brief aan de Tweede Kamer. ‘We moeten met zijn allen nog meer aan de bak en een andere weg bewandelen.’ De aanpak van zijn voorgangers is onvoldoende geweest, het aantal kinderen dat niet naar school gaat, nam toe. Het moet anders met een ‘verbeterde en aangescherpte aanpak’, aldus Wiersma.
Wiersma: ‘We moeten met zijn allen nog meer aan de bak en een andere weg bewandelen'
Fors
De meest recente cijfers, van schooljaar 2020-2021, laten zien dat vooral de groep jongeren die een vrijstelling hebben doordat ze lichamelijke of psychische klachten hebben, is toegenomen. Zij kunnen door hun ziekte niet naar school en staan niet ingeschreven. Ging het in 2015-2016 om 5537 jongeren, vorig schooljaar noteerden gemeenten dat het gaat om ruim 7000 jongeren.
Ook in andere verzuimcategorieën vindt de minister de cijfers ‘fors’. Zo waren er 3328 leerplichtige jongeren - die ingeschreven staan bij een school - langer dan vier weken ongeoorloofd afwezig van school in 2020-2021. Dit aantal bleef nagenoeg gelijk met het schooljaar hiervoor. Met 5491 ligt het absoluut verzuim hoger. Deze groep is leerplichtig, maar staat niet ingeschreven bij een onderwijsinstelling. Vergeleken met 2015-2016 nam deze groep met 400 leerlingen toe.
Minder zicht
Wel zit er een kanttekening bij deze cijfers. Zo geeft 70 procent van de ondervraagde leerplichtambtenaren aan dat scholen door de pandemie veel slechter zicht hadden op de verzuimreden. Kwam dit door corona of werd corona als reden aangevoerd om geoorloofd afwezig te zijn, zodat scholen een ziekmelding noteerden? Wat verder meespeelt: omdat er in 2019-2020 vanwege corona niet op de leerplicht werd gecontroleerd, waren scholen een jaar later ook minder bereid om een melding te doen, zo blijkt uit aanvullend onderzoek.
Nieuwe aanpak
De cijfers laten volgens Wiersma zien dat er sprake is van een ‘taai probleem’ en hij kiest voor een andere koers naast al ingezette maatregelen.
Allereerst moet de verzuimregistratie op de schop. De minister is van plan om voor de zomer een wetswijziging in te dienen die zorgt dat de registratie eenvoudiger wordt. Daarnaast wil hij scholen verplichten alle soorten verzuim - dus ook ziekteverzuim (dat is nu geoorloofd verzuim) - te melden. Leerplichtambtenaren moeten voortaan een automatische melding krijgen zodat ze vroeg bij het verzuim betrokken zijn. Ook wil Wiersma alle definities in alle regio’s gelijktrekken waardoor er meer overeenstemming is en cijfers beter vergelijkbaar zijn.
Deel twee van de aanpak, betekent het aanbieden van passender onderwijs. ‘Ik gun het ieder kind om gewoon mee te kunnen doen, ook al moeten daar ongewone oplossingen voor gevonden worden’, aldus Wiersma.
Ik gun het ieder kind om gewoon mee te kunnen doen, ook al moeten daar ongewone oplossingen voor gevonden worden
Kinderen die niet naar school gaan of een vrijstelling hebben, moeten hulp krijgen om weer terug het onderwijs in te gaan. Hiervoor komen regionaal steunpunten voor ouders en kinderen. Omdat kinderen vaak vooral zelf weten wat een passende onderwijsplek is en waaraan ze behoefte hebben, wil de minister dat zij gehoord worden. Hij dient hiervoor een wet in.
Voor kinderen die naast onderwijs óók zorg nodig hebben en daardoor vaak buiten de boot vallen, komt er een experiment met ‘onderwijszorgarrangementen’ vanaf volgend jaar. Dan is er mogelijkheid om af te wijken van regels. Voor hoogbegaafde kinderen zet Wiersma een kenniscentrum op waarbij betrokkenen actuele kennis en expertise kunnen delen.
Voor de groep jongeren die een vrijstelling hebben, vanwege lichamelijke of psychische klachten, dient Wiersma ook twee wetsvoorstellen in. Zo moet bij de afgifte van een vrijstelling voortaan gekeken worden naar welke onderwijsmogelijkheden er nog zijn en moeten samenwerkingsverbanden inzicht krijgen in de cijfers zodat ze preventieve maatregelen kunnen nemen.
Afstandsonderwijs
Afstandsonderwijs voor kinderen die geen onderwijs volgen op locatie - als alle maatregelen niet helpen - is een derde speerpunt van Wiersma. ‘Elk kind dat tijdelijk niet naar school gaat, moet onderwijs krijgen’. Wiersma gaat bekijken of bestaande initiatieven een landelijk aanbod kunnen ontwikkelen en wat hij kan doen aan wet- en regelgeving zodat er van onderwijstijd kan worden afgeweken en hoe het zit met de bekostiging.
Voor de zomer laat Wiersma weten hoe hij zijn aanpak verder uitwerkt en ook het mbo gaat betrekken. Want de verzuimaanpak en het voorkomen van vroegtijdig schoolverlaten hebben hetzelfde doel: namelijk jongeren in beeld krijgen.
Word lid van de AOb en download de app. Zo blijf je altijd op de hoogte van het laatste onderwijsnieuws uit jouw sector.
