Instroom hbo terug naar niveau voor corona
De coronacrisis zorgde in 2020 voor een flinke golf eerstejaars in het hbo, maar dit studiejaar is de instroom naar een normaal niveau gedaald. In totaal tellen de hogescholen nu een recordaantal van ruim 492 duizend studenten.
Beeld: Typetank
De totale instroom is 8,6 procent lager, en die daling komt geheel voor rekening van de hbo-bacheloropleidingen (-10,7 procent). Er begonnen vooral minder havisten, blijkt uit de definitieve tellingen. Het aantal eerstejaars bij de associate degree- en de masteropleidingen groeide nog wel, met 1,3 en 13,3 procent.
Voorzitter Maurice Limmen van de Vereniging Hogescholen is blij dat de instroom weer terug is op pre-coronaniveau. Maar er doemt alweer een nieuw probleem op. Hij vreest dat er in september 2022 veel minder studenten aan het hbo zullen beginnen als ze een jaar later een basisbeurs krijgen.
Snel duidelijkheid
“Het is van groot belang dat er snel duidelijkheid komt over de manier en het tijdstip waarop deze verandering wordt doorgevoerd”, zegt voorzitter Limmen. “Het risico bestaat dat scholieren hun studie een jaar uitstellen in afwachting van een aantrekkelijker vorm van studiefinanciering.”
Het risico bestaat dat scholieren hun studie een jaar uitstellen in afwachting van een aantrekkelijker vorm van studiefinanciering
Bij de verpleegkundeopleidingen is de daling van de instroom het kleinst. Daar meldden zich in oktober maar 1,3 procent minder eerstejaars aan: 7.381 om precies te zijn, tegen 7.480 in 2020 en 6.511 in 2019.
Pabo
Ten opzichte van 2019 blijft ook de instroom bij de pabo’s groeien: toen waren er 5.201 eerstejaars en nu 5.311, met een uitschieter van 6.845 in recordjaar 2020.
Universiteiten
Bij de universiteiten vallen vooral de cijfers van internationale studenten op. Dit jaar studeren er bijna tachtigduizend internationale studenten aan de Nederlandse universiteiten: 14 procent meer dan vorig jaar. Het totale aantal studenten is naar een recordhoogte van 340 duizend gestegen.
Dat blijkt uit de officiële tellingen die de universiteiten vandaag bekendmaken. Ze grijpen de gelegenheid aan voor een oproep aan de politiek: ze willen meer mogelijkheden om de instroom van internationale studenten te beheersen.
Universiteiten willen meer mogelijkheden om de instroom van internationale studenten te beheersen
De universiteiten klagen al jaren dat de werkdruk de spuigaten uitloopt, onder meer doordat ze steeds meer studenten trekken. Het Onderwijsblad besteedde afgelopen december aandacht aan het werven van deze studenten met dure schakelprogramma's, terwijl universiteiten wél klagen over de groei. Die aanhoudende groei komt deels doordat zoveel opleidingen Engelstalig zijn en steeds meer buitenlandse studenten Nederland weten te vinden. Dat blijft niet zonder gevolgen: het is druk in de collegezaal en voor sommige lotingstudies vallen Nederlandse studenten af ten faveure van internationals.
Voor sommige lotingstudies vallen Nederlandse studenten af ten faveure van internationals
Deze week debatteert de Tweede Kamer over internationalisering in het hoger onderwijs. De universiteiten willen de goede kanten van internationalisering behouden, zeggen ze in een persbericht, terwijl ze bij sommige opleidingen het aantal internationale studenten binnen de perken willen houden.
Wens
Hun wens: ze willen een numerus fixus kunnen instellen voor een Engeltalig traject binnen een populaire opleiding. Dan zit er vanzelf een maximum aan het aantal internationale studenten, terwijl Nederlandse studenten ongehinderd aan de Nederlandstalige variant kunnen beginnen. Er ligt een wetsvoorstel in de Eerste Kamer dat dit mogelijk zou maken, maar door de val van het vorige kabinet is dat in de ijskast beland.
Universiteiten willen ook dat opleidingen een maximum mogen vaststellen voor het aantal studenten van buiten Europa. Dan behandelen ze bijvoorbeeld Duitsers, Belgen en Zwitsers anders dan Chinezen, Indiërs en Brazilianen.
Verder willen de universiteiten een ‘noodfixus’ kunnen instellen als een opleiding onverwacht hard groeit. Dat is nu wettelijk niet toegestaan. Het moet vooraf duidelijk zijn als een opleiding studenten een beperkt aantal studenten toelaat.
Eerstejaars
In 2020 kwam er overigens een golf van eerstejaars naar de universiteiten. Dat kwam door de coronacrisis: de centrale examens gingen niet door, meer scholieren slaagden en een tussenjaar had weinig zin. Dit jaar (2021) kwamen er iets minder eerstejaars naar de universiteiten, maar het zijn er nog altijd meer dan in 2019, het jaar voordat de coronacrisis uitbrak.
Drie universiteiten zijn een uitzondering: zij zagen het aantal eerstejaars bachelorstudenten toch nog toenemen. Dat zijn de Universiteit van Amsterdam, de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Universiteit Twente. De sterkste daling van de instroom is zichtbaar in Utrecht, Nijmegen, Eindhoven en Wageningen.
Doorstromen
Het totale aantal bachelorstudenten is met 3,5 procent toegenomen, maar het totale aantal masterstudenten steeg nog sneller: 4,9 procent. Dat komt niet alleen door de buitenlandse studenten, maar ook door het aantal hbo-studenten dat doorstroomt naar een master aan een universiteit. “Vorig jaar nam dat aantal al met 21,3 procent toe en dit jaar is er een nieuwe toename van 7,7 procent”, meldt universiteitenvereniging UNL.
Lees ook het artikel: 'Werving buitenlandse studenten staat haaks op geklaag over groei'. Dit artikel verscheen eerder in het Onderwijsblad. Alle leden ontvangen het blad elke maand in de brievenbus. Word lid!
