Streep gezet door besluit tot sluiting van PVO-school Amsterdam
Het besluit om de Amsterdamse school voor Persoonlijk VO (PVO) komende zomer te sluiten is naar de prullenmand verwezen door de landelijke geschillencommissie medezeggenschap. Het besluit ‘kan niet in stand blijven’, zo oordeelt de commissie vandaag in een spoedvonnis.
Beeld: Typetank
Vanwege het spoedeisende belang heeft de commissie versneld een uitspraak gedaan, de onderbouwing ervan volgt later. Duidelijk is wel dat het schoolbestuur volgens de commissie steken heeft laten vallen in de medezeggenschapsprocedure.
Hoe het nu verder gaat, is op dit moment onduidelijk. PVO-woordvoerder Janneke Dijke kon namens het bestuur nog geen inhoudelijke reactie geven. "We beraden ons. Uiteraard is het bestuur doordrongen van de ernst." De medezeggenschapsraad kon vanmiddag nog niet op de uitspraak reageren.
Update 7 mei: bestuur in beroep tegen uitspraak
Het interim-bestuur is bij de Ondernemingskamer in beroep gegaan tegen de uitspraak. 'Ons voornemen om Pvo Amsterdam per ingang van 1 augustus 2024 te sluiten, blijft overeind staan', zo heeft het bestuur maandag 6 mei aan personeel laten weten. 'De school is te klein, de school komt structureel veel geld te kort en de kwaliteit van het onderwijs is structureel onvoldoende.' In afwachting van een uitspraak over het beroep zal de onduidelijkheid rond de Amsterdamse PVO-vestiging nog een aantal weken voortduren.
Recht op overheidsfinanciering heeft PVO Amsterdam in elk geval nog tot augustus 2025. Dan stopt zo goed als zeker de bekostiging vanwege achterblijvende leerlingaantallen. Dat het bestuur de school toch al komende zomer wil sluiten, wordt door de Geschillencommissie in haar motivering op 3 mei bekritiseerd. 'Door de korte termijn die nog resteert tot aan de sluiting zijn er grote negatieve gevolgen voor leerlingen en personeel. Leerlingen moeten onder grote tijdsdruk op een andere school, met een ander schoolconcept en andere schoolomgeving, geplaatst worden. Voor sommige leerlingen is onduidelijk naar welke school ze kunnen en of zij examen zullen kunnen gaan doen in de vakken waarvoor ze hebben gekozen. Examenleerlingen die dit jaar zakken moeten volgend jaar elders examen doen. Ook voor het personeel is er veel onduidelijkheid. Niet is gebleken dat deze belangen op een zorgvuldige manier zijn afgewogen bij het besluit om de school per 1 augustus 2024 te sluiten.' Verder wijst de commissie op 'procedurele gebreken'. Het opheffen van een school is zo'n ingrijpend voornemen dat de medezeggenschapsraad daarbij in een zo vroeg mogelijk stadium betrokken moet worden. Dat is niet gebeurd en het advies van de mr kon daardoor niet meer van wezenlijke invloed zijn op het besluit, aldus de commissie.
Invloed uitoefenen
Het is een wettelijke plicht om over de voorgenomen sluiting van een school advies te vragen aan de medezeggenschapsraad. Met dat advies moet de mr invloed op de besluitvorming kunnen uitoefenen. Bij zo’n ingrijpend besluit als opheffing van de school weegt dat extra zwaar, gaf de commissie maandag tijdens de behandeling aan. Het voorgenomen besluit viel op 16 februari bij de medezeggenschapsraad op de mat. Dat was een maand nadat ouders en personeel via een brief te horen kregen dat het bestuur voornemens was om de school te gaan sluiten.
Dat gebeurde op 18 januari. Die namiddag meldde minister Mariëlle Paul aan de Tweede Kamer dat ze komende zomer de geldkraan dicht draait van de PVO-school in Kapelle en van de havo-afdeling van de Utrechtse locatie. Diezelfde avond maakte toenmalig bestuurder Anneke van der Schaaf bekend geen toekomst te zien voor drie andere scholen onder de PVO-vlag, die in Amsterdam, Hoorn en Hengelo. Per school zou worden bekeken hoe die het beste afgebouwd of overgedragen konden worden. De medezeggenschapsraad van de Amsterdamse PVO-school stapte naar de Landelijke Commissie voor Geschillen WMS. In zijn optiek was op dat moment het besluit al genomen.
Zitting
Bij de zitting gistermiddag in Utrecht klonk de kritiek al duidelijk door in de vragen van de Geschillencommissie aan het PVO-bestuur. “Waarom bent u in januari eerst naar ouders en personeel gegaan en pas later naar de medezeggenschapsraad? Het advies van de medezeggenschapsraad moet van wezenlijke invloed kunnen zijn op het besluit. Welke wezenlijke invloed kan een advies hebben dat u half februari heeft gevraagd?”
De communicatie is in het begin te stellig geweest, erkende advocaat Jochem Streefkerk namens PVO. Hij wees erop dat het - negatieve - advies van de mr de noodzaak voor de sluiting niet verandert. Naast kritische inspectierapporten spelen achterblijvende leerlingaantallen mee bij de voorgenomen sluiting van de verschillende scholen. Dat geldt ook voor de Amsterdamse PVO-school, die op dit moment voor het tweede jaar op rij onder de opheffingsnorm zit. Na de derde keer zal de minister de geldkraan dichtdraaien, zoals dat nu bij de PVO-school in Kapelle gebeurt. Ook de financiële situatie weegt mee; de stichting kijkt tegen een verlies van negen ton aan.
Fictief
“Een adviestraject gaat over meer dan alleen feiten”, reageerde advocaat Gabi Stouthart, die de mr bijstaat, tijdens de behandeling. “De mr moet feiten kritisch kunnen bevragen of onderzoeken. We zijn nu allemaal in een soort parallel, fictief adviestraject beland.”
Begin december 2023 schetste toenmalig PVO-bestuurder Van der Schaaf in een mail aan de raad van toezicht beknopt de zorgelijke situatie van een aantal scholen. Stouthart verwees ernaar. “Als de mr daar toen in was meegenomen, hadden we kunnen meedenken. Adviesrecht is een heel sterk recht dat de mr toekomt. Maar daarvoor moet de mr óók geïnformeerd worden. De boodschap in januari was: we gaan sluiten. Dat heeft alles in beweging gezet. Open dagen gingen niet meer door. Wezenlijke invloed is er nu niet meer, het is achteraf praten.”
Ik kan alleen maar erkennen dat het proces niet goed verlopen is
“Ik kan alleen maar erkennen dat het proces niet goed verlopen is. Er is half januari iets wereldkundig gemaakt met een stelligheid waarbij verschillende stappen zijn overgeslagen. Dat dit veel emoties oproept, kan ik in meevoelen”, reageerde interim-bestuurder Joost Eijkhout, die samen met Barbara Dijkgraaf eind maart aantrad, nadat Van der Schaaf op non-actief was gesteld.
Eind maart stonden mr en schoolbestuur ook al tegenover elkaar, toen bij de Amsterdamse rechtbank. De medezeggenschapsraad wilde met een kort geding verhinderen dat het bestuur zou voorsorteren op de sluiting voordat het adviestraject was voltooid. Maar volgens de rechter waren er nog geen onomkeerbare handelingen verricht, zo blijkt uit de uitspraak van afgelopen vrijdag. Of het besluit rechtsgeldig is, liet de rechter over aan de Geschillencommissie.
