Verdient een leraar zo weinig? Vergeet dat huis dan maar
De woningnood onder Amsterdamse leraren vergroot het lerarentekort.
“De woningnood onder Amsterdamse leraren is niet alleen van deze tijd”, aldus AOb-bestuurder Thijs Roovers. “In 2014, toen ik ging scheiden, wilde ik het huis dat ik samen met mijn ex-vrouw gekocht had op mijn naam zetten. Tijdens het gesprek bij de bank waar we al jaren klant waren, was één blik op mijn loonstrookje genoeg. De bankmedewerker zei: ‘Verdient een leraar zo weinig? Dan kunnen we het gesprek nu beëindigen.’ Ik stond fulltime voor de klas en kon niet eens een minuscuul appartement in Amsterdam-West kopen."
Leraren ontmoet je niet in de supermarkt of op straat, omdat ze niet in de buurt kunnen wonen
Bizar ook dat niemand bleek te weten wat een leraar verdiende. Dit was de start om mij hard te maken voor het dichten van de loonkloof - het beloningsverschil tussen leraren basis- en voortgezet onderwijs- wat ondertussen gelukt is. De woningnood is nog altijd groot en raakt niet alleen de leraren, maar ook andere beroepsgroepen die een verbindende functie in de samenleving hebben. Nu kom je de leraar eigenlijk vooral op school tegen en niet in de supermarkt of op straat, omdat ze niet in de buurt kunnen wonen. Hierdoor mist de verbinding met de wijk en de voorbeeldfunctie die dit beroep met zich meebrengt.”
Samen bereiken we meer! Sluit je aan bij de AOb
De Hogeschool van Amsterdam werkt momenteel aan het onderzoek ‘Wie kan er nog wonen en werken in de stad’. Onderdeel van de onderzoeksvraag is in hoeverre de woningmarkt er de afgelopen tien jaar voor heeft gezorgd dat leraren buiten Amsterdam zijn gaan wonen en werken. Of het onderwijs hebben verlaten. De resultaten worden eind 2023 gepresenteerd, maar onderzoeker en sociaalgeograaf Jaap Draaisma weet aan de hand van eerdere onderzoeken dat woonruimte in de top 3 staat van redenen om het onderwijs te verlaten, naast salaris en doorgroeimogelijkheden. “De meeste mensen verlaten Amsterdam als ze rond de 27 zijn. Dat is schrijnend, want met de jeugd vertrekt ook de ziel uit de stad.”
Dertigers
Schooldirecteur Tim Bartlema van de Pieter Jelles Troelstraschool in Amsterdam-West: “Bij mij op school heeft de woningnood direct effect op het lerarentekort. Momenteel zijn er vier leraren dringend op zoek naar een huis, veelal dertigers die een gezinswoning zoeken. Zij hebben aangegeven dat als ze niet snel iets vinden, ze de stad noodgedwongen moeten verlaten. En hoogstwaarschijnlijk van baan wisselen, omdat overal werk te vinden is. Er is hoop, want laatst kwam een nieuw plan getiteld ‘Masterplan Nieuw-West’ voorbij met een oplossing in de vorm van voorrang voor leraren bij woningcorporaties. Met name middenhuur zou de oplossing kunnen zijn, omdat voor sociale huurwoningen vooral andere beroepsgroepen in aanmerking komen. Voor leraren, zeker in Nieuw-West met een extra bonus boven op de standaard loonsverhoging, zou middenhuur betaalbaar moeten zijn, alleen moeten de woningen wel beschikbaar zijn. Een vicieuze cirkel waar we hopelijk snel uitkomen.”
‘Iets alleen voor mezelf is een no-go'
Julie Groenhuijsen (27), leerkracht groep 1 en 2 op Daltonschool de Meer in Amsterdam-Oost:
“Als alleenstaande leerkracht in Amsterdam, zoals ik, kan je het sowieso shaken om een geschikt koophuis te vinden. Dat is niet te betalen. Als je wel een partner hebt en samen kan kopen, moet je nog het geluk hebben om iets geschikts te vinden. Dan blijft huur over, maar daar moet je simpelweg een hoop geld voor over hebben wil je in de stad blijven wonen."
Voor de jongere leerkrachten is de gemiddelde huur pittig
"Ik merk om mij heen dat vooral de oudere collega’s die al tientallen jaren geleden een huis hebben gekocht goed zitten met een relatief lage hypotheek. Of de oudere collega’s die ooit een goedkoop huurhuis hebben gevonden. Voor de jongere leerkrachten is de gemiddelde huur pittig, helemaal met een startsalaris en daarom delen zij hun appartement met huisgenoten. Net als ik. Je hebt het lerarentekort aan de ene kant en de dure woningen aan de andere kant, dan wordt het moeilijk om alle leerkrachten in de stad te houden. Een onprettige situatie waar snel iets aan gedaan moet worden."
