Weer meer burn-outklachten in het onderwijs
Het burn-out percentage in het onderwijs stijgt voor het vierde jaar op rij. In 2019 opnieuw, tegen de landelijke trend in. Dat blijkt uit cijfers van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden door TNO en het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Meer dan een kwart van alle docenten in Nederland kampt met burn-out klachten. Daarmee is onderwijs het meest gevoelige beroep voor burn-out. De resultaten van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden verschenen al half april, maar trokken door de uitbraak van het corona-virus geen aandacht.
Percentage dat kampt met burn-outklachten
2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |
gemiddeld | 14,4 procent | 13,4 procent | 14,6 procent | 15,9 procent | 17,3 procent | 17 procent |
docenten | 23,8 procent | 20,2 procent | 22,8 procent | 24,6 procent | 25,2 procent | 27,4 procent |
De nationale enquête onderzoekt alle aspecten van de arbeidsomstandigheden, van zwaar tillen tot geluidsbelasting, van autonomie tot agressie, van werktevredenheid tot werkdruk. Uit het onderzoek blijkt dat ‘algemeen directeuren’ het minst last hebben van stress, terwijl docenten bovenaan de beroepenlijst staan als het gaat om burn-out klachten.
Zwaar
Het percentage burn-out klachten onder leraren ligt op 27,4 procent, vér boven het landelijk gemiddelde 17 procent. Opvallend is dat de mensen in het onderwijs van alle beroepsgroepen wel het meest tevreden zijn over hun baan. Maar dat poetst niet weg dat leraren werken in het onderwijs zwaar vinden en dat de burn-outklachten het allerhoogste zijn van alle beroepsgroepen.
Dat lijkt hem vooral te zitten in de hoeveelheid van het werk, omdat het onderwerp ‘heel veel werk doen’ in de top van de werkbelastingsfactoren staat. Samen overigens met bijvoorbeeld artsen, juristen en managers van horeca en detailhandel.
Burn-outklachten in 2019 per beroep
Docenten | 27,4 procent |
Juristen | 22,7 procent |
Sociaal werkers | 21,1 procent |
Artsen en therapeuten | 21 procent |
Managers van horeca en detailhandel | 20,3 procent |
Verzorgenden | 18,3 procent |
Overheidsambtenaren en -bestuurders | 17,4 procent |
Leidsters kinderopvang en onderwijsassistenten | 15,7 procent |
Tuinders, akkerbouwers en veetelers | 14,3 procent |
Algemeen directeuren | 6,5 procent |
Tussen leraren zijn overigens ook weer verschillen: docenten van algemene vakken in voortgezet onderwijs en mbo voeren de lijst aan met één op drie die kampt met burn-outklachten. Docenten in hbo, wo en hoogleraren hebben binnen de onderwijssector het minste last van werkdrukklachten, maar nog steeds veel meer dan het landelijk gemiddelde van beroepen.
Percentage leraren dat kampt met burn-outklachten
Algemene vakken vo en mbo | 31,9 procent |
Beroepsgerichte vakken vo en mbo | 28,2 procent |
Basisonderwijs | 27,3 procent |
Hoger onderwijs en hoogleraren | 24 procent |
De cijfers tot op het niveau van docenten en sectoren zijn te vinden via een tool die speciaal voor de enquête is gemaakt. Voor 2020 gaan TNO en CBS overigens een volledig andere onderzoek doen naar de effecten van de crisis op de arbeidsomstandigheden.
Schrikken
Eugenie Stolk, voorzitter van de AOb: "We weten helaas al jaren dat het burn-out percentage relatief hoog is, maar toch is het weer schrikken. Je zou bijvoorbeeld verwachten dat de werkdrukmiddelen in het primair onderwijs invloed hebben op deze klachten, maar misschien is het daarvoor nog te vroeg." Tegelijk werken andere omstandigheden stress juist in de hand. Het lerarentekort trekt een steeds zwaardere wissel op het personeel. En ook de corona-periode met het online-onderwijs zal de werkdruk alleen maar verder doen oplopen, denkt Stolk
Volgens de AOb-voorzitter weten de beleidsmakers ook wel in welke hoeken de oplossingen liggen, maar wordt daar simpelweg onvoldoende geld voor vrij gemaakt. “Kleinere klassen zijn niet gratis. Meer leraren, zodat men minder lesuren hoeft te draaien, kost geld. Onder andere voor salarissen, zodat we het beroep weer aantrekkelijk maken en er nieuwe collega’s op de markt komen."
Lees ook: 'Onderwijs blijft kampioen burn-out'