Ruim vijftig nieuwe scholen maken kans op financiering

Tekst Daniëlla van 't Erve - redactie Onderwijsblad - 1 november 2021 - 5 Minuten om te lezen

beeld: Pixabay

De nieuwe wet ‘Meer ruimte voor nieuwe scholen’ moet het eenvoudiger maken om een basis- of middelbare school te stichten. Zo hoeft een nieuwe school niet meer te horen bij een erkende religieuze of pedagogische richting. Het kabinet wil hiermee het aanbod van scholen beter laten aansluiten bij de wensen van ouders en leerlingen.

Initiatiefnemers moeten de belangstelling voor hun plan aantonen met voldoende digitale handtekeningen. Voor een nieuwe basisschool komt dit neer op gemiddeld 75 ouderverklaringen en voor een middelbare school op gemiddeld 600 - afhankelijk van de dichtbevolktheid van het gebied.

Uitdaging

Ruim vijftig initiatiefnemers lijkt dat te zijn gelukt. Uit de brief die demissionair onderwijsminister Arie Slob vandaag naar de Tweede Kamer stuurde, blijkt dat van 40 basisscholen en 15 middelbare scholen de definitieve aanvragen zijn ingediend. Daarbij gaat om 29 nieuwe basisscholen en 11 verzelfstandigingen van bestaande basisscholen. Daarnaast is er in Caribisch Nederland ook een aanvraag ingediend voor een nieuwe school voor voortgezet onderwijs.

Basisschool De Verwondering Voorne in Brielle wist bijvoorbeeld alle 94 handtekeningen binnen te halen. “Dat klinkt misschien weinig, maar het was best een uitdaging omdat de doelgroep die je mag vragen beperkt is”, vertelt een opgeluchte Laise de Melo die samen met andere ouders het initiatief neemt voor deze nieuwe school die eigentijds onderwijs op maat gaat bieden.

Ouders van jonge kinderen zijn zich nog aan het oriënteren en voelen de noodzaak voor een nieuwe school niet zo

Volgens de regels mag er alleen geworven worden in en rond het postcodegebied, en onder ouders van 2- tot 4-jarigen (basisonderwijs) en 10- tot 12-jarigen (voortgezet onderwijs). De Melo: “Ouders van jonge kinderen zijn zich nog aan het oriënteren en voelen de noodzaak voor een nieuwe school niet zo. De scholen in de buurt richten zich echter allemaal op de gemiddelde leerling, wat prima is, maar niet voldoende als een kind iets anders nodig heeft. Ouders van oudere kinderen die daar tegenaan lopen en ons initiatief willen steunen, mochten hun handtekening echter niet zetten.”

Strikte eisen

Nadeel was ook dat grote steden als Vlaardingen - aan de andere kant van de rivieren - binnen 6 kilometer rond hun postcodegebied liggen, waardoor ze meer ouderverklaringen dan gemiddeld moesten binnenhalen. “Terwijl geen enkele ouder uit Vlaardingen zijn kind op onze school zal doen, dat is anderhalf uur rijden. En ouders met belangstelling die net buiten de 6 kilometer wonen, zoals in Geervliet, mogen geen handtekening zetten vanwege die strikte eisen”, vertelt ze.

Het is desondanks gelukt door de campagne die ze hebben gevoerd, gesteund door een enthousiaste groep ouders en leerkrachten. Voor het plan van de middelbare school O3 in Utrecht lukte dat niet. Van de 600 handtekeningen wisten de initiatiefnemers er 150 binnen te halen. “Veel te weinig, maar toch nog veel als je bedenkt dat we geen middelen hebben voor een campagne en geen steun vanuit een groot schoolbestuur zoals veel andere initiatieven dat wel hebben”, vertelt oud-rector Jacomijn de Vries.

Voor ons concept is zeker belangstelling, dus wij gaan door

Ze werkt samen met een andere voormalig schoolleider al een aantal jaar aan een nieuwe school in Utrecht die leerlingen moet opleiden tot zelfbewuste wereldburgers. En ze gooien het bijltje er nog niet bij neer. “In Utrecht groeit het aantal leerlingen nog steeds en dus is er ook nog plek voor een nieuwe school. Ik vind het belangrijk dat er voor ouders voldoende te kiezen valt en voor ons concept is zeker belangstelling. Wij gaan door, we laten ons plan beoordelen op kwaliteit en dienen het volgend jaar opnieuw in.”

Ze hoopt dat dan de procedure wel veranderd is: “Ik zou het logischer vinden als er eerst een kwaliteitscheck is en dat daarna de gemeente alle goedgekeurde plannen bij de ouders bekend maakt. Zo krijgen we allemaal een gelijke kans.”

Islamitisch

Opvallend is dat 20 procent van de plannen voor nieuwe scholen een islamitische grondslag hebben. Daarvan hebben tien basisscholen en zeven middelbare scholen voldoende handtekeningen verzameld. Als de plannen doorgaan, stijgt het aantal islamitische middelbare scholen van twee naar negen.

Als de plannen doorgaan, stijgt het aantal islamitische middelbare scholen van twee naar negen

Islamitisch onderwijs is in de politiek vaak onderwerp van discussie. De angst leeft dat het onderwijs op gespannen voet staat met westerse waarden en de integratie belemmert. In de Volkskrant vertelt Yusuf Altuntas dat zijn Islamitisch College Fiducie in Amsterdam straks een ‘school als elke andere’ is. Het enige verschil: ‘We geven twee uur godsdienstles per week en leerlingen krijgen ruimte om op school te bidden. Daarmee bieden we een betere aansluiting tussen de thuis- en schoolcultuur.’

Kwaliteit

Of alle ingediende plannen daadwerkelijk het licht gaan zien, is nog de vraag. Zo is een vast onderdeel van de procedure 'Meer ruimte voor nieuwe scholen' dat initiatiefnemers eerst in overleg gaan met bestaande scholen, het samenwerkingsverband en de gemeente om te kijken of hun ideeën ook vorm kunnen krijgen binnen een bestaande school. Volgens het Noordhollands Dagblad hebben drie initiatiefnemers van nieuwe islamitische scholen in Zaanstad dit gesprek niet gevoerd, ondanks herhaaldelijk aandringen van de gemeente. Dit kan een kink in de kabel zijn voor het starten van een school.

Na een selectie van DUO gaat de onderwijsinspectie de overgebleven plannen beoordelen op onderwijskwaliteit. De inspectie kijkt naar verschillende aspecten, zoals de inrichting van de onderwijstijd, de inhoud van het onderwijs en de invulling van de wettelijke burgerschapsopdracht. Voor 1 juni 2022 besluit de minister van Onderwijs of een school aan alle voorwaarden voldoet en dus voor financiering in aanmerking komt. Op zijn vroegst kunnen nieuwe scholen dan in het schooljaar 2023/2024 van start.

Wil jij op de hoogte blijven van het laatste nieuws uit het basis- en voortgezet onderwijs? Download de AOb-app in de Appstore of Playstore en vink po en/of vo aan.