Scholen zoeken hard naar leraren Nederlands, vacatures voor oop’ers kelderen
Scholen hadden vorig schooljaar met 39.200 vacatures minder nieuwe vacatures dan het jaar ervoor, toen kwamen er 41 duizend nieuwe vacatures bij. Vooral het aantal vacatures voor onderwijsondersteuners kelderde. Scholen zochten hard naar leraren Nederlands, voor deze functie ontstonden juist wel meer nieuwe vacatures.
Beeld: Typetank
Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vandaag in een nieuwsbericht. De cijfers waren al bekend en te vinden in het dataprogramma CBS Statline. Ze gaan over de sectoren basisonderwijs, voortgezet onderwijs, speciaal onderwijs en het mbo. Hoewel er alles bij elkaar genomen minder nieuwe vacatures bij kwamen, steeg wel het aantal openstaande vacatures van 6.660 (2022/2023) naar 6.860 (2023/2024) vacatures.
Als je het aantal nieuwe vacatures omrekent naar voltijdbanen, dan ging het in 2023/2024 om 24.800 banen. ‘Dat is 16 procent minder dan in het schooljaar daarvoor’, aldus de CBS-onderzoekers. ‘Toen ontstonden er vacatures voor 29.400 banen.’ De cijfers van het CBS komen overeen met het beeld uit de Trendrapportage 2023 van het ministerie van Onderwijs dat laat zien dat het lerarentekort iets terugloopt, maar over een aantal jaren weer zal toenemen.
Oop'ers
Bij de functiegroep onderwijsondersteunend personeel (oop) ziet het CBS een daling. Scholen zochten met 1300 vacatures bijna 40 procent minder nieuwe onderwijsassistenten in het schooljaar 2023/2024. Een oorzaak daarvoor kan de aflopende NPO-gelden (Nationaal Programma Onderwijs) zijn: het geld dat het ministerie van Onderwijs inzette om scholen te ondersteunen na de coronacrisis om leerachterstanden bij leerlingen weg te werken. Dit programma loopt na het schooljaar 2024/2025 af.
Leraren Nederlands
Scholen waren vorig schooljaar het hardst op zoek naar leraren Nederlands. Daar waren 1.350 voltijdbanen voor beschikbaar, een stijging met het schooljaar ervoor toen het ging om 960 voltijdbanen. Ook zochten veel scholen naar docenten lichamelijke opvoeding, wiskunde, Engels en ckv. Al was er voor die vakken geen stijging met het schooljaar ervoor zoals bij het vak Nederlands.
Openstaande vacatures
AOb-voorzitter Thijs Roovers vindt dat het aantal nieuwe vacatures weinig zegt over het lerarentekort. “Dit lijkt positief, maar roept ook vragen op”, zegt Roovers. “Ik ben vooral geïnteresseerd in de openstaande vacatures en die zijn helaas gestegen. 6.860 vacatures keer gemiddeld 25 leerlingen, als je bedenkt hoeveel leerlingen er dan geen les hadden van een bevoegde leraar.”
6.860 vacatures keer gemiddeld 25 leerlingen, als je bedenkt hoeveel leerlingen er dan geen les hadden van een bevoegde leraar
Ook zeggen deze cijfers niks over verborgen tekorten. Roovers: “Zijn er lesuren geschrapt? Is er een zzp’er ingevlogen of hebben docenten meer uren gedraaid om de boel op te vangen?” De AOb-voorzitter ziet juist om zich heen dat middelbare scholen moeten bezuinigingen, onder meer vanwege het stoppen van de NPO-gelden. “Vaak maken scholen andere keuzes, waaronder het schrappen van nieuwe vacatures. Dat wil dat niet zeggen dat het werk er niet meer is.”
Wereldwijd
Eind vorige week publiceerde de internationale vakbond Education International een rapport over de status van het lerarenberoep wereldwijd. De onderzoekers baseren zich op gegevens van 204 vakbonden wereldwijd. Ze waarschuwen voor een internationale crisis vanwege ernstige lerarentekorten op alle onderwijsniveaus en roepen regeringen op om een einde te maken aan deze tekorten.
Vooral in het speciaal onderwijs is er wereldwijd sprake van ernstige tekorten, zien de onderzoekers. De oorzaken wijzen ze ook aan. Dat zijn lage salarissen, slechte loopbaanontwikkeling en buitensporige werkdruk. Veel leraren ervaren stress door de grote klassen, administratieve lasten en alle emotionele eisen die het werk met zich meebrengt. ‘Ondanks hun cruciale maatschappelijke rol worden leraren ondergewaardeerd’, schrijven de onderzoekers.
Salarissen
De onderzoekers geven duidelijk aan wat er volgens de bonden wereldwijd nodig is en dat zijn salarissen waarmee het onderwijs kan concurreren met andere bedrijfssectoren, carrièremogelijkheden en minder werkdruk door docenten te ondersteunen en aandacht te hebben voor hun geestelijke gezondheid. Regeringen moeten verder investeren in hun openbare onderwijs en het privatiseren van onderwijs tegengaan.
Ons nieuwe rapport biedt kritische inzichten en een wereldwijde consensus over hoe het leraarsberoep kan worden versterkt. Nu moeten we regeringen tot actie te dwingen
De EI secretaris-generaal David Edwards riep regeringen op ‘doortastend’ te zijn. ‘Ons nieuwe rapport biedt kritische inzichten en een wereldwijde consensus over hoe het leraarsberoep kan worden versterkt. Nu moeten we ons organiseren en mobiliseren om regeringen tot actie te dwingen.’
