Politieke onderwijsplannen: uitgaven per onderwerp

Tekst Arno Kersten - Redactie Onderwijsblad - 9 maart 2021 - 9 Minuten om te lezen

Beeld: Pixabay

Een waslijst aan grote en kleine investeringen bevat het vorige week verschenen rapport Keuzes in Kaart 2022-2025, waarin het Centraal Planbureau de verkiezingsprogramma's van tien politieke partijen heeft doorgerekend. Het Onderwijsblad zette de meeste uitgaven (en besparingen) bij elkaar op onderwerp en onderwijssector. De formuleringen zijn ontleend aan het rapport zelf en voor de leesbaarheid alleen hier en daar iets ingekort.

Investeringen per onderwerp

Salarisverbetering, loonkloof po-vo

Primair en voortgezet onderwijs

D66, GroenLinks, SP, PvdA: docenten in het primair onderwijs belonen volgens de cao van het voortgezet onderwijs. Intensivering: 0,9 mld euro.

Denk: lonen in het primair onderwijs verhogen. Intensivering: 0,7 mld euro.

Denk: lonen op achterstandsscholen in het primair en voortgezet onderwijs verhogen. Intensivering: 0,1 mld euro.

ChristenUnie: lonen van huidige docenten in het primair onderwijs gelijktrekken met de lonen van docenten in het voortgezet onderwijs. Deze veranderingen in de lonen zijn conditioneel op een nieuw bevoegdhedenstelsel en bijbehorend functiegebouw voor docenten. Intensivering: 0,6 mld euro.

ChristenUnie: salarissen van startende docenten in het primair onderwijs gelijktrekken met de lonen van startende docenten in het voorgezet onderwijs, de salarissen van docenten in het (voortgezet) speciaal onderwijs gelijk te trekken met de salarissen van docenten in het voortgezet onderwijs en de salarissen van schoolleiders in het primair onderwijs verhogen. De hiervoor benodigde middelen worden beschikbaar gesteld door middel van de verhoging van de lumpsum van het primair onderwijs. Intensivering: 0,2 mld euro.

PvdA: lonen in het primair onderwijs met 3% verhogen. Deze maatregel komt boven op het gelijktrekken van de salarissen docenten in het primair onderwijs met de salarissen in het voortgezet onderwijs. Intensivering: 0,3 mld euro.

PvdA: lonen in het voortgezet onderwijs met 3% verhogen. Intensivering: 0,2 mld euro

VVD: verhoogt de lumpsum van het primair onderwijs om excellente leraren beter te belonen. Intensivering: 0,1 mld euro. Verhoogt de lumpsum van het voortgezet onderwijs om excellente leraren beter te belonen. Intensivering: 0,1 mld euro.

SGP: lonen van startende docenten in het primair onderwijs gelijktrekken met de lonen van startende docenten in het voorgezet onderwijs. Verder wil de partij de salarissen van schoolleiders in het primair onderwijs verhogen. Intensivering: 0,1 mld euro.

CDA: verhoogt de lumpsum van het primair onderwijs met 0,1 mld euro met als doel hogere salarissen en lagere werkdruk.

50Plus: lonen in het primair en voortgezet onderwijs verhogen. Intensivering: 0,4 mld euro.

Mbo en hoger onderwijs

D66: lonen in het middelbaar beroepsonderwijs verhogen. Intensivering: 0,2 mld euro.

PvdA: lonen in het middelbaar beroepsonderwijs en hoger onderwijs met 3% verhogen. Intensivering: 0,2 mld euro.

Alle sectoren

D66: lonen in alle sectoren verhogen. Deze maatregel komt bovenop de salarismaatregelen voor specifiek het primair onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs. Intensivering: 0,5 mld euro.

Kleinere klassen

Primair en voortgezet onderwijs

GroenLinks: verhoogt de lumpsum van het primair onderwijs om hiermee de klassengrootte te verlagen naar 21 leerlingen. Intensivering: 0,3 mld euro in 2025 en 0,9 mld euro structureel.

