Naaktfoto? Moet kunnen
Aangejaagd door #metoo liet het ministerie van Onderwijs afgelopen najaar een brochure opstellen door Stichting School & Veiligheid. Daarin worden leraren steeds dringender opgeroepen om over seks te praten met leerlingen.
In eerste instantie noemt School & Veiligheid het een ‘gouden kans’ voor het onderwijs om leerlingen te onderwijzen in seksuele rechten, respectvolle omgang, gelijkwaardige relaties enzovoorts. Verderop in de tekst valt het woord ‘plicht’ en vervolgens lijkt het vanzelfsprekend dat leraren streven naar ‘het afleveren van seksueel integere jonge mensen’. Esther van der Steeg schreef het document voor de stichting.
Zorgt #metoo zo voor de zoveelste hype waar het onderwijs iets mee moet?
Van der Steeg: “Ik kan me zeker voorstellen dat sommige leraren dat zo voelen, maar je vak behelst nu eenmaal meer dan de cognitieve kant. Je hebt ook een opvoedende rol. Veranderingen, zoals de komst van de smartphone, zorgen ervoor dat we opnieuw moeten nadenken over welke ruimte seks op school krijgt. En waar de grenzen liggen.”
Bij sexting bijvoorbeeld?
“Laatst hoorde ik een leraar nog goedbedoeld zeggen: Ik geef ze geregeld mee dat ze dat niet moeten doen. Een logisch statement, vanuit de bezorgdheid van een volwassene. Maar het punt is: ze doen het. En dat is oké. Voor jongeren is het uitwisselen van sexy selfies een vorm van flirten, van laten zien dat je een ander leuk vindt. Als leraar is het belangrijk dat je dan je oordeel voor je houdt en een open gesprek voert over de voor- en nadelen van sexting. Want als het mis gaat - als iemand de foto’s verspreidt bijvoorbeeld - en je hebt net gezegd: Dat moet je vooral niet doen, dan is de kans klein dat een leerling bij jou om hulp komt vragen.”
De term ‘seksuele integriteit’ komt tachtig keer voor in de publicatie. Het nieuwe modewoord?
“Als het aan mij ligt wel. We zochten bewust naar een positief woord. Voorheen ging het bij seks op school vooral om het voorkomen van ongewenst gedrag. Wat mag niet, en wat wil je niet hebben in de school. Nu is het tijd voor een andere toon. Seksualiteit is onderdeel van hoe mensen zich tot elkaar verhouden. Wat willen we kinderen en jongeren daarin leren? Seksueel integer zijn betekent: bewust zijn, respectvol handelen en verantwoordelijkheid nemen voor jezelf, maar ook voor een ander. In het voorbeeld van sexting: als jij een naaktfoto van iemand krijgt, geeft dat je een bepaalde verantwoordelijkheid. Namelijk om die niet door te sturen.”
Bij seksualiteit denken veel volwassenen aan hun eigen ervaringen. Dat belemmert je, want dat is privé. Probeer te denken vanuit de leerlingen.
In het coverartikel van het jongste Onderwijsblad staan veel tips over hoe je je over seks kunt praten met leerlingen van alle leeftijden. Het voelen van enige gêne is daarbij normaal, stelt gezondheidswetenschapper en directeur van de Care for Sexuality Foundation Arjet Borger. “Bij seksualiteit denken veel volwassenen aan hun eigen ervaringen. Dat belemmert je, want dat is privé. Probeer te denken vanuit de leerlingen. Voor hen gaat seksualiteit veel meer over wie je zelf bent als jongen of meisje, over gevoelens en relatievorming. Hoe verhoud jij je tot de ander, vind je het contact prettig of onprettig? Welke vriendschappen ga je aan, welke niet? Als je er zo’n breed onderwerp van maakt, wordt het veel makkelijker om erover te praten.”
Lees het complete artikel in het Onderwijsblad hier.