Samenwonen
"Mijn huisgenoot, en goede vriendin, heeft al een tijd een vriend en ik verwacht dat zij binnenkort gaat samenwonen. Als dat gebeurt, kan ik hier niet alleen blijven, want daar is de huur te hoog voor. De huur was al fors toen we er samen introkken, maar door de hoge energieprijzen zijn de servicekosten dit jaar behoorlijk omhooggegaan en jaarlijks wordt de huur ook nog eens flink verhoogd. Al met al zijn we 250 euro per maand meer kwijt, dan toen we er drie jaar geleden ingingen. Dus als zij vertrekt, zit ik weer in de situatie dat ik een nieuw huis moet zien te vinden. Het liefst zoek ik iets alleen voor mezelf, maar dat is een no-go. De stad uit, is een optie die weleens door mijn hoofd geschoten is. Maar ik wil de reuring van de stad nog niet missen.”
‘Nog altijd woon ik in mijn ouderlijk huis'
Jim Schooneman (26), leerkracht groep 6, 7 en 8 op de Pieter Jelles Troelstraschool:
“Ik ben opgegroeid in het West-Friese Grootebroek. Daar woon ik nog altijd in mijn ouderlijk huis, samen met mijn ouders, broertje en zusje. In 2019 ben ik voor een stage in Amsterdam-West terechtgekomen. Het was zo’n leuke school dat ik er ben blijven hangen. Ik heb het erg naar mijn zin, maar het betekent wel dat ik elke dag in totaal 120 kilometer moet reizen."
Ik heb een vast contract, alleen mijn vriendin niet, dus ging het huis aan ons voorbij
"Dat doe ik met de auto, omdat een enkele reis met het openbaar vervoer minimaal 2 uur kost. Met de auto is dat rond de 40 minuten als er geen files staan, wat eerder wel dan niet het geval is. De diversiteit van de leerlingen, met allerlei culturele en etnische achtergronden, en de mondigheid maakt het vooral zo leuk. Iets wat voor mijn gevoel minder snel op een school in Grootebroek te vinden is. Daarom vind ik de reistijd nog altijd acceptabel. Alleen na vier jaar heen en weer rijden begin ik wel te twijfelen of ik niet toch een baan dichterbij huis moet zoeken. Het geeft namelijk ook stress. Als ik wakker word, is het eerste wat ik doe de routeplanner checken."
Files
"Als er files zijn, moet ik zo snel mogelijk de auto in om op tijd op school te kunnen zijn. Een andere optie is een huis in Amsterdam zoeken samen met mijn vriendin. Maar dat valt niet mee. Mijn vriendin studeert verpleegkunde en werkt daarnaast. Laatst hadden we een geschikt nieuwbouwappartement met voorrang voor onderwijs- en zorgpersoneel gevonden en zijn we afgewezen omdat we niet konden bewijzen dat we de huur konden betalen. Ik heb een vast contract, alleen mijn vriendin niet, dus ging het huis aan ons voorbij. En afgelopen week gebeurde er iets wat ik niet eerder had meegemaakt. We waren uitgekozen voor een huurhuis in Amsterdam-Noord. De verhuurder liet alleen wel weten dat er kijkers waren geweest die overboden hadden op de huurprijs. En dus mochten we het huis huren, alleen was de huur van 1200 per maand omhooggegaan naar 1500. Voor ons niet te betalen.”
‘In onderhuur bij de conciërge’
Joris Henselmans (34) leerkracht groep 8 op Daltonschool de Meer in Amsterdam-Oost:
“Mijn rampenverhaal begon zes jaar geleden. Ik woonde tot die tijd samen, maar toen de relatie uitging kwam ik bij mijn ouders terecht. Zij wonen in een woongroep in hartje Amsterdam en ik kon tijdelijk terug naar mijn oude slaapkamer. Na een paar maanden kwam de volgende noodoplossing op mijn pad via de moeder van een vriend van me. Zij woont zes maanden per jaar in Frankrijk en in die periode mocht ik in haar huis wonen. De andere helft van het jaar zat ik in onderhuur bij de conciërge."
Ik heb al die tijd nooit getwijfeld of ik de stad uit zou gaan
"Totaal geen ideale situatie, maar ik kon nergens anders iets betaalbaars vinden. Er waren wel vrienden die aanboden om als huisgenoot bij ze in te trekken, maar ik wilde echt iets voor mezelf. Uiteindelijk vond ik door een oproep in de nieuwsbrief van school een woonruimte in Noord, boven een huisartsenpraktijk met een gedeelde keuken. Dat was een prima plek, alleen moest ik daar na drie jaar uit. Omdat ik al lang ingeschreven stond voor een sociale huurwoning werd ik eind vorig jaar uitgenodigd om te komen kijken naar een huis. Ik had de eerste keus en liet weten interesse te hebben. Toen ik begin januari dit jaar eindelijk hoorde dat de woning van mij was en ik mijn loonstrook moest laten zien, bleek ik een paar honderd euro bruto te veel te verdienen. Een voorwaarde die net in 2023 veranderd was, dus zo ging het huis aan mij voorbij."
Betondorp
"Een paar weken geleden heb ik eindelijk een huis gevonden in Betondorp voor een prima huurprijs, dat is uiteindelijk gelukt door gebruik te maken van de voorrangsregeling voor leraren. Ik heb al die tijd nooit getwijfeld of ik de stad uit zou gaan - ik ben een ras-Amsterdammer - of van baan zou veranderen, dit is mijn lievelingswerk. Maar dit moet voor iedereen toch beter geregeld worden, want het is echt een groot probleem om goed betaalbare woonruimte te vinden.”
