Onderwijsraad: ‘Maak onderwijs stap voor stap inclusiever’
Scholen moeten in de toekomst allemaal klaar kunnen staan voor leerlingen of studenten met een beperking. Stap voor stap moet het onderwijs inclusiever worden. Een landelijke norm van ondersteuning is daarvoor nodig en schoolbesturen zullen het regulier en speciaal onderwijs dichter bij elkaar moeten brengen.
Beeld: Onderwijsraad
Dat adviseert de Onderwijsraad vandaag aan Onderwijsminister Arie Slob in het rapport*Het rapport van de Onderwijsraad vind je via deze link. Steeds inclusiever. Met het rapport zet de raad een nieuwe stip aan de horizon, dik een maand nadat de eindevaluatie van passend onderwijs uit is gekomen.
Meedoen
Bij inclusief onderwijs moeten alle scholen ondersteuning aan leerlingen met een beperking, bieden. Dat gaat dus verder dan passend onderwijs waarin de mate van ondersteuning per school verschilt. Nu moeten leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben vaak nog reizen. Inclusief onderwijs moet er juist voor zorgen dat leerlingen met een beperking beter mee kunnen komen in de samenleving.
Inclusief onderwijs moet zorgen dat leerlingen met een beperking beter mee kunnen komen in de samenleving
In het voorwoord schrijft Edith Hooge, voorzitter van de Onderwijsraad, dat ze zich realiseert dat dit - midden in de coronacrisis - niet het juiste moment is om na te denken over dit advies. Desondanks stuurde Hooge het aan de minister omdat het ‘belang van een goed perspectief voor leerlingen en studenten met een beperking belangrijk is’. Als de crisis voorbij is, kan hierover worden nagedacht.
Adviezen
Om inclusiever onderwijs te realiseren, zijn maatregelen nodig en de raad geeft hiervoor een voorzet. Zo moet de zorgplicht in het primair en voortgezet onderwijs worden uitgebreid, adviseren de onderzoekers. Op dit moment zorgt die zorgplicht er niet voor dat ondersteuning op álle scholen mogelijk is. Er moet een landelijke norm komen voor lichte ondersteuning die alle scholen moeten bieden. Wetenschappers moeten zich hierover buigen. Ook in het mbo moet een zorgplicht komen. Nu is er wel een toelatingsrecht - dat zorgt dat studenten altijd op de opleiding naar keuze worden toegelaten - maar dat gaat de raad niet ver genoeg.
Schoolbesturen en samenwerkingsverbanden moeten daarnaast zorgen dat het speciaal en regulier onderwijs dichterbij elkaar komen, door ze bijvoorbeeld op één locatie samen te voegen. Hierdoor kunnen ‘mengvormen’ ontstaan en kan kennis worden gedeeld. Voor leerlingen en studenten die ondersteuning nodig hebben, zorgt het ervoor dat ze op een plek in de buurt samen met reguliere leerlingen lessen kunnen volgen.
AOb-voorzitter Eugenie Stolk: 'Breng eerst de basis op orde en kijk naar het hier en nu'
Ook de lerarenopleidingen zouden in hun curriculum aandacht moeten besteden aan het lesgeven aan leerlingen met een beperking. Nu zijn dit vaak minors of specialisaties waarvoor studenten kunnen kiezen. De raad wil dat dit een vaste plek krijgt in het lesprogramma zodat onderwijspersoneel beter is toegerust. Als laatste moet de bekostiging aangepast worden voor inclusief onderwijs en moet de Onderwijsinspectie gaan controleren of scholen zich houden aan hun zorgplicht en daarover rapporteren.
Hier en nu
In het nieuwe Onderwijsblad van juli pleit AOb-voorzitter Eugenie Stolk ervoor eerst de basis op orde te brengen. “Zorg dat leraren gefaciliteerd worden en beter in staat worden gesteld om hun werk goed te doen. Dat is al moeilijk genoeg in een tijd van lerarentekorten.” Die tekorten versterken de problemen rond passend onderwijs. “Ondersteuners die anders voor extra begeleiding zorgen, zijn nu bezig brandjes te blussen op school en ook voor professionalisering is amper tijd. Ik zeg: Kijk naar het hier en nu.”
Download hier de inzet van de AOb voor de evaluatie over passend onderwijs.
