Drieduizend demonstranten bij start estafettestaking in Leiden: ‘Doe het niet’

Tekst Karen Hagen - Redactie Onderwijsblad - 10 maart 2025 - 5 Minuten om te lezen

Alle stakingsattributen werden weer uit de kast gehaald, bij acties tegen de bezuinigingen op het hoger onderwijs, vanochtend in Leiden. Beeld: Roland Pupupin

Alle stakingsattributen werden weer uit de kast gehaald. De trompet, de protestborden, de grote trommel en de vlaggen. Pepijn van anderhalf jaar oud kauwt op een rood viltje, onderdeel van het vierkante symbool van protest dat veel demonstranten met een speld op hun jas prikken. Zijn moeder Marlieke Ernst werkt als kennismakelaar op de Universiteit Leiden. “Ik sta hier ook voor zijn toekomst. Ik hoop dat hij nog de mogelijkheid krijgt om te studeren”, zegt ze. Ondertussen geeft ze daarmee het ‘protest-stokje’ door. “Ik herinner mij nog dat ik met mijn moeder demonstreerde toen ik 7 jaar was voor de salarissen in het basisonderwijs.” 

De demonstranten oefenen de strijdleuzen

‘Vecht, vecht, vecht, onderwijs is een recht’, klinkt het vanaf het podium. En: ‘Staken, staken, staken, kabinet moet kraken.’ Een man houdt een witte schoenendoos omhoog met daarop de leus: ‘Regeer niet met rancune.’ De demonstranten oefenen de strijdleuzen. Na de grote demonstratie op 25 november op het Malieveld waarbij ruim 20 duizend actievoerders aanwezig waren, zijn die nog steeds hard nodig, volgens de demonstranten en de organisatoren FNV, WOinActie en de AOb.

Politieke deal

In reactie op die actie in november kwam er na wekenlange onderhandelingen een politieke deal waarbij op de valreep 748 miljoen euro minder op het hoger onderwijs werd bezuinigd. Alsnog blijft er een bezuiniging staan van 1,1 miljard euro, waarvan zo’n half miljard euro op het hoger onderwijs. Wel ging de langstudeerboete helemaal van tafel. 

De Eerste Kamer stemt op 25 maart over de begrotingen van OCW en VWS

De dekking voor de politieke deal kwam deels uit de OCW-begroting zelf, zoals een bezuiniging op de publieke omroep. Verder kwam er 300 miljoen op rekening van de zorg. De Eerste Kamer stemt daarom op 25 maart over beide begrotingen: die van OCW en VWS. 

'Doe het niet'

In Leiden zijn de senatoren uit de Eerste Kamer dan ook de belangrijkste personen waar de demonstranten zich op richten. “Doe het niet”, roept de menigte na elke spreker. Kamerlid Rob Jetten (D66) roept luid en duidelijk door de microfoon de senatoren op om de bezuinigingen weg te stemmen. “Vooral VVD en CDA kunnen dit wegstemmen.” Zijn collega GroenLinks-PvdA voorman Frans Timmermans: “We demonstreren niet alleen voor banen in het onderwijs, maar ook wat voor een land wij willen zijn. We willen naast elkaar staan, en dat leer je in het onderwijs. In een tijd waar feiten betwist worden, is het onderwijs belangrijk voor het herkennen van waarheid of leugen.” 

Ik ben niet tevreden met de oplossing dat het geld wordt weggehaald bij de publieke sector

Op de Garenmarkt in de zon klinkt veel solidariteit met andere delen van de publieke sector. Zo zegt universitair docent cognitieve psychologie Anne: “Het is echt verdeel en heers en het uitspelen van sectoren tegen elkaar. Ik ben niet tevreden met de oplossing dat het geld wordt weggehaald bij de publieke sector. Je zou het ook bij grote bedrijven kunnen halen. Die keuzes zijn er gewoon.”

Volgens Anne, die niet met achternaam genoemd wil worden, is er veel onrust op de universiteit. “Het is lastig omdat we niet weten waar we ons op moeten voorbereiden. Over de Wet Internationalisering in Balans bestaat ook veel onrust." Met deze maatregel wil het kabinet het aantal internationale studenten terugdringen en zo een besparing realiseren van 168 miljoen euro per jaar. "We hebben bijvoorbeeld een bachelor in het Nederlands en in het Engels", zegt student Anne. "Het is zo belangrijk om een collectief signaal af te geven, zeker ook in een stad als Leiden waar de onderwijsinstellingen onderdeel zijn van de identiteit. Die moeten we echt beschermen.”

Protestborden

Op het rode jasje van student Hester Be prijkt een zelfgemaakte speld in de vorm van een bloem die het symbool is voor het protest van vandaag.  “Het rode vierkantje zit erin, het blauw en wit staan voor de kleuren van de universiteit Leiden en het lichtgroen voor de faculteit Geesteswetenschappen.” Hester is student Philosophy of Humanities. Haar studie is onderdeel van Geesteswetenschappen en ze komt ondanks het terugdraaien van de langstudeerboete opnieuw in actie . “Er wordt op deze faculteit al 10 jaar bezuinigd. Zeker kunstgeschiedenis wordt uitgekleed."

Student Hester maakte zelf haar protestbord en komt op voor de faculteit Geesteswetenschappen.

Verderop staat Bas van Haastregt, student Keltische talen in Utrecht, met een protestbord dat uitleg behoeft. ‘Red de talen’, staat er. “Maar, eronder staat in het modern Cornish en oud-Iers een strijdleus. Op de achterkant heb ik een gedicht geschreven. Vroeger dachten ze dat je iemand kon ‘verwonden’ door satire. Dat was erger dan moord. Ik gebruik dat idee nu omdat ik het niet eens ben met het beleid.”

Hogescholen

Naast veel demonstranten uit het universitaire onderwijs, waren ook medewerkers van de hogeschool Leiden aanwezig. Anneloes Fickweiler is docent aan de pabo. “Binnen het hbo leeft het minder, demonstreren moet je toch leren. Ik ben wel bang voor een hogere werkdruk. Juist op de pabo moeten we voorleven hoe je met werkdruk om moet gaan, maar ik heb het idee dat collega’s die weggaan niet vervangen worden. Daarom sta ik hier en ook uit solidariteit. De collega’s van de universiteit haalden ons in hun mars vanochtend op en samen staan we nu hier.”

De estafettestaking krijgt bijval van de werkgevers hogeschool en universiteit

De estafettestaking krijgt bijval van de werkgevers van de hogeschool en de universiteit. Annetje Ottow, collegevoorzitter van de Universiteit Leiden, zegt dat ze trots is op de demonstranten. “Wij steunen jullie en staan achter jullie.”

Op het podium roept LSVb-voorzitter Adelkader Karbache dat actievoeren werkt. "Blijf doorstrijden. Samen staan we solidair, samen krijgen we de bezuinigingen van tafel." De vlag van WOinActie met daarop Nederland en alle steden die in de estafettestaking meedoen, dragen de demonstranten over aan hun collega’s. Morgen is Utrecht aan de beurt. ‘Vecht, vecht, vecht!’

Blijf op de hoogte van de estafettestaking! Morgen staat een demonstratie in Utrecht geplandNaar de actie!