Veel basisscholen negeren hoge score eindtoets
Een derde van de onderzochte basisscholen stelt de schooladviezen -die moeten helpen bij de plaatsing van achtstegroepers in het voortgezet onderwijs- niet bij als de toetsscore van leerlingen hoger uitvalt dan het gegeven advies. Dat blijkt uit onderzoek van de Onderwijsinspectie.
Beeld: Typetank
‘Dat scholen werk maken van een heroverweging is dit jaar van extra groot belang’, aldus de inspectie.
Alle leerlingen in groep 8 kregen voor 1 maart al een schooladvies van hun leraar. Daarna maken zij tussen 15 april en 15 mei nog een eindtoets. Rond deze tijd zijn de scores van deze toetsen bekend en krijgen scholen de uitslagen binnen. Als de resultaten van de eindtoets hoger uitvallen dan het schooladvies, dan moet de leraar het schooladvies heroverwegen en eventueel naar boven bijstellen.
Kansrijk
Juist dit jaar is die heroverweging enorm van belang, vindt de inspectie. ‘Door de coronacrisis was het voor scholen dit jaar uitdagender om het schooladvies tot stand te brengen. Zo beschikten de scholen voor deze groep-8-leerlingen over minder actuele toetsgegevens dan gebruikelijk.’ De dienst roept dan ook actief op om het advies bij te stellen. Dat is in lijn met de eerder oproep van onderwijsminister Arie Slob om ‘kansrijk’ te adviseren, omdat scholen vanwege de scholensluitingen niet altijd een actueel beeld hebben van leerlingen.
Door de coronacrisis was het voor scholen dit jaar uitdagender om het schooladvies tot stand te brengen
Toch blijkt uit onderzoek van de inspectie dat een derde van de onderzochte scholen de adviezen niet gaat bijstellen. De overweging hierbij is dat de scholen het schooladvies passender vinden bij wat een leerling op cognitief gebied aan hen laat zien. Een andere reden ligt in de werkhouding en motivatie van de leerling. Een even groot deel van de scholen laat de inspectie weten juist wel vaker dan voorheen bij twijfel een advies hoger te geven.
Zwaarder wegen
Uit het onderzoek onder tweehonderd scholen in februari en maart dit jaar blijkt dat scholen dit jaar sterker kijken naar andere aspecten van hun leerlingen. Zo geeft 31 procent van de onderzochte scholen aan dat de ‘zachte leerlingkenmerken’, zoals werkhouding, motivatie, zelfstandigheid en gedrag zwaarder meetelden. Twee op de tien scholen lieten de geschiedenis van de leerling op school en wat ze in de afgelopen jaren hebben laten zien aan ontwikkelingen zwaarder wegen, 16 procent lette meer op de thuissituatie en 10 procent van de scholen overlegde met collega’s of andere onderwijsprofessionals. De inspectie geeft aan dat verschillende scholen juist door de coronacrisis en het afstandsonderwijs een beter beeld kregen van de zelfstandigheid van leerlingen en hun thuissituatie.
Van de scholen geeft 31 procent aan dat motivatie, werkhouding en zelfstandigheid zwaarder meetelden in het advies
Scores
Het College voor Toetsen en Examens liet weten dat er rekening is gehouden met het coronajaar. De scores van de 83 duizend leerlingen die de centrale eindtoets maakten, één van de toetsen waaruit scholen kunnen kiezen, zijn bekend. Het CvtE heeft de resultaten van alle eindtoetsen (IEP, Route8, Dia, AMN en Centrale Eindtoets) bekeken en de normering aangepast. Hierdoor hoefden leerlingen een punt lager te scoren voor bijvoorbeeld een havo-advies. ‘Er is sprake van een kleine, maar aantoonbare leervertraging vanwege de coronamaatregelen. De grenzen van de toetsadviezen zijn daarom nauwkeurig bijgesteld op basis van de landelijk geconstateerde leervertraging, zodat leerlingen het best passende advies krijgen, ondanks de omstandigheden’, zo schrijft het CvtE op zijn site.
Gemiddeld behaalden de leerlingen voor de centrale eindtoets dit jaar een score van 535 punten. De range ligt tussen 500 en 550. In 2019 ging het om een gemiddelde van 536,1. In 2020 verviel de eindtoets. In dagblad Trouw zei STAIJ-bestuurder en oud hoofdinspecteur van de inspectie Arnold Jonk dat dit kleine verschil in score laat zien dat de achterstanden grotendeels zijn ingelopen als je kijkt naar de vakken taal en rekenen.
