Lerarentekort veel groter dan officiële cijfers
Het lerarentekort is veel groter dan de officiële cijfers die het ministerie van Onderwijs dit jaar hanteert. Dat blijkt uit de noodplannen van Den Haag en Rotterdam, waarin ook de ‘verborgen vacatures’ in kaart zijn gebracht: vacatures die houtje-touwtje worden opgevuld, bijvoorbeeld door onbevoegden voor de klas te zetten. In Den Haag is het aantal verborgen vacatures al acht keer zo groot als het aantal officiële vacatures.
Beeld:Typetank
Er was begin 2019 géén tekort aan leraren. Tenminste, op papier. Dat meldt het rapport 'De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel' dat de onderzoekers van Centerdata deze maand publiceerden.
Alleen was er in de praktijk natuurlijk wél een lerarentekort. En dat weten de onderzoekers zelf ook wel. Maar het was alleen een beetje moeilijk in kaart te brengen. Want ja: in de vorige raming werd voor 2018 een tekort van 1800 voltijdbanen in het basisonderwijs voorspeld. ‘Toch zijn begin dit schooljaar weer alle leerlingen naar school gegaan’, schrijven de onderzoekers. En dat roept de filosofische vraag op wat eigenlijk een ‘tekort’ is. ‘Het hangt af van de vraag wat je een toelaatbare omvang van een klas vindt’, schrijven de onderzoekers, ‘een maximale werkdruk, een maximum betrekkingsomvang, een minimale kwaliteit, bevoegdheid, ect.’
Er komt straks een hele generatie leerlingen de middelbare school binnen die niet het basisonderwijs hebben kunnen krijgen waar ze recht op hadden
En omdat het niet mogelijk is een hard getal te geven over de actuele tekorten, hebben de onderzoekers het lerarentekort begin 2019 op nul gezet. De nu voorspelde tekorten zijn dus steeds ‘de extra tekorten bovenop de situatie in 2018’, waarschuwt Centerdata.
Buschauffeur
“Lekker makkelijk”, schampert AOb-voorzitter Eugenie Stolk. “Stel: er zijn in een wijk twee buschauffeurs te weinig. Je heft één buslijn op, bij de andere lijn zet je een passagier achter het stuur. Vervolgens concludeer je: zie je wel, zo gaat het óók: er zijn helemaal geen tekorten.”
De berekening komt het ministerie echter goed uit, want met deze rekenwijze vallen de lerarentekorten uiteraard lager uit. ‘Het ingezette beleid voor de aanpak van de tekorten laat inmiddels positief effect zien’, jubelt het ministerie vorige maand dan ook in een brief aan de Tweede Kamer.
De berekening komt het ministerie echter goed uit, want met deze rekenwijze vallen de lerarentekorten uiteraard lager uit
Noodplannen
Dat het wel degelijk mogelijk is om de filosofische vraag ‘wat is een tekort?’ te beantwoorden, laten de noodplannen van Den Haag en Rotterdam zien die gisteren werden gepresenteerd. In beide steden zijn de ‘verborgen vacatures’ in kaart gebracht: vacatures waarvoor een alternatieve oplossing is gevonden omdat er geen bevoegde leraar beschikbaar is. ‘Noodoplossingen die de kwaliteit van het onderwijs en het lerarenteam nog verder onder druk zetten', schrijft Den Haag.
AOb-voorzitter Eugenie Stolk: 'Er is zich een ramp van nationale omvang aan het voltrekken'
Overtreffen
In Rotterdam blijkt het aantal verborgen vacatures met 120 het aantal officiële vacatures van 40 ver te overtreffen. In Den Haag is het aantal officiële vacatures, 41 in totaal, zelfs slechts het topje van de ijsberg. In deze stad zijn er 332 verborgen vacatures. Het aantal verborgen vacatures is dus acht keer zo groot dan de officiële vacaturecijfers aangeven.
Ramp
“Ik word hier stil van”, reageert AOb-voorzitter Stolk. “Er is zich een ramp van nationale omvang aan het voltrekken. Er komt straks een hele generatie leerlingen de middelbare school binnen die niet het basisonderwijs hebben kunnen krijgen waar ze recht op hebben. Dat werkt door in het vervolgonderwijs en later in de maatschappij. En dan komt minister Slob bij de presentatie van de noodplannen met 'het goede nieuws' dat hij negen miljoen euro vrijmaakt voor zij-instromers? Dat is een volstrekte minachting van de ernst van de situatie.”
