Met de nieuwe cao primair onderwijs gaat al het personeel er in deze onderwijssector 4,9 procent op vooruit en komt er een oktober-toelage voor iedereen. Verder zijn er vooral veel afspraken gemaakt voor onderwijsondersteuners. De belangrijkste op een rij.
Tekst: Karen Hagen Beeld: Nanne Meulendijks
Naast de loonsverhoging is er veel meer afgesproken voor onderwijsondersteuners (oop’ers) in verschillende loonschalen.
De loonschalen 1 tot en met 8 zijn met dit nieuwe akkoord verbeterd. “Ze zijn evenwichtiger geworden en vooral collega’s in de eerste treden gaan erop vooruit”, zegt AOb-voorzitter Thijs Roovers. “Deze groep bleef namelijk te lang in het minimumloon hangen.” Belangrijk bij deze afspraak is de conversietabel die te vinden is in de salaristabel. Daarin zie je precies wat deze afspraak voor jouw loonstrook betekent. De tabel laat de oude schalen en treden zien en welk bedrag het wordt met de nieuwe cao-afspraak. Bijvoorbeeld, zat je eerst als oop’er in loonschaal 7, trede 10, dan ontving je elke maand 3415 euro bruto bij een voltijdbaan. In de tabel -die je horizontaal moet lezen- zie je dat deze groep verhuist naar schaal 7, trede 11 en daarmee 3665 euro bruto per maand gaat verdienen. Of collega’s in schaal 6, trede 10, ontvingen elke maand 3186 euro bruto. Zij gaan naar schaal 6, trede 11, en krijgen voortaan ruim 260 euro per maand meer bijgeschreven. “Vooral in de schalen 5, 6 en 7 gaan collega’s er soms 300 euro bruto per maand op vooruit”, zegt de AOb-voorzitter.
Logopedisten, ib’ers en orthopedagogen in loonschaal 11 bereiken veel sneller hun maximum salaris. “Het gaat om vier jaar eerder, want we hebben de schaal verkort van 16 naar 12 treden”, legt Roovers uit. Het brutoloon bij een volledige baan in de laatste trede wordt voortaan 6149 euro. Dit was eerder 5862 euro bruto in trede 16.
Roovers sprak in deze cao af dat een grote groep onderwijsondersteuners een oktober-toelage van 1640 euro bruto bij 1 fte krijgt. Het ligt aan welke loonschaal en in welke trede je zit hoeveel en wanneer je de toelage krijgt.
Zo krijgen alle oop-collega’s in schaal 1 tot en met 8 in elke trede de oktober-toelage. “Goed om te weten is dat zij eerder een extra nominale eindejaarsuitkering kregen”, zegt Roovers. “Voor sommige collega’s was dit niet altijd duidelijk, want ze kregen in die maand óók de 8,3 procent-eindejaarsuitkering die al het personeel krijgt in het onderwijs. Deze eindejaarsuitkering blijft gewoon bestaan en ontvangen de collega’s in december. De extra-variant van 1622 euro bruto verdwijnt. In plaats daarvan komt nu de oktober-toelage en die is ietsje hoger met 1640 euro. Charmant voor deze groep, want juist in lagere loonschalen kun je beter een vast bedrag ontvangen dan een percentage van je salaris. De oktober-toelage heeft geen fiscale voor- of nadelen.”
Goed nieuws is er vooral voor onderwijsondersteuners die in de laatste trede van schaal 9 zitten. Zij ontvingen een bindingstoelage en een extra nominale uitkering in december van bij elkaar zo’n 563 euro bruto bij een voltijdbaan. “Zij krijgen nu in oktober een toelage van 1640 euro bruto”, zegt Roovers. Collega’s die niet in de laatste trede van schaal 9 en hoger zitten, blijven hetzelfde bedrag ontvangen van ruim 300 euro bruto. Dit is gelijk aan de extra eindejaarsuitkering die deze groep eerder kreeg. Alleen schoolbesturen keren dit bedrag niet meer in december uit, maar in oktober.