D66 en SP: verhogen de lumpsum van het primair onderwijs om hiermee de klassengrootte te verlagen naar 23 leerlingen. Intensivering: 0,2 mld euro in 2025 en structureel 0,6 mld euro.

Denk: verhoogt de lumpsum van het voortgezet onderwijs om hiermee de klassengrootte te verlagen naar 25 leerlingen. Intensivering: 0,3 mld euro in 2025 en structureel 0,5 mld euro.

PvdA: verhoogt de lumpsum van het voortgezet onderwijs om hiermee middelen beschikbaar te maken voor kleinere klassen in het vmbo en meer voorbereidingstijd voor docenten. Intensivering: 0,2 mld euro.

Werkdruk

Primair en voortgezet onderwijs

GroenLinks: verlaagt de lumpsum in het voortgezet onderwijs. De partij verlaagt hiervoor het aantal lesuren van 938 naar 800. Deze ombuiging is 0,4 mld euro in 2025 en structureel 1,0 mld euro.

GroenLinks: verhoogt de lumpsum van het voortgezet onderwijs om hiermee te komen tot kleinere klassen op kwetsbare scholen, verlaging van de werkdruk, uitbreiding ondersteunend personeel, uitbreiding van brede brugklassen en het gelijktrekken van de salarissen in het (voortgezet) speciaal onderwijs met de salarissen in het voortgezet onderwijs. Intensivering: 0,6 mld euro.

ChristenUnie: verhoogt de lumpsum van het primair en voortgezet onderwijs met als doel de onderwijskwaliteit te verbeteren. Intensivering: 0,3 mld euro.

D66: verhoogt de lumpsum van het primair en voortgezet onderwijs om hiermee het aantal lesuren voor startende docenten en daarmee de werkdruk te verlagen. Intensivering: 0,1 mld euro.

Mbo en hoger onderwijs

GroenLinks: verhoogt de lumpsum van het middelbaar beroepsonderwijs om hiermee de werkdruk te verlagen en de begeleiding van studenten te intensiveren teneinde het voortijdig schoolverlaten te verminderen. Intensivering: 0,4 mld euro.

GroenLinks: verhoogt de lumpsum van het hoger onderwijs met 0,4 mld euro met het oog op het verlagen van de werkdruk.

Alle sectoren

PvdA: verhoogt de lumpsum van het primair, voortgezet, middelbaar beroeps- en hoger onderwijs voor extra begeleiding van startende docenten. Intensivering: 0,1 mld euro.

Professionalisering

D66 en ChristenUnie: verhogen de lumpsum van het onderwijs met als doel meer individuele en teamscholing van docenten. Intensivering: 0,2 mld euro.

Passend onderwijs

GroenLinks: verhoogt de lumpsum voor passend onderwijs met 0,5 mld euro in 2025. Deze maatregel heeft geen structureel budgettair effect.

D66: verhoogt de lumpsum voor passend onderwijs met 0,4 mld euro.

ChristenUnie: verhoogt de lumpsum voor passend onderwijs met 0,1 mld euro.

Denk: verhoogt de lumpsum voor passend en speciaal onderwijs met 0,1 mld euro.

Onderwijsachterstanden

D66: verhoogt het budget voor het onderwijsachterstandenbeleid met 0,4 mld euro.

PvdA: verhoogt het budget voor het onderwijsachterstandenbeleid met 0,4 mld euro.

Denk: verhoogt het budget voor het onderwijsachterstandenbeleid met 0,2 mld euro.

Leesonderwijs

CDA en ChristenUnie: verhogen de lumpsum van het primair onderwijs met als doel het leesonderwijs te verbeteren. Intensivering: 0,1 mld euro.

Bewegingsonderwijs

SP: verhoogt de lumpsum van het primair onderwijs. De partij beoogt hiermee meer vakleerkrachten in te zetten voor het onderwijs lichamelijke opvoeding gedurende drie uur per week. Intensivering: 0,2 mld euro.

