Recruiters lokken leraren met loze beloften
Werk je in het onderwijs en heb je een Linkedin-profiel? Dan loop je een goede kans om benaderd te worden door een recruiter. Let op dat je fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden niet inruilt voor onzekerheid.
Beeld: Nina Maissouradze
Halverwege het gesprek krijg je als luisteraar eigenlijk een beetje medelijden met de recruiter. Het is een jonge man, misschien wel bezig aan zijn eerste baan, die ook gewoon maar wat mensen belt met een eerstegraads bevoegdheid. Mag je wel van hem verwachten dat hij antwoord heeft op gedetailleerde vragen van de leraar?
Maar dat medelijden verdwijnt als je je realiseert dat de recruiter zijn kandidaat aan het loskletsen is uit een vaste baan met goede arbeidsvoorwaarden. En dat de beloofde gouden toekomst een tijdelijke baan is met een onzeker pensioen en dito ww-aanspraken.
Argwanend
Het begon allemaal met een mailtje van een detacheringsbureau aan een docent met een eerstegraads bevoegdheid in een exact vak die naast het werk op school ook voor de AOb als consulent werkt. De consulent laten we haar Merel noemen is argwanend en maakt een afspraak met de recruiter voor een uitgebreid telefoongesprek. Wat de recruiter laten we hem Frank noemen niet weet, is dat het Onderwijsblad meeluistert.
De beloofde gouden toekomst is een tijdelijke baan met een onzeker pensioen en dito ww-aanspraken
Frank werkt tijdens het gesprek eerst zijn lijstje met standaard sollicitatievragen af. Wat maakt dat consulent Merel ooit het onderwijs in is gegaan? En waarom heeft ze specifiek voor dit exacte vak gekozen? Waar krijgt ze energie van in het werk? En hoe blijft ze zich ontwikkelen?
Daarna is hij benieuwd of Merel zelf nog vragen heeft. En die heeft ze. In de eerste plaats: als ze die nieuwe baan ziet zitten, waarom zou ze dan eigenlijk via het detacheringsbureau gaan werken? Kan ze niet meteen in vaste dienst komen bij de nieuwe school?
“Goede vraag”, vindt recruiter Frank. “Als een vacature via ons uitgezet wordt, kan de school er na een jaar voor kiezen om het dienstverband te beëindigen.” Hij realiseert zich meteen dat dit niet echt een leuke binnenkomer is, dus voegt er snel aan toe: “Maar ook als je gewoon direct bij de school zelf in dienst komt, kan die school na een jaar jouw dienstverband stopzetten.”
En dat is het eerste maar helaas niet het laatste punt dat niet klopt in zijn verhaal. Want dit geldt alleen als Merel in tijdelijke dienst komt bij de school, met uitzicht op vast in dienst. Maar er is nog een andere optie: dat Merel gewoon meteen in vaste dienst komt. Wat wel zo logisch is, als ze er een andere vaste baan voor opgeeft. In dat geval gaat Merel van vast naar vast, en dat is dus, nou ja, vast. En niet tijdelijk.
Pensioengat
“En wat gebeurt er als de school mij na dat jaar niet meer wil? Krijg ik dan gewoon ww, net zoals in onderwijs”, vraagt Merel door. Hier aarzelt recruiter Frank. Volgens hem wel hoor, maar hij zal het navragen. Merel weet echter zelf het antwoord al en dat luidt: absoluut niet.
Want de ww is een viertrapsraket, die bestaat uit een basisuitkering, een verlengde uitkering, een aansluitende uitkering en soms een extra aansluitende uitkering. En die ww-rechten zijn geregeld in cao’s. Als Merel bij de detacheerder gaat werken, valt ze onder de cao van de uitzendbureaus. En dan vervalt bijvoorbeeld het recht op aansluitende en extra aansluitende ww wat bij werkloosheid elke maand behoorlijk wat geld kan schelen.
