Negatieve prijzen voor urgente problemen op universiteiten
Het zijn prijzen die je liever niet in de kast hebt staan. Een award voor de meeste wegwerpdocenten. Of een prijs voor de grootste gender-gap. Met de negatieve rankings riepen de AOb, WoinActie, FNV, PNN, 0.7, LSVb en Casual Leiden tijdens de opening van het academisch jaar opnieuw op tot een structurele investering van 1,1 miljard euro in het wetenschappelijk onderwijs.
beeld: algemene onderwijsbond
Een glazen stolp met een glanzend dubbeltje op een rood fluwelen kussen. Het is de prijs die verschillende universiteiten vandaag hebben gekregen. Geen prijs om trots te tonen, want het zijn de awards ‘van de bodem’. Win je die, dan heb je niks te vieren.
Kippenpak
'Tok-tok-tok.' LSVb-vicevoorzitter Joshua de Roos stapt in kippenpak zonder veren het podium op, op het Pieterskerkhof in Utrecht. Twee studenten houden voor hem een spandoek vast: ‘Van een kale kip kun je niet plukken. Stop het leenstelsel!’ “Ik ben kaalgeplukt, woon klein, heb stress en al het onderwijs dat ik heb volg ik met zeshonderd anderen", zegt De Roos. "Elk jaar worden de collegezalen groter. We hebben niks teruggezien van de kwaliteitsverbeteringen.”
In een kippenpak protesteert LSVb-vicevoorzitter Joshua de Roos tegen de massaliteit in het onderwijs op de universiteiten.
De prijs voor de meeste wegwerpdocenten is voor de Technische Universiteit Eindhoven: 53 procent tijdelijke contracten, met PhD’s erbij 75 procent. Actiegroep Casual Leiden reikte de prijs uit en noemde zijdelings in de speech namen van collega’s met wie zij niet meer werken door tijdelijke contracten. “Miss you guys.”
In totaal waren er zes categorieën met naast de genoemde voorbeelden ook prijzen voor de instellingen met de meeste beurspromovendi, de minste genderdiversiteit, het duurste college van bestuur en een aanmoedigingsprijs om samen een vuist te maken tegen de uitbuiting van jonge, tijdelijke werknemers. Onderwerpen waar universiteiten dagelijks mee te maken hebben en waar iets aan moet worden gedaan volgens de actiegroepen.
Als je wil blijven presteren, dan moet je investeren
Er is structureel 1,1 miljard euro nodig. De opening van het academisch jaar was hét moment om die oproep te herhalen. Sinds 2015 houdt de AOb (voorheen VAWO) een alternatieve, ook wel 'ware' opening van het academisch jaar.
Hoogleraar Korea-studies Remco Breuker van WOinActie die de opening presenteerde, onderstreepte dat het geld dat wordt gevraagd een vergoeding is voor werk dat al wordt gedaan. “OCW gebruikt een bekostigingssystematiek uit 1984 om de universiteiten te financieren. Dat was de tijd dat Word Perfect nog een verre toekomstdroom was. Als je wil blijven presteren, dan moet je investeren. Er is nu sprake van een structurele inadequate financiering. Het overwerk is toegenomen.” Daarom het dubbeltje onder de stolp: het voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten, moet voorbij zijn.
Hypercompetitie
AOb-hoofdbestuurder wetenschappelijk onderwijs en onderzoek en universitair hoofddocent aan de Radboud Universiteit Marijtje Jongsma laakt de onderfinanciering. “We roepen al jaren dat er hogere, maar vooral ook structurele investeringen nodig zijn”, zegt ze. Het moet de hoge werkdruk, het structureel onbetaald overwerk, volle collegezalen, tijdelijke contracten en hypercompetitie tegengaan. “Die structurele financiering is nodig. Anders gaat de kwaliteit omlaag of wordt het wetenschappelijk onderwijs minder toegankelijk. Met een kenniseconomie als de onze lijkt dat niet wat we willen. Onze demissionaire minister had tijdens haar ministerschap wel beter voor onze sector kunnen opkomen.” In de zon op het podium reikte Jongsma de award uit voor minst vrouwvriendelijke universiteit. Die prijs ging ook naar Wageningen University.
De roep om structureel geld komt niet alleen van de actiegroepen. De werkgeversorganisatie VSNU ziet dit ook. Onlangs publiceerde consultant PWC een rapport waarin staat dat de financiering ontoereikend is. Ook de Algemene Rekenkamer heeft dat vastgesteld.
We zijn jarenlang uitgeknepen
Rens Bod van WOinActie roept demissionair minister Van Engelshoven op om 1,1 miljard euro structureel te investeren in het wetenschappelijk onderwijs. De minister vindt dat een vraag voor het volgende kabinet.
Er wordt op de trommel geslagen. Fotografen zoeven naar de Pieterskerk, want daar komt Van Engelshoven naar buiten, nadat ze klaar is met haar toespraak die ze hield bij de Universiteit voor Humanistiek. In een processie van hoogleraren komt de minister kort naar het actiepodium. Alle actiegroepen gaan met hun spandoek om haar heen staan en de rode koffer met de alternatieve begroting staat klaar.
Uitgeknepen
“We zijn jarenlang uitgeknepen", zegt hoogleraar Rens Bod van WOinActie. "We kunnen de taakstelling niet volbrengen en willen meer vaste aanstellingen. We willen geld voor het werk dat we doen.” Van Engelshoven is het er mee eens, maar schuift de vraag door naar het volgende kabinet. “Een demissionair kabinet hoort niet zulke beslissingen te nemen. Maar in een brief staat dat het ‘ruimhartig gefinancierd moet worden’. Als we onderzoekers tekort doen, doen we ook het land tekort. Het is aan de volgende coalitie.” Dat kan nog even duren of zoals hoogleraar Breuker zei: “De formatie duurt langer dan een peer-review.”
Noot van de redactie: Dit bericht is op 9 september aangepast. In een eerdere versie stond dat Wageningen University de prijs van de LSVb kreeg voor het 'meest massale onderwijs' omdat ze een student/docentratio hadden van 30. Dit is onjuist. Wageningen University
heeft juist een lage student/docentratio en had deze negatieve prijs dus niet moeten krijgen.
