Lerarentekort: Amsterdamse school wil franje schrappen
Leg de focus op taal, rekenen en lezen. Ga uit van wat de leerling echt moet leren, en niet in de eerste plaats van de methode. En toets alleen wat je zinvol vindt – stop met toetsen om het toetsen. Dat zijn de belangrijkste ideeën op de brainstormsessie van De Globe, een van de scholen van de Stichting Westelijke Tuinsteden Amsterdam die deze week gesloten zijn vanwege de lerarentekorten.
Foto: Fred van Diem
“Ab-so-luut.” Lotte Hidding en Erwin Bolt, directeuren van basisschool De Globe in Amsterdam Osdorp, veren overeind op de vraag of ze zich zorgen maken over een tweedeling in de samenleving. Want die zien ze met de dag groter worden. En dat is juist de reden waarom de scholen van de Stichting Westelijke Tuinsteden, waaronder De Globe, een hele week dicht zijn. “De kinderen in deze wijk hebben snoeihard echt keigoed onderwijs nodig. Dat wij ze niet kunnen bieden vanwege de lerarentekorten.”
Franje
‘De school is deze week gesloten’, hangt er op een papiertje op de voordeur van De Globe. Binnen buigen de leerkrachten zich over de vraag hoe zij met te weinig collega’s toch zo goed mogelijk onderwijs kunnen blijven geven. De ideeën die het hoogste scoren komen allemaal neer op een overlevings-scenario: franje schrappen, terug naar de basis van rekenen, taal en lezen, minder lesuren draaien en een vierdaagse lesweek invoeren - met de vijfde dag voor het voor- en nawerk van de leerkrachten.
Het is daarbij overigens niet de bedoeling om de drie kernvakken rekenen, taal en lezen alleen nog maar heel droog aan te bieden, zegt Hidding. "We willen de vakken wel verbreden, zodat er ruimte blijft voor knutselen, onderzoek, creativiteit en museumbezoek. Maar er zullen ook dingen uit de methodes verloren gaan, helaas. Het is een overlevings-scenario."
Zodra er leerkrachten ziek worden zie je de straatcultuur de school in komen
Dat overlevingsscenario is de enige manier om toch nog redelijk onderwijs te blijven verzorgen, vindt Cathelijne Anten, leerkracht van groep 4/5/6. "Ik was vorige week ziek: mijn groep is één keer naar huis gestuurd, één keer opgedeeld en er is één keer een andere groep naar huis gestuurd. In totaal hebben hier tientallen leerlingen last van gehad.”
En dit zijn niet echt kinderen die een achterstandje wel even wegwerken, zegt intern begeleider Nicole van Egmond. “In veel gezinnen wordt thuis weinig Nederlands gesproken, dus komt er veel op school aan. Ze hebben ons echt nodig.”
Veiligheid
“In deze wijk komen alle maatschappelijke problemen samen”, vult leerkracht Anten aan. “Er zijn weinig leerlingen waar ik me geen zorgen om maak.” En dan moeten de leerkrachten hier passend onderwijs bieden? “Het bieden van veiligheid is al kneiterhard werken – dan heb ik het niet eens over leren.”
En ook die veiligheid staat onder druk, zeggen directeuren Hidding en Bolt. “Zodra er leerkrachten wegvallen zie je de straatcultuur de school in komen. Leerlingen worden fysieker, de ego’s komen centraler te staan, het draait om winnen van een ander – dat voelt ontzettend onveilig.”
Jenaplan
Om het onderwijs zo goed mogelijk overeind te houden heeft De Globe het onderwijsconcept al aangepast. Om te voorkomen dat er lukraak groepen moeten worden samengevoegd, zijn de kinderen in ‘stamgroepen’ geplaatst. Vanuit die stamgroepen krijgen ze in niveaugroepen les in rekenen, taal en lezen – een opzet die is geïnspireerd door het Jenaplan-gedachtengoed. Zo hoeft de leerkracht minder te differentiëren in een les, en kunnen andere niveaugroepen doordraaien als er één leerkracht uitvalt.
Maar of dat genoeg zal zijn om het invoeren van een overlevingsscenario te voorkomen? Beide directeuren vrezen van niet. “Er moet echt iets gebeuren. Anders zitten we hier straks met een hele generatie leerlingen die geen aansluiting meer heeft in de samenleving.”
