Lege stoelen verbeelden tekorten in publieke sector
Hier had een politieman kunnen zitten. Een docent of een collega uit het ziekenhuis. Rijen met lege stoelen op het gras van het Haagse Malieveld verbeeldden vandaag de collega’s die niet te vinden zijn. De FNV heeft de politiek met een online actie duidelijk gemaakt dat de publieke sector al jaren verwaarloosd is en dat dit hét moment is voor investeringen.
Beeld: Kim van Strien/Algemene Onderwijsbond
Niet met duizenden collega’s zij-aan-zij met spandoeken in de lucht. Demonstraties zoals we de afgelopen jaren in het onderwijs gewend waren en waar de boodschap door de massa duidelijk werd gemaakt. Het was het tegenovergestelde: een vrijwel leeg veld met rijen zwarte en witte lege stoelen, gedwongen door de corona-maatregelen. Online was het drukker met medewerkers uit de publieke sectoren die onder de hashtag #steunpubliekesectornu, samen actie voerden en vanachter hun laptop meekeken. De AOb deed mee aan de actie en riep de politiek nogmaals op te investeren in het onderwijs.
Onderwaardering
“De problemen zijn eigenlijk in de zorg, defensie en politie hetzelfde als in het onderwijs”, zegt AOb-hoofdbestuurder en docent voortgezet onderwijs Kim van Strien die één van de presentators van de actie op het Malieveld was. “We zijn als ‘cruciaal’ bestempeld tijdens de coronacrisis, maar hebben een enorm personeelstekort. De werkdruk is hoog. Als je in een ziekenhuis bent of je loopt een politiebureau binnen, overal worden mensen gezocht. Het probleem is de onderwaardering. De lonen blijven achter en er moet meer vertrouwen zijn in je professionaliteit, zodat je genoeg autonomie hebt. Het beroep moet kortom aantrekkelijker worden.”
Echt onsmakelijk zijn de grote hoeveelheid tijdelijke contracten in het wetenschappelijk onderwijs
Marijtje Jongsma, AOb-hoofdbestuurder WO&O en universitair docent aan de Radboud Universiteit, noemde de werkdruk ‘gigantisch’. “De taken nemen almaar toe. Elk jaar zijn er meer studenten, maar minder mensen. Echt onsmakelijk zijn de grote hoeveelheid tijdelijke contracten in het wetenschappelijk onderwijs. Flexwerken is een ramp, ook voor de onderwijskwaliteit.”
Een gele schoolbus op het Malieveld om aandacht te vragen voor investeringen in het onderwijs. Beeld: Kim van Strien/Algemene Onderwijsbond
Frontlinie
Een knalgele schoolbus en een donkergroen legervoertuig zoefden door het beeld. Op het afgezette stuk Malieveld stonden voertuigen geparkeerd die duidelijk lieten zien welke sectoren actie aan het voeren waren. Zo wilde de medewerker van defensie aandacht voor de jongeren binnen het leger. Hij vindt dat die te weinig worden gewaardeerd, terwijl ze letterlijk in de frontlinie staan. “Zij krijgen een basissalaris dat echt aanschurkt tegen de armoedegrens. Ze willen op oefening gaan om hun gezin te kunnen betalen.” Een medewerker uit het gevangeniswezen vertelt dat hij en zijn collega’s na jaren nullijn achterlopen op de markt. “Het ziekteverzuim is hoog. Loon gaat over waardering en erkenning. Wat we nu geboden krijgen is schandalig. Dat moet gewoon anders.”
Beloftes
In het online programma van 45 minuten pleitten niet alleen de werknemers uit de publieke sector voor investeringen. Auteur Sander Heijne van het boek Fantoomgroei steunt de oproep. “Ik hoop dat deze dag eraan bijdraagt dat politici zien dat we een sterke publieke sector nodig hebben om ook een sterke economie te hebben." Te lang bestond volgens hem het idee dat de bedrijven het geld verdienen en de publieke sector vooral geld kost.
Econoom en docent aan de universiteit Leiden Wimar Bolhuis zei tussen de lege stoelen tegen presentator Van Strien dat hij heel erg hoopt dat de conclusies uit zijn promotieonderzoek dit keer niet worden bevestigd. Bolhuis deed onderzoek naar de verkiezingsbeloftes en naar wat er vervolgens wordt uitgevoerd. “Vaak zie je dat de beloftes van extra investeringen in de publieke sector nooit worden nagekomen. Altijd komt er water bij de wijn.” Bolhuis hoopt dat de coronacrisis voor een ommekeer zorgt. “Nu is het moment om door te zetten en over de brug te komen in deze kabinetsformatie. De rente is laag, de Nederlandse staat kan het geld nu uitgeven.”
Niet eenmalig geld, maar structureel geld is nodig om de arbeidsvoorwaarden aantrekkelijk te maken. Dit is het moment voor die ommekeer
Minder bescheiden
Volgens Tuur Elzinga, de kersverse voorzitter van de FNV, is de coronacrisis een wake-up call. “De publieke sectoren zijn de ruggengraat van de samenleving. Dat hebben we zo duidelijk gezien. Essentieel is dat we de publieke zaak goed op orde hebben. Anders gaat het van kwaad tot erger. Dit is het moment voor die ommekeer. Niet voor eenmalig geld, maar voor structureel geld. Dat is nodig om de arbeidsvoorwaarden aantrekkelijk te maken.”
Naast de duidelijke investerings-oproep aan het nog te vormen nieuwe kabinet, was er een oproep aan het personeel in de publieke sectoren zelf. Net voor het einde van het programma drong Elzinga er bij werknemers op aan zoveel mogelijk lid te worden van bonden en zich te verenigen. Auteur Heijne stelde op zijn beurt, dat overheidspersoneel bescheidener is dan werknemers in het bedrijfsleven. “Wees minder timide en kom op voor jezelf. Jullie zijn onmisbaar. Als het essentiële niet meer functioneert, houdt iedere vorm van welvaart op in dit land. Ga daarvoor staan.”