CDA: verhoogt de lumpsum van het primair onderwijs met als doel het sport- en bewegingsonderwijs uit te breiden. Intensivering: 0,1 mld euro.

Publieke banen

PvdA: creëert structureel 100.000 publieke banen, waarvan een deel bij het onderwijs terecht komt en een deel bij de overheid. In 2025 zijn 40.000 plekken gerealiseerd. Het totale budgettair beslag (inclusief het deel dat bij de overheid terechtkomt) is 1,5 mld euro in 2025 en structureel 4,1 mld euro.

D66: creëert structureel 100.000 publieke banen, waarvan een deel bij het onderwijs terechtkomt en een deel bij de overheid. In 2025 worden 30.000 plekken gerealiseerd. Dit is (inclusief het deel dat bij de overheid terechtkomt) een intensivering van 1,1 mld euro in 2025, en structureel 4,0 mld euro.

GroenLinks: creëert 20.000 publieke banen, waarvan een deel bij het onderwijs terechtkomt en een deel bij de overheid. Intensivering: 0,8 mld euro, waarvan 0,4 mld euro bij onderwijs.

Denk: creëert 20.000 publieke banen, waarvan een deel bij het onderwijs terechtkomt en een deel bij de overheid. Intensivering: 0,7 mld euro, waarvan (afgerond) 0,4 mld euro bij onderwijs.

ChristenUnie: creëert 10.000 publieke banen van 27 uur per week, waarvan de helft bij het onderwijs terechtkomt en de andere helft bij de overheid. Dit is in totaal (afgerond) een intensivering van 0,3 mld euro, waarvan 0,1 mld euro bij onderwijs.

Onderzoek/werkdruk hoger onderwijs

D66: verhoogt de lumpsum van het hoger onderwijs met 1,0 mld euro, met het oog op fundamenteel onderzoek en het verlagen van de werkdruk in het hoger onderwijs.

PvdA: verhoogt de lumpsum van het hoger onderwijs met 0,6 mld euro met het oog op meer fundamenteel onderzoek.

SP: verhoogt de lumpsum van het hoger onderwijs met 0,1 mld euro met het oog op het verlagen van de aanvraagdruk voor onderzoeksgeld.

Lumpsum hoger onderwijs

GroenLinks: hevelt 0,2 mld euro in 2025 en 0,4 mld euro structureel over van de tweede geldstroom (subsidies van de NWO en KNAW) naar de eerste geldstroom (de lumpsum) voor hogeronderwijsinstellingen, met het oog op meer fundamenteel onderzoek. Per saldo heeft deze maatregel geen budgettair effect.

PvdA: verhoogt de lumpsum van het hoger onderwijs met 0,2 mld euro. De PvdA hevelt 0,2 mld euro over van de tweede geldstroom (subsidies van NWO en de KNAW) naar de eerste geldstroom (de lumpsum) voor hogeronderwijsinstellingen. Per saldo heeft deze maatregel geen budgettair effect.

SGP: verhoogt de lumpsum van het hoger onderwijs met 0,1 mld euro.

VVD: verlaagt de lumpsum van het hoger onderwijs met 0,2 mld euro, met als doel de samenwerking tussen instellingen te bevorderen en het aantal opleidingen te verminderen.

Basisbeurs/aanvullende beurs

SP, PvdA, Denk en 50Plus: voeren de basisbeurs voor het hoger onderwijs opnieuw in, thuiswonende studenten ontvangen ongeveer 110 euro per maand en uitwonende studenten ongeveer 300 euro per maand. Intensivering: 0,3 mld euro in 2025 en 1,2 mld euro structureel.