Schoolbesturen zullen de oktober-toelages pas volgend jaar oktober uitkeren. “Wat dat betreft is dit een krom jaar, maar krijgt iedereen het geld waar hij recht op heeft”, zegt Roovers. Dit jaar kunnen oop’ers dus nog hun ‘oude’ nominale extra eindejaarsuitkering op hun loonstrook zien. Degenen die bindingstoelage hebben opgebouwd over de periode september tot en met december 2024, krijgen dit ook eind dit jaar overgemaakt. De opbouw van de oktober-toelage start vanaf januari 2025.
Oop’ers moeten zich kunnen specialiseren in hun eigen vak. “Heel vaak moeten ze zich ontwikkelen in het vak van leraar, maar er zijn genoeg oop’ers die zich willen ontwikkelen in hun eigen vak. Daarom komt er een inventarisatie van het opleidingsaanbod voor ondersteuners. Zo zei een oop’er die NT2-leerlingen begeleidt dat ze zich graag verder daarin wilde bekwamen. Met deze afspraak geven we meer waarde aan de huidige werkzaamheden van ondersteuners.”
Waarom vind ik geen afspraak over een vaste vergoeding als ik voor de klas gezet wordt als oop’er? AOb-voorzitter Roovers kreeg deze vraag vaker terug tijdens de uitleg van de nieuwe cao. “In de vorige cao (artikel 6.2, lid 3 en 4) is afgesproken dat scholenstichtingen beleid maken als er geen bevoegde leraar voor de klas kan staan. Want laat duidelijk zijn: de AOb wil nog steeds voor elke klas een bevoegde leraar. Lukt dat niet vanwege het lerarentekort en helpt een ondersteuner de school uit de brand, dan moet deze persoon goed betaald worden. De werkzaamheden zijn hetzelfde. Maar dit staat dus al in de cao en wij gaan ervan uit dat schoolbesturen het uitvoeren. Als nu blijkt dat besturen niks doen, dan kan ik er nog niet over onderhandelen, want in de laatste inzet is het niet opgenomen. Daarom zeg ik: trek aan de bel, werkt de afspraak niet of hebben stichtingen geen beleid? Laat het mij weten, want dan nemen we het op in de volgende inzet.”
(Je kunt 40% van je vakbondscontributie terugvragen via je werkgever)
Alle leraren in het primair onderwijs krijgen een loonsverhoging van 4,9 procent in 13 maanden. Deze cao loopt van 1 oktober 2024 tot en met 31 oktober 2025.
Een belangrijke afspraak voor leraren in de laatste trede van hun salarisschaal is de oktober-toelage. “Deze komt in plaats van de bindingstoelage die 1591 euro bruto was en nu 1640 euro bruto bij een voltijdbaan wordt”, zegt Roovers. Schoolbesturen betalen de oktober-toelage volgend jaar in 2025 voor het eerst uit. Collega’s krijgen dus aankomende december hun bindingstoelage over de maanden september tot en met december 2024 al uitbetaald. Vanaf januari 2025 start de opbouw van de oktober-toelage. “In oktober 2025 krijgen leraren dus 10/12 deel van het jaarbedrag.” De eindejaarsuitkering van 8,3 procent over het jaarloon blijft hetzelfde en scholen betalen deze nog steeds in december uit.
“We weten allemaal dat leraren het meest struikelen over de hoge werkdruk. Dat is het grootste probleem in het onderwijs”, zegt Roovers. De AOb is daarom al langer aan de onderhandelingstafel bezig om dit te verbeteren. “Denk aan het werkverdelingsplan van een paar jaar terug, de ‘beter-laten-lijst’ met zaken die je niet hoeft te doen. Er lopen vier onderzoeken -onder meer naar de pauzes en het werkverdelingsplan- want om erover te onderhandelen moeten er zaken geëvalueerd worden. Zodra de uitkomsten bekend zijn, kunnen we stappen zetten.”
