Mbo-docenten bezorgd om schulden studenten
Bijna twee derde van de mbo-burgerschapsdocenten heeft studenten met financiële problemen in de klas. In de vier grote steden van Nederland is dat 82 procent. De burgerschapsdocenten vinden dat er meer aandacht moet komen voor financiële vaardigheden.
Beeld: \x3ca href=\"https://www.zorgwelzijn.nl/focus-op-het-voorkomen-van-schulden-en-het-veranderen-van-gedrag/\" target=\"_blank\" rel=\"noopener\"\x3eZorg + welzijn\x3c/a\x3e
Van de docenten burgerschap aan mbo-instellingen signaleert 64 procent studenten met financiële problemen. In de vier grote steden is dat 82 procent. Slechts 16 procent van de mbo-burgerschapsdocenten vindt hun studenten van achttien jaar voldoende in staat om goede financiële keuzes te maken. Dat blijkt uit onderzoek door de gemeenten Amsterdam, Rotterdam en het platform Wijzer in Geldzaken.
Budgetvoorlichter Nibud constateerde zes jaar geleden al dat 37 procent van de mbo-studenten boven de achttien één of meer schulden heeft. Toen ervaarde de helft van de studenten dat niet als probleem.
Docenten zien de problematiek
Suzanne Elferink werkt voor Wijzer in Geldzaken:
Zijn jullie geschrokken van de resultaten?
"Ze onderstrepen de urgentie. Door het Nibud-onderzoek wisten we al dat schuldenproblematiek onder mbo-studenten fors is, al is dat alweer een tijdje geleden. Nu weten we ook dat docenten dit zien en weten. Ze zijn heel betrokken."
In het onderzoek citeert een docent een uitspraak van een student: ‘Het ergste wat er kan gebeuren is dat ik in de schuldsanering terechtkom, maar daar ben ik dan na twee à drie jaar ook weer uit.’ Dat klinkt naïef.
"Naïviteit is er zeker. Het nare is: zo’n opmerking van een leeftijdsgenoot blijft hangen. Daar moet financiële educatie tegenover staan. In het mbo is dat niet verplicht, terwijl docenten er wel meer aandacht voor willen. Zij horen de verhalen over studenten die abonnementen afsluiten zonder te weten hoe lang ze daar aan vast zitten. Of dat ze het vergeten door te geven aan de Belastingdienst als ze meer gaan verdienen en daardoor in de problemen komen met hun zorgverzekeringstoeslag."
Een conclusie luidt ook: financiële vaardigheden op het gebied van inkomsten zijn behoorlijk ontwikkeld, maar op het gebied van het plannen van uitgaven veel minder. Is dat niet puber-eigen?
"Dat is het ingewikkelde. Je mag het ze niet helemaal aanrekenen. Deels ontstaan problemen door het ontbreken van impulscontrole. Dat is leeftijdsgebonden en natuurlijk niet exclusief voor mbo-studenten. Maar als ze achttien zijn, zijn ze voor de wet volwassen en financieel verantwoordelijk."
Waar zitten de ouders in dit verhaal?
"Dat is altijd de eerste vraag die wij krijgen: hoort dit niet bij de opvoeding thuis? Maar sommige ouders hebben zelf schulden of geven om een andere reden geen goeie financiële opvoeding mee. Die cirkel kan doorbroken worden als studenten in het onderwijs goede voorbeelden krijgen. Het gaat om simpele basisprincipes. Leg bijvoorbeeld eerst geld opzij voor je vaste lasten, voordat je leuke dingen gaat kopen."
Waarom per se een BMW?
Mbo-docenten willen zelf ook meer leren staat in jullie onderzoek, bijvoorbeeld over geld-ezels. Wat zijn dat?
"Dat je rekening tijdelijk wordt gebruikt voor criminele activiteiten. Ook hier speelt dat puberbrein een rol. Je wordt aangesproken: wil jij snel 200 euro verdienen? Je hoeft alleen maar even je rekeningnummer beschikbaar te stellen. Maar je loopt enorme risico’s. Als je gepakt wordt, krijg je een strafblad en kun je geen rekening meer openen. Soms moet jij het bedrag betalen wat via jouw rekening is doorgesluisd, terwijl dat al lang niet meer op je rekening staat."
Uit jullie onderzoek blijkt dat een geld-les dicht bij de belevingswereld van de student moet liggen. Bijvoorbeeld bij hun dromen ‘over een Golf of BMW’?
"Een docent zei dat. Maar inderdaad, veel studenten gaat het om spullen. De groepsdruk om bepaalde merken aan te schaffen is heel groot. Influencers spelen een grote rol. Zij maken heel effectief reclame omdat de studenten zich persoonlijk met hen identificeren. Maar ook dat kan een gespreksonderwerp zijn tijdens een geld-les: waarom per se een BMW?"
Wijzer in Geldzaken is een initiatief van het ministerie van Financiën. Voorheen richtte het platform zich – wat het onderwijs betreft - vooral op het basisonderwijs. Nu komt daar het mbo bij, deels vanwege de schuldenproblematiek.
“Door dit onderzoek hebben we een beeld van wat op mbo-instellingen gebeurt en wat docenten willen. Het goede nieuws: er zijn al heel veel ontzettend goeie materialen en gastlessen beschikbaar. Docenten moeten het alleen weten te vinden en de tijd krijgen om ermee te werken.”
Wijzer in geldzaken deelt lesmateriaal op Geldlessen.nl. Sinds gisteren is een nieuwe les over geld-ezels beschikbaar.
