Vragen over vastgoed-adviseurs Roc Leiden blijven
Er is geen opheldering gekomen over alle verdiensten van consultants bij Roc Leiden ten tijde van de nieuwbouw. Twee van de vijf betrokken adviesbureaus gaven geen gehoor toen onderzoekers in opdracht van minister Bussemaker van Onderwijs informatie opvroegen.
Dat blijkt uit stukken die Bussemaker afgelopen vrijdag naar de Tweede Kamer stuurde, samen met een nieuwe tussenstand over het onderwijs en het financiële herstel.
Het goede nieuws uit die update: de Onderwijsinspectie ziet flinke vooruitgang in de onderwijs- en examenkwaliteit. En de financiële positie verbetert zich, dankzij een verlichting van de huisvestingsverplichtingen, een bezuiniging op (personeels)uitgaven en 40 miljoen euro noodsteun van andere mbo-scholen. De minister is optimistisch over het toekomstperspectief van Roc Leiden, mits de voorgenomen fusie met het ID College wordt doorgezet.
Vertillen
In een bijlage stuurde de minister een rapport mee over de bedragen die het roc betaalde aan adviesbureaus met betrekking tot de nieuwbouw. Uit een vertrouwelijk rapport van PricewaterhouseCoopers bleek eerder al dat de roc-leiding tussen 2003 en eind 2013 voor meer dan negen miljoen euro aan externe consultants inhuurde.
Desondanks vertilde de toenmalige roc-leiding zich aan twee omvangrijke nieuwbouwprojecten bij de stations Leiden Lammenschans en Centraal (CS). De commissie Meurs oordeelde vorig jaar dat adviseurs zich kritischer hadden moeten opstellen.
De commissie concludeerde bovendien in haar rapport dat een compleet en betrouwbaar beeld van alle betalingen niet viel vast te stellen. Bovendien waren er facturen zonder overeenkomst of opdrachtbevestiging en riepen sommige betalingen vragen op.
Adviesbureau Ilfa bleek van het roc een bedrag van 150 duizend euro te hebben gekregen voor het sluiten van een deal met beleggingsmaatschappij Green Real Estate bij de nieuwbouw CS, terwijl de consultant ook door Green betaald werd.
Motie
Naar aanleiding van de bevindingen van de commissie Meurs, en de vermeende dubbelrol, nam de Tweede Kamer een motie aan van CDA en SP om een diepgravend, ‘integraal onderzoek’ in te stellen naar de verdiensten van consultants.
Bussemaker schakelde het bureau Integis in, maar waarschuwde de Kamer bij voorbaat dat zelfs een diepgravend onderzoek naar bankafschriften waarschijnlijk geen volledig inzicht zou opleveren. Omdat ze de kosten niet vond opwegen tegen de verwachte opbrengst, besloot Bussemaker tot een ‘kleiner’ en goedkoper onderzoek naar de geleverde consultancy-diensten. Dat onderzoek zou zo’n drie maanden in beslag nemen en circa 40 duizend euro kosten, voorzag ze.
De onderzoekers van Integis hebben geen aanwijzingen aangetroffen voor onoorbare zaken zoals belangenverstrengeling, schrijven ze nu in het rapport. Tegelijkertijd tekenen ze erbij aan dat ze ‘mogelijk niet alle feiten’ boven tafel hebben gekregen omdat relevante informatie ontbreekt.
Twee bureaus, Arcadis en Ilfa, hebben een vraaggesprek met Integis afgewezen en schriftelijke vragen naast zich neergelegd. Integis had geen mandaat om de consultants te dwingen en kreeg ondanks herhaalde verzoeken geen reactie op de vragen. Van Ilfa-directeur Irma Langeraert kregen de onderzoekers te horen dat ze het wilde laten bij de toelichting die ze in een vorig onderzoek heeft gegeven. Arcadis liet weten dat ze niet meer beschikt over relevante archiefstukken en dat betrokken projectmedewerkers zijn vertrokken.
Uurtarief van 450 euro
Vragen hebben de onderzoekers onder meer over het feit dat bureau Ilfa in één en dezelfde periode twee soorten facturen indiende bij de mbo-school: één serie met een uurtarief van 225 euro en een andere met een uurprijs van 450 euro (met betrekking tot de nieuwbouw bij CS). Op vragen over dat verschil bleef een verklaring van Ilfa uit.
Reden in dit geval: de nieuwbouw bij CS valt formeel buiten het onderzoek. Naar nu blijkt heeft Bussemaker het onderzoek beperkt tot de nieuwbouw bij Lammenschans; het nieuwbouwproject bij CS is buiten beschouwing gelaten. Toen ze de Kamer eerder dit jaar een paar keer informeerde, maakte Bussemaker dat onderscheid niet. Een praktische reden kan hebben meegespeeld: Integis heeft al eens eerder gekeken naar de verdiensten van consultants in relatie tot de nieuwbouw Lammenschans, destijds voor de commissie Meurs.
Na de commissie Meurs en het rapport van PricewaterhouseCoopers is dit nu de derde keer dat er naar de inhuur van consultants bij Roc Leiden is gekeken. Veelzeggend is de slotopmerking waarmee Integis het rapport besluit: ‘Wij merken op dat, nu het principe van hoor en wederhoor niet (in volle omvang) haar beslag heeft kunnen krijgen, wij mogelijkerwijs niet bekend zijn met alle relevante feiten. Nadrukkelijk wijzen wij erop dat de in dit rapport opgenomen bevindingen en verwerkte verwijzingen naar natuurlijke personen en rechtspersonen gelezen moeten worden in samenhang hiermee.’
Zo bezien is dit onderzoek naar de besteding van publieke middelen eigenlijk weggegooid geld.
