‘Wetenschappers hebben ernstige lichamelijke en psychische klachten’
Het is bar gesteld met de werkomstandigheden aan de Nederlandse universiteiten, concludeert WOinActie. Afgelopen twee weken ontving de actiegroep bijna zevenhonderd meldingen van structureel overwerk en daaruit voortrollende fysieke en lichamelijke klachten.
Beeld: Pixabay
Personeel aan universiteiten heeft last van slaapgebrek, rug- en nekklachten, angstgevoelens, depressie, hoge vatbaarheid voor ziektes, burn-out, paniekaanvallen en sociale isolatie, somt WoinActie op in het persbericht dat ze vandaag naar buiten brengt. De bevindingen zijn op hoofdlijnen gemeld bij de Arbeidsinspectie, vertelt Marijtje Jongsma, hoofddocent aan de Radboud universiteit in Nijmegen. In de tweede helft van januari gaat WOinActie praten met de Arbeidsinspectie over een vervolgonderzoek.
Meer taken
Jongsma is geschrokken van de ernst van de meldingen. Gemiddeld werken universitaire (hoofd)docenten (353 respondenten) en hoogleraren (91 respondenten) wekelijks 45 procent van hun uren over. “Dit wordt veroorzaakt door een structureel tekort aan docenten en steeds meer taken”, aldus Jongsma.
Docenten zonder onderzoeksaanstelling (95 respondenten) hebben het het zwaarst, aldus WOinActie op basis van de meldingen. Deze groep werkt gemiddeld meer dan 50 procent over, vaak op tijdelijke deeltijdcontracten bij verschillende universiteiten en voor relatief lage salarissen. Ze zeggen hierdoor geen toegang te hebben tot de woningmarkt*Dit doet denken aan collega’s met tijdelijke contracten in het primair onderwijs. Ook daar zorgt langdurige onzekerheid rond werk en inkomen voor veel stress. Lees uit het Onderwijsblad van december 2019: ‘Schoolbesturen wringen invallers uit’..
Postdocs
Naast docenten en hoogleraren gaven promovendi, postdocs en ondersteuners gehoor aan de oproep om overwerk te melden. In totaal hebben 700 mensen werkzaam in het wetenschappelijk onderwijs gereageerd. In het wetenschappelijk onderwijs werken ongeveer 47.500 mensen. “Als je naar dat getal kijkt, lijkt het misschien niet veel, maar WOinActie heeft maar een beperkte mailinglist. We moesten het afgelopen weken hebben van mond- op mondreclame en vinden de respons in zo’n korte tijd heel hoog.”
Het is stoer als je doorwerkt tijdens ziekte
Jongsma concludeert samen met de initiatiefnemers van deze actie Remco Breuker (hoogleraar aan de Universiteit Leiden) en Rens Bod (hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam) dat overwerken op de universiteit als stoer wordt gezien: “Op de universiteiten heerst een cultuur waarbij je een bikkel bent als je doorwerkt tijdens ziekte en waarbij overwerken wordt verheerlijkt.” Tegelijk gaven respondenten aan hun klachten uit schaamte niet te melden bij leidinggevenden.
Een miljard
Begin december stelt minister Ingrid van Engelshoven dat universiteiten een miljard te kort komen. Jongsma: "Ze gaat proberen dit tekort hoog op de agenda te krijgen. Maar van dit soort intentieverklaringen kunnen wij geen extra wetenschappelijke docenten in dienst nemen. We roepen de regering daarom op om op korte termijn dit miljard daadwerkelijk vrij te maken en gaan intussen door met onze acties.”
