Stop met de planner, geef leerling weer huiswerk
Zijn scholieren wel zo gebaat bij huiswerk maken via planners, vraagt docent Maryse Meijer zich af. De motivatie holt achteruit, het werkritme is bedroevend, net als de resultaten.
beeld: Typetank
In 1998 werd het studiehuis in de bovenbouw van havo en vwo ingevoerd. De leerlingen moesten zelfstandiger leren werken, zodat de doorstroom naar het hbo en wetenschappelijk onderwijs makkelijker zou verlopen. Om dit te bewerkstelligen werden de planners bedacht. Tegenwoordig werken we hier nog steeds mee, sterker nog, het is zelfs doorgevoerd naar de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Leerlingen moeten namelijk zelf leren plannen en meer verantwoordelijkheid hebben voor hun eigen leerproces. Huiswerk opgeven doen wij, de docenten, dan ook niet meer, in plaats daarvan krijgen de leerlingen een planner aan het begin van de periode met daarin al het werk voor die hele periode.
Dit artikel stond in het Onderwijsblad. Wil jij het blad ontvangen? Word lid!
De meeste scholen zetten deze planners in een elektronische leeromgeving. De leerlingen moeten meerdere malen ‘klikken’ om bij deze planners te komen, de week opzoeken en het werk doen wat er voor die week opgegeven staat. Als ze geluk hebben zijn de planners op een school uniform en is het relatief makkelijk te zien wat er gedaan moet worden. Desalniettemin kost het de leerling veel tijd om door al de planners heen te gaan om uit te vinden wat het huiswerk voor die week is.
De leerling verdrinkt
Dan zijn er ook nog scholen waar geen consensus is over de vorm die de planner zou moeten hebben. Gevolg is dat leerlingen voor ieder vak een ander soort planner aantreffen. De moeite die de leerling dan moet doen om erachter te komen wat hij voor elk vak die week moet doen, zorgt ervoor dat leerlingen ‘verdrinken’ en al snel geneigd zijn op te geven.
In de praktijk moeten ze alles in één keer leren als er een toets aankomt
In de praktijk zie ik dat leerlingen niet of nauwelijks in de planners kijken. Ik heb keurig alles in stukjes verdeeld over de weken in de planner, in de lessen aangegeven dat ze op de planner moeten kijken en de planner op het bord laten zien, keer op keer. We organiseren van alles om leerlingen aan het plannen te krijgen. De werkelijkheid is dat ze pas als er een toets aankomt naarstig op zoek gaan naar wat ze daarvoor moesten doen en alles in één keer moeten leren.
Het levert veel stress op
Uiteraard zijn er uitzonderingen, leerlingen die alles op orde hebben, de planners hebben geprint en met markeerstiften in hun agenda het huiswerk en de toetsen aangeven. Realiteit is ook dat dit deze leerlingen heel veel tijd kost, het zijn vaak de leerlingen die uren bezig zijn met plannen en dan nog moeten beginnen met huiswerk maken. Dit levert heel veel stress op.
Is het brein van de leerling wel klaar voor zo’n complexe taak als het plannen van hun huiswerk?
Zijn we op de juiste weg met de planners? De motivatie holt achteruit, het werkritme is bedroevend, net als de resultaten. Moeten we niet eens goed naar ons systeem kijken? Kloppen onze verwachtingen wel? Kunnen we wel van leerlingen verwachten dat ze dit doen? Kortom, is het brein van de leerling wel klaar voor zo’n complexe taak als het plannen van hun huiswerk?
Het ‘oude’ systeem werkte best goed
Ik weet, vroeger was niet alles beter, maar het ‘oude’ systeem van huiswerk opgeven voor de volgende les, vervolgens controleren en nakijken in de les, werkte best goed. Plannen is nog steeds aan de orde aangezien de leerling zelf moet inplannen wanneer het huiswerk gedaan moet worden en hoeveel tijd ervoor nodig is. Hun agenda bestaat niet alleen uit school en huiswerk, maar ook uit sport, ontspanning en een baantje bijvoorbeeld. Er is dus nog steeds dat ‘eigenaarschap’ dat we allemaal zo belangrijk vinden, het is alleen overzichtelijker en met meer regie bij de docent. Is dit erg?
Maryse Meijer is docent Engels in het voortgezet onderwijs.
