Werkdrukgeld verdampt door lerarentekort
Geld tegen werkdruk: dat was het resultaat van de eerste stakingen in het primair onderwijs. Maar waar het lerarentekort al grote impact heeft blijven deze euro’s geregeld op de plank liggen, omdat er geen onderwijspersoneel te vinden is. En als het de school wel lukt een extra kracht aan te stellen, is die persoon vaak druk met vervangingsbranden blussen.
Cindy van Gorp - haar echte naam is bij de redactie bekend - werkt als leraar in het voortgezet speciaal onderwijs in het oosten van Nederland. Ze is boos, want ze heeft vorig jaar gestaakt en vervolgens niets meer vernomen over het werkdrukgeld waar haar team over mag beschikken. “Voor de zomer hoorde ik van vriendinnen die ook in het onderwijs werken: we gaan het geld besteden aan een muziekdocent of een gymdocent. Het klonk allemaal hartstikke mooi.” Maar op haar school bleef het stil. Er is tot nu toe geen overleg geweest, laat staan besteding van de middelen. Het bestuur van haar school laat in een reactie weten dat zij druk zijn met ‘primaire taken om de school draaiende te houden’. Denk aan ‘voldoende personeel vinden en invloed krijgen op het verzuim’.
Juf Petra*: 'De mensen die zijn aangenomen, lossen in de praktijk het leerkrachtentekort en het invallersprobleem op. Geen werkdrukverlaging dus...'
Struggle
Ook op de school van Ellen Scholten, zij werkt twee dagen per week in het basisonderwijs en twee dagen voor de AOb, is het werkdrukgeld nog niet uitgegeven. “Er zijn gewoon geen leraren te vinden”, verzucht ze. Aan het begin van dit schooljaar zocht haar basisschool de Krugerstee in Vaassen nog een leerkracht voor groep 5 en eentje voor groep 8. Lange tijd was er ook nog geen vervanging voor de zwangerschap van de juf van groep 7. Scholten: “Vonden we uiteindelijk een vervanger, stopte die twee weken later alweer omdat ze het werk niet aankon.” Voor haar directeur is het een dagelijkse struggle om mensen voor de klas te krijgen, weet ze. Scholten: “Ik begrijp haar positie. Het is natuurlijk hartstikke mooi dat er een werkdrukmiddelenakkoord ligt, maar de invulling van die afspraak heeft helaas geen prioriteit als er nog zoveel gewone vacatures zijn.”
Oud-meester Leo*: 'Groepen opdelen, taken overnemen: dit zorgt juist voor extra belasting en is feitelijk verdamping van werkdrukmiddelen'
Het bedrag dat alle scholen samen krijgen tegen werkdruk is structureel 237 miljoen euro per jaar, en kan oplopen naar jaarlijks 430 miljoen euro in 2021. Op de website van de AOb is een tool te vinden waarmee je kunt uitrekenen hoeveel jouw school ontvangt.
Cirkel
AOb-bestuurder Eugenie Stolk stelt dat het grote probleem van het lerarentekort eerst opgelost moet worden, wil het geld uit het akkoord leiden tot minder werkdruk. Stolk: “Er zijn meer mensen nodig die leerkracht willen worden of weer willen terugkeren naar het primair onderwijs. En daarvoor moet de overheid een langetermijninvestering doen in betere arbeidsvoorwaarden. Anders komen we nooit uit de vicieuze cirkel.” Stolk wijst op de actieweek in maart, waarin alle onderwijssectoren protesteren tegen de werkdruk en tekorten. “Het primair onderwijs is niet de enige sector waar de problemen ophopen.”
Juf Marjolein*: 'Onze school koos voor een ambulante leerkracht die leerlingen extra hulp kan bieden of leerkrachten kan vervangen zodat zij administratie kunnen doen. Helaas, door het lerarentekort loopt dit nog niet goed'
Inspraak
‘Heb jij inspraak gehad in wat er met de werkdrukmiddelen is gebeurd?’ Deze vraag stelde de AOb in een peiling in december 2018 op zijn facebookpagina. 18 procent van de vijfhonderd stemmers antwoordde ‘nee’. AOb-bestuurder Stolk zegt dat deze uitslag niet overeenkomt met de meldingen bij het meldpunt van het Platform Werkdruk PO, dat zijn er een stuk minder. Wel drukt ze onderwijspersoneel op het hart: “Pak je rechten! Je kunt dit onderwerp in de teamvergadering op de agenda zetten. Ook de personeelsgeleding van de medezeggenschapsraad kan het aan de orde stellen. Het is sowieso goed om dit naar buiten te brengen, want dan weet de minister op welke scholen het werkdrukgeld geen effect heeft. Dat kan bijvoorbeeld door een mailtje naar meldpunt@werkdrukpo.nl.”
*De uitspraken komen van stemmers op de peiling van de AOb in december 2018