CDA: Invoering inkomensafhankelijke basisbeurs, aanvullende beurs wordt afgeschaft. De beurs is 600 euro voor uitwonende studenten met ouders met een verzamelinkomen van maximaal 37.000 euro, daarna neemt de hoogte van de beurs geleidelijk af tot 300 euro per maand voor studenten met ouders met een verzamelinkomen vanaf ongeveer 74.000 euro. Voor thuiswonende studenten zijn de bedragen respectievelijk 450 euro en 150 euro. Het CDA voert daarnaast de terugbetaalregels in die golden tussen 2012 en 2018. Intensivering: 0,5 mld euro in 2025 en 1,5 mld euro structureel.

GroenLinks: introduceert een startkapitaal van 10.000 euro voor Nederlandse inwoners die achttien jaar worden. Dit is een intensivering van 2,0 mld euro in 2025 en 2,1 mld euro structureel. Technisch is verondersteld dat 60% van dit bedrag een uitgave aan onderwijs is en 40% een uitgave aan sociale zekerheid.

GroenLinks: verbreedt de aanvullende beurs zodat studenten met ouders met een verzamelinkomen tot 100.000 euro recht hebben op een aanvullende beurs. Intensivering: 0,1 mld euro in 2025 en 0,4 mld euro structureel.

SGP: verbreedt de aanvullende beurs zodat studenten met ouders met een verzamelinkomen tot 73.000 euro recht hebben op een aanvullende beurs. De inkomensgrens voor de maximale aanvullende beurs wordt verhoogd van ongeveer 33.000 euro naar 40.800 euro. Intensivering: 0,1 mld euro in 2025 en 0,2 mld euro structureel.

D66: verbreedt de aanvullende beurs zodat studenten met ouders met een verzamelinkomen tot ongeveer 70.000 euro nog recht hebben op een aanvullende beurs. Intensivering: 0,1 mld euro in 2025 en 0,2 mld euro structureel.

Compensatie leenstelselstudenten

GroenLinks kent met terugwerkende kracht een startkapitaal van 10.000 euro toe aan studenten die vielen onder het studievoorschotstelsel. Intensivering: 3,1 mld euro in 2025. In totaal is de intensivering 7,7 mld euro in de kabinetsperiode.

SP: trekt cumulatief 4,2 mld euro uit in de kabinetsperiode om met terugwerkende kracht studenten die onder het studievoorschotstelsel vielen een basisbeurs voor thuiswonenden toe te kennen. Intensivering: 1,7 mld euro in 2025, de structurele intensivering is nul euro.

PvdA trekt cumulatief 4,0 mld euro uit in de kabinetsperiode ten behoeve van een nader uit te werken compensatieregeling voor studenten die onder het studievoorschotstelsel vielen. Dit is een intensivering van 1,6 mld euro in 2025; de structurele intensivering is nul euro.

Denk: trekt cumulatief 2,0 mld euro uit in de kabinetsperiode ten behoeve van een nader uit te werken compensatieregeling voor studenten die onder het studievoorschotstelsel vielen. Intensivering: 0,8 mld euro in 2025, de structurele intensivering is nul euro.

CDA: trekt 0,1 mld euro uit ten behoeve van een nader uit te werken compensatieregeling voor studenten die onder het studievoorschotstelsel vielen.

Collegegeld

D66: schaft het instellingscollegegeld voor de tweede bachelor- en masteropleiding af, studenten betalen het wettelijk collegegeld. Met deze maatregel subsidieert de overheid het collegegeld van studenten die een tweede studie volgen. Intensivering: van 0,1 mld euro in 2025. De structurele intensivering is 0,2 mld euro.

VVD: halveert het wettelijk collegegeld voor de bachelor voor natuur-, techniek, leraren- en zorgopleidingen. Intensivering van 0,3 mld euro. De VVD schaft de regeling halvering collegegeld eerste jaar af. Dit is een ombuiging van 0,2 mld euro.

GroenLinks: schaft de regeling halvering collegegeld eerste jaar af. Dit is een ombuiging van 0,2 mld euro.

Bron: Centraal Planbureau, Keuzes in Kaart 2022-2025

Onjuistheid gezien? Stuur een mailtje en we zetten het recht.