'Scholen moeten slim met vervanging omgaan'
Veel invallers krijgen bij invalpools een aanstelling voor een jaar in plaats van losse inval invalcontractjes. Precies zoals de wet werk en zekerheid bedoelt. De AOb wil voor de nieuwe cao-onderhandelingen dat precies in kaart wordt gebracht hoe de wet wordt gebruikt.
“Invallers hebben net als hun collega’s in vaste dienst recht op goede arbeidsomstandigheden”, zegt José Muijres, bestuurder primair onderwijs bij de AOb. Voor de korte termijn krijgen scholen in de griepgevoelige maanden nu een tijdelijke oplossing voor invallers. Deze kunnen in de maanden januari, februari en maart voor onvoorzien en kortdurend verlof vaker een los contract krijgen.
De vervanging in die drie maanden telt dan niet mee voor de maximale keten van zes contracten die de bonden en werkgevers in de cao hebben afgesproken voordat een vast contract moet worden aangeboden. “Echt een tijdelijke oplossing”, zegt Muijres.
Slim met vervanging omgaan
“We moeten er naar toe dat scholen slim met vervanging omgaan en ook een vervangingsbaan aantrekkelijk is. Er zijn genoeg schoolbesturen die dat met vervangingspools en samenwerking goed geregeld hebben. Op die plekken zien we dat invallers een goed contract krijgen, in plaats van aan de telefoon afwachten of ze een uurtje mogen invallen.”
In het akkoord voor het weekend is daarom afgesproken dat onderwijsbonden en werkgevers heel precies gaan kijken hoe de Wwz uitpakt. Wat is het effect van vervangingspools? Waar werken scholen wel of niet samen en hoeveel scholen gebruiken de nieuwe contractvormen voor korte invalbeurten en waarom andere niet?
Verkenner
Half november stelde minister Asscher van Sociale Zaken Jacques Tichelaar aan als verkenner. Tichelaar gaat in gesprek met de scholen over de problemen die zij ervaren met invalkrachten naar aanleiding van een ingediende motie van de ChristenUnie (CU). Kamerlid Carola Schouten (CU) wil voor de Kerst nog debatteren over het verslag van de verkenner. 'Ik ben tevreden dat er tot de verkiezingen een uitzonderingsregel komt voor invalkrachten', zegt het Kamerlid op de CU-website. 'Maar er moet ook een structurele oplossing komen voor andere periodes in het jaar.'
“Groepen invallers bleven jarenlang via draaideurconstructies aan het werk", zegt AOb-bestuurder Muijres. "Dat moeten we niet willen. Niet voor de invallers, maar ook niet voor de kwaliteit van het onderwijs. Kinderen hebben recht op leraren die de mogelijkheid krijgen om zich verder te scholen. Dat lukt beter door samen te werken. Deze adempauze biedt scholen de kans om dat invalbeleid beter in te richten."
Vervangingspool in Eindhoven
Een voorbeeld waar het goed werkt is Salto in Eindhoven. “De vervangingspool is heropgericht, waardoor 30 tot 35 jonge leerkrachten een jaarcontract hebben in plaats dat ze via payrolling, een soort uitzendconstructie, worden ingehuurd. Dat scheelt bovendien tonnen per jaar”, vertelt Hans Nieuwkerk, GMR-lid en leerkracht bij Salto-school Reigerlaan in Eindhoven en voorzitter van het sectorbestuur po van de AOb.
Het Regionaal Transfer Centrum (RTC) Midden-Brabant is een groot samenwerkingsverband van vijftien schoolbesturen. Het RTC heeft een vaste schil van zestig vervangers in vaste dienst en een flexibele schil van 250 voltijdbanen aan flexpoolers die met tijdelijke contracten worden ingezet. Gerard Langeraert, bestuurlijk coördinator van het RTC, denkt dat er nog meer winst te behalen valt door het percentage vaste vervangers te verhogen. “Een vaste schil van 4 procent is onvoldoende, want de gemiddelde vervangingsbehoefte in het primair onderwijs is 10 procent.” RTC Midden Brabant overweegt daarom de vaste schil uit te breiden van 4 naar 6 procent.
Nieuwe banen
Zo levert de Wwz nieuwe banen op, met nieuwe vervangingspools met vaste (jaar)contracten. Dertig voltijdbanen bij Salto, 30 bij Kindante, 7 bij Haal-VeluwePlus, 45 bij Transfercentrum Onderwijs Zeeland en 60 fte bij RTC Midden Brabant. Langeraert: “Voorheen waren deze jonge leerkrachten flexpoolers die soms jaren achtereen tijdelijke invalcontracten kregen. Het levert meer vaste banen op en in die zin werkt de Wwz voor de onderwijssector.”