In feite proberen recruiters docenten weg te trekken vanuit een fatsoenlijke cao naar een situatie vol onzekerheid
Als het gesprek vordert, wordt in de antwoorden van de recruiter een patroon zichtbaar. In eerste instantie kan eigenlijk alles: ‘Volgens mij wel’, ‘Daar zullen we ons zeker hard voor maken’, ‘We kijken of we dat voor je kunnen regelen’. Maar bij doorvragen geeft Frank geen harde garanties. “Als je het zo gedetailleerd wilt weten, moet ik de vraag even doorzetten.”
Neem de vraag over het pensioen. Merel heeft dertig jaar pensioen opgebouwd bij het ABP en zou graag bij dit pensioenfonds blijven. Kan dat? “Dat gaan we voor elkaar boksen, dat dat geregeld wordt.”
Kan dat echt? De consulent denkt van niet, maar we vragen het voor de zekerheid na bij het ABP. Het antwoord luidt, vrij vertaald: vergeet het maar. De consulent kan alleen bij het APB blijven als het detacheringsbureau zich aansluit bij het ABP, maar dan moet het bureau ook aan de ABP-voorwaarden voldoen. En moet het huidige pensioenfonds van het detacheringsbureau ontheffing verlenen om een ander pensioenfonds te kiezen. En dan geldt die regeling meteen voor alle gedetacheerden van dat bureau. ‘Het is niet mogelijk om voor één persoon een uitzondering te maken’, laat het ABP weten.
Dus zou Merel moeten overstappen naar het pensioenfonds van de uitzendbranche. Hoe erg dat is? Allereerst is het ABP een groot, stabiel fonds met meer gunstige voorwaarden dan die van het pensioenfonds van de uitzendbureaus. Verder is de consulent bij de overstap naar het andere pensioenfonds ook het voorwaardelijk pensioen kwijt een aanvullende pensioenregeling die ooit is ingevoerd na afschaffing van de VUT. En ze bouwt de eerste zes maanden bij het nieuwe fonds helemaal geen pensioen op. Ze zit dan dus met een pensioengat.
Fatsoenlijk
Loondoorbetaling bij ziekte dan: is dat in de uitzendbranche net zo goed geregeld als in het onderwijs? Recruiter Frank valt even stil. “Ja… Uit mijn hoofd wel… maar ik loop dadelijk wel even naar mijn collega.” Het is te hopen dat die collega kan vertellen dat een docent volgens de onderwijs-cao het eerste jaar van zijn eventuele ziekte 100 procent van het loon krijgt doorbetaald. In een detacheringsovereenkomst is dat doorgaans slechts zo’n 90 procent. Waarbij er ook nog twee wachtdagen kunnen gelden.
Verder is de consulent bijna 25 jaar in dienst in het onderwijs. Ze krijgt bijna een jubileum gratificatie, toch al snel een half maandloon. Krijgt Merel dat ook als ze via een detacheerder in het onderwijs werkt? Frank gaat het navragen, maar ook hier weet Merel het antwoord al: nee.
Na drie kwartier maakt Merel vriendelijk een einde aan het gesprek. Er zijn nog een aantal zaken blijven liggen, maar het patroon is overduidelijk. Aantal vakantiedagen in de detacheringsbranche? Dat zal Frank ongetwijfeld moeten navragen, maar Merel weet het al: minder dan in het onderwijs. En een eindejaarsuitkering? Wel gebruikelijk in het onderwijs, niet in de detachering.
Recruiters doen alsof er niets verandert aan jouw arbeidsvoorwaarden, maar dat is niet waar
Als de verbinding eenmaal is verbroken rijst de grote vraag: is dit telefoongesprek de uitzondering of de regel? Het laatste, zo vreest Merel. “Ik spreek regelmatig AOb-leden die benaderd worden door recruiters. Die verdienen aan het detacheren van docenten en doen uit onkunde of erger alsof er niets verandert aan jouw arbeidsvoorwaarden. En als je als docent niet beter weet, denk je: Het zal wel goed zijn.”
Maar dat is het dus niet. “In feite proberen recruiters docenten weg te trekken vanuit een fatsoenlijke cao naar een situatie vol onzekerheid. En er is maar één partij die daar echt beter van wordt: het detacheringsbureau zelf.”
