Oppositie dreigt onderwijsbegroting in senaat te torpederen als bezuinigingen overeind blijven
Het brede maatschappelijke protest tegen de bezuinigingen op onderwijs resoneerde gisteravond in politiek Den Haag. Oppositiepartijen dreigen de onderwijsbegroting in de Eerste Kamer weg te stemmen als het kabinet vasthoudt aan de "onzalige plannen".
Staatsecretaris Mariëlle Paul en minister Eppo Bruins
Coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB hebben in de Tweede Kamer weliswaar een ruime meerderheid, maar niet in de Eerste Kamer. Daar komen ze niet verder dan dertig zetels, acht te weinig. Daarom hopen oppositiepartijen dat de bewindslieden deze week zaken willen doen bij de behandeling van de onderwijsbegroting in de Tweede Kamer. Donderdag komen minister Eppo Bruins en staatssecretaris Mariëlle Paul aan de beurt met hun reactie.
Oppositiepartijen kwamen van links tot rechts met voorstellen om de bezuinigingen op onderwijs van tafel te krijgen. GroenLinks-PvdA, Partij voor de Dieren, SP, Denk en Volt willen de complete twee miljard euro aan bezuinigingen op de OCW-begroting terugdraaien. Ze denken dat te betalen door onder meer het tegengaan van constructies om de winstbelasting te ontwijken en door het beperken van fossiele subsidies.
Vrijspelen
Een alliantie van D66, CDA, JA21 en ChristenUnie diende een amendement in om 1,3 miljard aan structurele bezuinigingen op het mbo en hoger onderwijs terug te draaien. Het geld willen ze vrijspelen via een aantal maatregelen in de zorg, zoals het verplicht in loondienst laten treden van medisch specialisten. Ook willen ze het eigen risico minder verlagen, naar 185 in plaats van 165 euro. Samen met Volt heeft D66 nog aanvullende voorstellen gedaan om bezuinigingen van 430 miljoen op kansengelijkheid tegen te gaan.
Als wij allemaal onze rug recht houden, dan strandt deze begroting in de Eerste Kamer
“Ik zou tegen de minister willen zeggen: we make you an offer you can't refuse”, aldus D66-Kamerlid Jan Paternotte. Kamerlid Luc Stultiens voor GroenLinks-PvdA zette de zaak al meteen op scherp. “De coalitie moet deze week op zoek naar een bondgenoot die bereid is steun te geven aan bezuinigingen op onderwijs. Als wij allemaal onze rug recht houden, dan strandt deze begroting in de Eerste Kamer.” SGP-Kamerlid Chris Stoffer: “Dan vallen we terug op de begroting van vorig jaar, met al dat geld dat daar nog in zit. Dan heeft de coalitie denk ik echt een probleem.”
Meer dan 66 duizend mensen hebben een petitie tegen de bezuinigingen op hoger onderwijs en onderzoek ondertekend die gisteren door de AOb - samen met een brede coalitie van werknemers, studenten en vakbonden - aan de Tweede Kamer is overhandigd.
De coalitiefracties verdedigden dinsdag hun bezuinigingen, maar lieten het graag aan minister Bruins om een oplossing te vinden voor het politieke probleem. “Ik ben daar ook ontzettend benieuwd naar”, reageerde Claire Martens-America. “Ik ga er niet voor zorgen dat de begroting door de Eerste Kamer komt; daar hebben we de regering voor”, aldus PVV-Kamerlid Patrick van der Hoeff. Op de vraag of hij op een blinde muur blijft afrijden, een beeldspraak die vaker zou terugkomen, zei hij: “Ik ben niet bang voor een blinde muur.” Zijn partijgenoot Nico Uppelschoten: “Ik wil niet zeggen dat het een blinde muur is, maar blinde muren hebben vaak gaatjes.”
Maandag nog trokken tienduizenden studenten, medewerkers en andere betrokkenen naar het Malieveld om een vuist te maken tegen de bezuinigingen op hoger onderwijs. De AOb is, samen met andere vakbonden, werkgeverskoepels en onderwijsorganisaties, fel gekant tegen de bezuinigingen. Forse kritiek klonk er eerder ook al van de drie grote planbureaus, vanuit het bedrijfsleven en door onderwijswethouders in grote steden.
Docenten, studenten, vakbonden, ceo's van grote bedrijven en ondernemers zeggen allemaal: doe het niet
Het brede maatschappelijke protest resoneerde gisteravond in de Tweede Kamer. “Docenten, studenten, vakbonden, ceo's van grote bedrijven en ondernemers zeggen allemaal: doe het niet”, aldus Paternotte. “Het onderwijs staat voor een serieuze bezuinigingsopgave. Tientallen petities, honderden mails, duizenden betogers en alle andere mensen die ik sprak, hebben mij dat meer dan duidelijk gemaakt. Tegen hen wil ik zeggen: ik hoor u luid en duidelijk; ik begrijp u”, aldus Kamerlid Aant Jelle Soepboer van coalitiepartij NSC. "Ik heb echter andere keuzes te verdedigen."
Geen extra euro's
Tot dusver hield minister Bruins vast aan de bezuinigingen. Tijdens eerdere debatten noemde hij die weliswaar pijnlijk en zelfs “problematisch”, maar ook onontkoombaar omdat de coalitiepartijen ze hebben afgesproken in het hoofdlijnenakkoord.
Maandag nog onderstreepte hij die boodschap een paar uur na de manifestatie via een statement op social media. ‘Ik snap dat bezuinigingen tot frustratie leiden en deze demonstraties laten de betrokkenheid van mensen daarbij zien. De realiteit is dat wij als kabinet andere keuzes hebben gemaakt. De financiële keuzes van het kabinet staan. Ik ga er dan ook niet omheen draaien: ik ga geen extra euro’s beloven of de bezuinigingen terugdraaien.’ Donderdagochtend wordt het debat vervolgd.
