Eindexamens 2021: keuze uit twee afnamemomenten per vak

Tekst Webredactie - Rob Voorwinden - 16 december 2020 - 4 Minuten om te lezen

Beeld: Pixabay

Leerlingen kunnen dit schooljaar hun examens spreiden over twee tijdvakken. Daarna is er begin juli nog een derde tijdvak voor de herkansingen. Dat is de belangrijkste maatregel voor de eindexamens 2021, die minister Arie Slob vandaag meldt in een brief aan de Tweede Kamer.

Volgens de minister vergt de corona-epidemie veel van de leerlingen en docenten. ‘Scholen geven aan dat er sprake is van achterstanden.’ Iets dat overigens ook overduidelijk blijkt uit AOb-enquêtes en uit onderzoek van het Onderwijsblad.

Wij maken wij ons grote zorgen over de achterstanden die de leerlingen hebben opgelopen

De schoolexamens lopen volgens de minister op dit moment wel grotendeels op schema. Er zijn echter nog geen gegevens beschikbaar over welke resultaten de leerlingen halen: de eindcijfers worden pas vlak voor de start van het centraal examen aangeleverd. Bij de AOb komen signalen binnen dat de resultaten van de schoolexamens behoorlijk tegenvallen, en dat docenten door hun directies onder druk worden gezet om de cijfers op te hogen.

Schrappen

Slob wil het centrale eindexamen 2021 zo goed mogelijk laten doorgaan. Het examen schrappen, zoals afgelopen schooljaar gebeurde, is volgens hem niet gewenst. ‘Het eindexamen heeft voor leerlingen een belangrijke rol als ijkpunt van de opgedane kennis.’ Wel heeft hij een aantal aanvullende maatregelen genomen die leerlingen de kans moeten geven om zich zo goed mogelijk voor te bereiden op de examens.

Eerder werd al bekend dat de aanlevertermijn van de digitale, flexibele examens in het vmbo werd verlengd, en werd het examen voor de beroepsgerichte profielvakken omgezet naar een schoolexamen. Daar komen nu extra maatregelen voor de algemeen vormende vakken in het hele voortgezet onderwijs bij, waaronder het tweede afname-tijdvak. Daardoor kan een leerling die ziek is of in quarantaine zit tijdens het eerste tijdvak toch het volledige examen afleggen.

Een algemene verlichting van exameneisen tast de waarde van het diploma aan

Door het extra tijdvak moeten er dit jaar in totaal drie eindexamens per vak worden geproduceerd: eentje voor het eerste tijdvak, eentje voor het tweede tijdvak en een voor de herkansing. Ook krijgen alle leerlingen in het reguliere onderwijs en diplomakandidaten van het staatsexamen een extra herkansing: er kan dus in twee vakken worden herkanst.

De minister kiest, zo schrijft hij, niet voor een generieke verlichting van exameneisen. Zo’n aanpassing tast de waarde van het diploma aan, en daarmee de voorbereiding van leerlingen op het vervolgonderwijs. Wel wordt de normering van de examens aangepast, op advies van het College voor toetsen en examens (Cvte).

Vakdocenten

‘Normaal gesproken worden de examenscores van leerlingen afgezet tegen de eisen van de betreffende vakken’, schrijft de minister. Dat staat ook wel bekend als ‘absoluut normeren’. Dat is dit jaar volgens Slob technisch niet mogelijk. Daarom zal het Cvte een meer ‘hybride vorm’ van normeren gebruiken. Hierin worden de scores van leerlingen afgezet tegen de scores van medeleerlingen, maar ook tegen de examengegevens van 2015-2019. Ook wordt het oordeel van vakdocenten over de moeilijkheid van het afgenomen examen in de overwegingen meegenomen.

Doorwerken in de zomervakantie om de eindexamens te corrigeren moet op basis van vrijwilligheid plaatsvinden

De AOb reageert met gemengde gevoelens op de maatregelen. “Er wordt veel van de leerlingen en het onderwijspersoneel gevraagd - zeker nu we weer in een lockdown zitten", zegt dagelijks bestuurder Henrik de Moel. "Wij maken wij ons grote zorgen over de achterstand van leerlingen. Want de online alternatieven die er worden aangeboden zijn vernieuwend en innovatief, maar niet voldoende om het gehele schooljaar geen achterstanden op te lopen.“

Overlap

De herkansing vindt dit jaar plaats van 6 tot 9 juli. De uitslag volgt op dan op 15 juli. Daarmee ontstaat in regio Noord overlap met de start van de zomervakantie, op 12 juli. “Het eventueel doorwerken in de zomervakantie om de eindexamens te corrigeren moet op basis van vrijwilligheid plaatsvinden en goed gecompenseerd worden", zegt De Moel. "Daarnaast is het, gezien de huidige ontwikkelingen, natuurlijk nog maar de vraag of de eindexamens zoals we ze nu voor ogen hebben wel doorgang kunnen vinden.”

Mocht na de voorjaarsvakantie de verwachting zijn dat de situatie er slecht uitziet, zo schrijft de minister, dan kijken alle onderwijspartijen opnieuw of de aangekondigde examenmaatregelen voldoende zijn.

Lees ook:

Onderwijskwaliteit sterk gedaald in coronatijd

Leerlingen voortgezet onderwijs lopen vast

Docenten onder druk gezet om cijfers schoolexamens op te hogen