Onderwijsraad: Investeringen in onderwijs zijn ‘cruciaal’
Gerichte, structurele investeringen zijn volgens de Onderwijsraad hard nodig om de kwaliteit van het onderwijs te behouden. Extra geld voor leraren en het bieden van gelijke kansen moeten leidend zijn om de coronacrisis het hoofd te bieden, schrijft de raad vandaag in een advies aan ministers.
Beeld: Onderwijsraad
‘Onderwijs is cruciaal om Nederland uit deze crisis te leiden en jonge generaties perspectief te bieden’, stelt de raad in het rapport ‘Vooruitzien voor jonge generaties’. Hoewel de staatsschuld door de pandemie omhoogschiet, mag dat niet leiden tot bezuinigingen. ‘Onderwijs is een langetermijninvestering met individueel en maatschappelijk rendement’.
Het hele onderwijs zal te maken krijgen met schaarste, bijvoorbeeld in de ruimte die er is in de scholen. Onderwijstijd en begeleiding van leerlingen en studenten zullen ook beperkter zijn door de corona-crisis. De raad adviseert scholen (financieel) te helpen om de capaciteit uit te breiden.
Onderwijs is een langetermijninvestering met individueel en maatschappelijk rendement
Focus
Focus is nodig en daarom wijzen de onderzoekers vijf onderwerpen aan waar de aandacht van de onderwijsministers heen moet om de gevolgen van de corona-crisis op te vangen. Investeringen moeten gaan naar leraren en schoolleiders, gelijke kansen, leesvaardigheid, toetreding tot arbeidsmarkt en het borgen van toetsen en examens op overgangsmomenten.
Leraren en schoolleiders hebben tijdens deze crisis veel extra inspanningen geleverd om het onderwijs draaiende te houden. Het al bestaande lerarentekort kan door de coronacrisis nog nijpender worden, zo waarschuwt de raad, doordat leraren overwerkt raken. ‘Hoe lang de extra inspanningen zijn vol te houden, is een groot aandachtspunt’, zo staat in het rapport.
Salariskloof
Investeringen om de sector aantrekkelijk te maken, zodat meer mensen kiezen voor een onderwijsbaan zijn hard nodig. Zo moet het probleem van de salariskloof tussen het primair en voortgezet onderwijs worden opgelost. Ook stelt de raad voor gericht te investeren in het salaris en de arbeidsvoorwaarden van leraren die werken op scholen waar het tekort het grootst is. Aantrekkelijkere carrièreperspectieven, genoeg tijd om op het onderwijs voor te bereiden en ondersteuners die meer of anders worden ingezet zodat leraren zich kunnen concentreren op hun vak zijn andere adviezen om het onderwijs aantrekkelijker te maken. Evenals een goede begeleiding van zij-instromers en starters.
Kansen
De coronacrisis heeft verschillen in kansen zichtbaarder gemaakt. De raad constateert ‘aanzienlijke verschillen’ in de deelname aan het afstandsonderwijs. Zo deden vmbo-leerlingen en leerlingen in het praktijkonderwijs online minder vaak mee dan leerlingen op de havo en het vwo. Om de kansen te verbeteren, stelt de raad voor de doorstroming te versoepelen en selectiemomenten uit te stellen. Een investering in goed opgeleide schoolleiders en leraren die lesgeven op scholen met meer leerlingen uit kansarmere milieus is daarnaast belangrijk.
Om de kansen te verbeteren stelt de raad voor de doorstroming te versoepelen en selectiemomenten uit te stellen
Het beroepsonderwijs is extra kwetsbaar gebleken. Veel onderwijs is naar stageplekken verschoven, zo ziet de raad, maar dat is tijdens de pandemie een probleem. Leer-en werkplekken vallen nu weg. Ook de specialisaties in het opleidingsaanbod voor specifieke beroepen maakt studenten minder flexibel als de vraag in die sector afneemt. De raad wil dat permanente scholing en ontwikkeling een permanent onderdeel wordt van het onderwijsstelsel.
Toetsing
Toetsen en examens zijn ook een belangrijk punt. Onderzoekers adviseren na te denken over een andere manier van toetsen of een betere spreiding door het schooljaar heen. Als er meerdere varianten zijn voor de eindtoets en centrale examens hoeven leerlingen hiervoor niet allemaal tegelijk naar school te komen. Vooral in het hoger onderwijs speelt de toetsvraag, omdat daar grote aantallen studenten gelijktijdig tentamens maken.
Wij pleiten al jaren voor meer investeringen in het onderwijs. Dit was al nodig met de lerarentekorten, maar is nog urgenter nu met de coronacrisis
In het hoger onderwijs zullen daarnaast investeringen nodig zijn om de financiële gevolgen van de crisis op te vangen. Als veel internationale studenten wegblijven kan dat gevolgen hebben voor opleidingen die het dan financieel niet meer bolwerken en moeten stoppen.
Extra investeringen
AOb-voorzitter Eugenie Stolk kan zich vinden in de keuzes van de Onderwijsraad. “Wij pleiten al jaren voor meer investeringen in het onderwijs. Vooral om de salarissen van het personeel aantrekkelijk te maken en de werkdruk te verlichten. Dat was al een groot issue door het lerarentekort, maar deze coronacrisis laat nogmaals en duidelijk zien dat het echt nodig is. Ik ben blij dat de Onderwijsraad dit ook constateert.”