Wel staat er in deze nieuwe cao een recht op onbereikbaarheid voor al het personeel na zes uur ’s avonds. “Het gaat vaak mis omdat werkgevers de kaders niet bewaken”, zegt Roovers. Daarom staat het nu duidelijk opgeschreven dat je geen mails, apps of telefoontjes na zes uur hoeft te beantwoorden. Wil je dat wel, dan kan dat altijd, maar ouders en collega’s kunnen het niet opleggen en van je vragen. “Hetzelfde geldt voor parttimers op hun vrije dag, die hoeven hun hele vrije dag niets te beantwoorden. De uitzondering geldt voor zaken die al lang van tevoren in een jaarplanning worden gedeeld, zoals ouderavonden, mr-vergaderingen of schoolkampen.”
Ook schoolleiders krijgen de loonsverhoging. Verder is het verschil tussen de loonschalen D12 en D13 groter geworden.
Er komt 125 euro bruto bij op het eindbedrag in schaal D13. Roovers: “Daarvoor is gekozen omdat het eerst maar een heel klein stapje was van D12 naar D13 en dan naar D14 een heel grote stap. Je wil een net loongebouw dat geleidelijk in stapjes naar boven gaat.”
Voor schoolleiders vervallen vanaf 1 juli 2025 de loonschalen A10 en D11. “Weinig collega’s zitten hier in, want het is de laagste salarisschaal voor schoolleiders en wil je een school goed runnen dan is het al snel een complexe functie die overeenkomstig beloond moet worden. Deze schalen doen geen recht aan het vak van schoolleider. Mensen die erin zitten zullen in juli 2025 naar D12 gaan of ze krijgen een adjunct-functie, maar dan zijn ze eigenlijk geen schoolleider die een visie over meerdere jaren moet opstellen.”
Er verandert met deze cao niets aan de arbeidsmarkttoelage voor directeuren. “Die toelage blijft zoals deze is.”
Adjunct-directeuren die in de hoogste trede zitten van hun salarisschaal krijgen voortaan een oktober-toelage in plaats van een bindingstoelage. In plaats van 1591 euro wordt het bedrag in oktober voortaan 1640 euro bruto bij een voltijdbaan. Het gaat om de loonschalen A10, A11, A12, D11 en D12. Collega’s in de hoogste trede van schaal A13, D13 en hoger krijgen ook de oktober-toelage van 1640 euro bruto.
Hoe zit het met een vaste stagevergoeding en met de onderhandelingen in het voortgezet onderwijs?
In deze cao staat nog geen afspraak over een vaste stagevergoeding voor studenten. “Het kabinet wil er geen stuiver voor uittrekken”, zegt Roovers. “Iedereen heeft zijn mond vol over de stagevergoeding en hoe belangrijk die is in een tekortsector. Je weet dat je personeel moet vertroetelen, maar de minister vraagt vervolgens of het zittende personeel een stuk salaris wil inleveren voor de stagevergoedingen. Daar pas ik voor. De staatssecretaris roept erom, maar houdt de hand op de knip.”
De onderhandelingen voor een nieuwe cao-vo zijn stukgelopen. De vakbonden en de werkgevers kunnen het niet eens worden over het beteugelen van de werkdruk. AOb-voorzitter Thijs Roovers: “Maar voor ons is het klip-en-klaar dat percentage en looptijd van de salarisverhoging in het po, straks ook voor het vo gaan gelden. Er gaat geen nieuwe loonkloof komen tussen de medewerkers in het basisonderwijs en de medewerkers in het voortgezet onderwijs.” Als de cao-vo wordt afgesloten, wordt de salarisverhoging met terugwerkende kracht, vanaf oktober 2024, ingevoerd. Tot die tijd voert de AOb actie om tot goede werkdrukafspraken te komen.
Kom in actie!