Wat je moet weten over uitzendwerk
Flexibele taken, een hoger salaris, extraatjes tot misschien wel een leaseauto aan toe: werken via een uitzendbureau klinkt aantrekkelijk, maar is het dat ook? Vijf vragen over de plussen en minnen.
Beeld: Nino Maissouradze
1. Waar komt dat hogere maandsalaris vandaan?
De school betaalt. Dat geldt niet alleen voor de kosten voor de bemiddeling en diensten van het uitzendbureau, maar ook voor alles wat op jouw loonstrookje staat. Op je bankrekening komt in sommige maanden meer binnen dan bij een collega met een soortgelijke aanstelling, maar dat verschil komt in feite uit je eigen zak. Tegenover meer geld staan namelijk minder rechten. Als er bijvoorbeeld een dertiende maand wordt uitgekeerd aan je collega’s in loondienst, krijg jij die hoogstwaarschijnlijk niet. Bij werkloosheid is je ww-uitkering korter en mogelijk lager, doordat je geen beroep kunt doen op bovenwettelijke regelingen. Je pensioenregeling in het fonds voor uitzendkrachten is minder gunstig dan het ABP-pensioen. Als je jong bent, kies je wellicht liever voor snel geld nu, dan voor zekerheid voor later. O, en die leaseauto: daar hangt een fiscale bijtelling aan voor het privégebruik. Een deel van de waarde van de auto komt in je volgende belastingaanslag terecht en dat betekent bijbetalen aan de minister van Financiën.
Tegenover meer geld staan minder rechten
2. Hoe is de verhouding met mijn team?
Je hoeft niet naar alle vergaderingen en hebt geen sessies over een nieuw schoolplan of de overstap op een andere methode. Als uitzendkracht is lesgeven weer helemaal je kerntaak en sommige leraren zijn daar uiterst gelukkig mee. Mocht je langer blijven dan een paar weken voor ziektevervanging, dan gaat de school je onvermijdelijk meer als onderdeel van het team zien met verwachtingen over collegiaal gedrag over en weer. Op een gegeven moment komen er toch zaken als ouderavonden, rapporten en adviezen aan. Om dat werk goed te doen, heb je contact met je team nodig. Vergaderen helemaal vermijden, zit er bij een langer uitzendcontract in de praktijk echt niet in.
3. Kan ik eigenlijk wel kiezen?
Gezien het lerarentekort zou je denken dat voor elke onderwijswerknemer de rode loper wordt uitgelegd, maar dat valt tegen. Scholen schermen met sombere vooruitzichten om een vast dienstverband zoveel mogelijk te vermijden. Starten in de ‘flexibele schil’ is in die visie een opstapje naar een vast contract in de verre toekomst. Je kunt ervoor kiezen dat pad te volgen of andere eisen stellen.
Naast een contract via een uitzendbureau of een detachering is ook een ‘gewoon’ tijdelijk arbeidscontract mogelijk. Zeker bij vervanging wegens langdurige ziekte of zwangerschap is zo’n overeenkomst met een einddatum logisch. Scholen die altijd een deel van hun personeel inhuren via een uitzendbureau, merken inmiddels dat ook daar geen wonderen gebeuren als het gaat om beschikbaarheid van mensen, flexibiliteit van inzet en kosten.
Ook als je kiest voor een uitzendcontract, kun je je huid duur verkopen. In de landelijke afspraken staat vaak dat afwijken van de standaard mogelijk is als de uitzendkracht daarvan profiteert. Wat de school of het uitzendbureau ook beweert over cao’s en protocollen, als ze je beter willen behandelen dan de basisnorm, dan mag dat. Het is niet gek om je wensen te formuleren voor je tekent, je kunt onderhandelen.
Dit artikel komt uit het Onderwijsblad. Wil je op de hoogte blijven van alles wat er in het onderwijs speelt? Word lid van de AOb en ontvang elke maand het Onderwijsblad.
Check alle voordelen van het lidmaatschap
4. En als ik het ergens niet mee eens ben, wat dan?
In diverse cao’s staat dat voor tijdelijke werknemers zoals uitzendkrachten dezelfde arbeidsvoorwaarden moeten gelden als bij loondienst. In de praktijk lukt dat nooit helemaal: het is juridisch vaak ingewikkeld om zaken af te dwingen en daarmee is een afwijking of overtreding al snel onzichtbaar voor de leraar. Als je wel ziet dat iets niet deugt, is het moeilijk je recht te halen. Wie lastige vragen stelt, merkt al snel dat er ‘opeens, helaas’ geen werk meer is. Een uitzendcontract is door de werkgever heel makkelijk stop te zetten. Als leraar heb je binnen de gezagsverhouding met je team- en schoolleider een zekere mate van professionele autonomie. Die ruimte verschilt per school. Je tijdelijke collega’s kunnen er meer over zeggen.
5. Bij welke uitzendbureaus kan ik met een gerust hart tekenen?
Teken nooit zonder je contract goed door te nemen met iemand die er meer van weet. In deze markt zijn zogeheten cowboy-bureaus actief die gouden bergen beloven zonder te ‘leveren’. Grote uitzendorganisaties als Randstad, Roler en Maandag hebben een forse opdrachtenportefeuille doordat diverse schoolbesturen een bulk uitzendwerk op de markt hebben gebracht via een aanbesteding. Toch kan ook hun aanbod per school verschillen, dus laat je adviseren. Als je lid bent van de AOb, kan die een contractvoorstel binnen enkele dagen doorlichten.
Disclaimer: aan bovenstaande antwoorden en tips kunnen geen rechten worden ontleend. Voor een inschatting van de concrete rechtspositie is individueel advies noodzakelijk. Leden kunnen zich hiervoor bij de AOb melden via info@aob.nl of 030 2989599.
