Kijk uit met wat je op internet plaatst
Docent Rene Katerbarg plakt een van internet geplukte foto van het Europees parlement in een presentatie voor school en plaatst deze op zijn eigen website. Dat komt de school duur te staan.
Beeld: Typetank
Economiedocent Rene Katerbarg maakt voor zijn lessen regelmatig presentaties in powerpoint. Op één dia gebruikt hij een foto van het Europees parlement. Een foto die deels wordt overlapt door de Europese vlag en een kaartje van alle landen van de Europese Unie. Hij deelt de presentatie voor zijn leerlingen op zijn eigen website.
Niet heel lang daarna ontvangt meneer Katerbarg een e-mail van het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP) en de bv Visual Rights Group (ook: ANP Legal Department). Wat blijkt, de foto van het Europees parlement is van het ANP en omdat docent K. deze foto zonder toestemming heeft gebruikt, krijgt hij een rekening van maar liefst € 409, bestaande uit een vergoeding voor het ANP en de opsporingskosten van de Visual Rights Group.
Schade
Deze casus geeft aan dat er risico’s verbonden zijn aan het gebruiken van fotomateriaal van het internet. Het zogenoemde intellectuele eigendom beschermt de rechten van bedenkers of makers op ideeën en concepten, als boeken, muziek, merken, uitvindingen alsook foto’s. Door zonder toestemming gebruik te maken van deze ideeën en concepten wordt inbreuk gemaakt op het intellectuele eigendom. Net als bij inbreuk op andere eigendomsrechten, kan dit betekenen dat de eigenaar schade lijdt. In het geval van meneer Katerbarg betekent dit dat het schade lijdt omdat er niet is betaald voor de foto.
Het zogenoemde intellectuele eigendom beschermt de rechten van bedenkers of makers op ideeën en concepten
Uitzondering
Er bestaan echter situaties waarin de gebruiker geen toestemming nodig heeft om beschermde werken te reproduceren of te delen. Het onderwijs en/of het wetenschappelijk onderzoek is zo’n uitzonderingssituatie. Deze uitzondering houdt in dat beschermde werken gebruikt kunnen worden als illustratie bij de lesstof. Dit geldt onder bepaalde voorwaarden ook voor online of afstandsonderwijs. Als een onderwijsinstelling gebruikmaakt van deze uitzondering moet zij wel bronvermelding toepassen. Een andere eis is dat er geen winstoogmerk mag zijn.
De casus van docent Katerbarg is extra complex omdat hij zijn presentatie niet op de site van school heeft geplaatst of in de elektronische leeromgeving, maar op zijn persoonlijke site. Ook stond er geen bronvermelding bij. Het verwees alle vragen over de rekening naar de Visual Rights Group. Na uitleg van de kwestie bij de Visual Rights Group was deze niet bereid de rekening ongedaan te maken. Wel werd uit coulance het bedrag teruggebracht naar € 327,20.
Dit is waarschijnlijk één van de eerste docenten die zoiets overkomt, maar hij zeker niet de laatste zal zijn
Om erger te voorkomen heeft Katerbarg de boete ingediend bij zijn werkgever, die hem gaat betalen. Docent Katerbarg en de jurist van de AOb komen tot de conclusie dat Katerbarg waarschijnlijk één van de eerste docenten is die zoiets overkomt, maar zeker niet de laatste zal zijn. Dus: wees gewaarschuwd.
Deze rubriek is gebaseerd op ervaringen uit de praktijk van AOb-juristen en staat in het Onderwijsblad. Wil je het blad 10 keer per jaar ontvangen? Lees meer over de AOb
