Inspectie wijst scholen op overbodig papierwerk
Alle basisscholen krijgen deze week een nieuwe brochure toegestuurd die leraren en schooldirecteuren duidelijk maakt wat ze in hun administratie moeten vastleggen en hoe ze zich moeten verantwoorden. Volgens de Onderwijsinspectie, die de brochure heeft gemaakt, leggen scholen zichzelf met hun administratie nu veel overbodige verplichtingen op.
Ongeveer twintig leraren en schoolleiders dachten mee over de brochure. De inspectie hoopt dat het document de werkdruk van leraren vermindert omdat ze beter weten wat ze volgens wet- en regelgeving op papier moeten vastleggen. ‘Een zekere administratie zal altijd nodig zijn, bijvoorbeeld om zicht te houden op de ontwikkeling van leerlingen’, waarschuwt de inspectie. ‘Maar met de uitleg moet helder zijn dat er vaak meer ruimte is dan gedacht.’
De inspectie beoordeelt leraren allereerst op hun manier van lesgeven: wordt de lesstof uitgelegd en verlopen de lessen gestructureerd. Ook kijken inspecteurs of leraren zicht hebben op de ontwikkeling van leerlingen en of zij hen in lessen ondersteuning en uitdaging bieden.
Schoolleider in de brochure Ruimte voor regels: "Van elk oudergesprek maakten we een verslag. Nu leggen we gesprekken met ouders of kinderen alleen vast wanneer er belangrijke afspraken zijn gemaakt."
In de brochure geeft de Onderwijsinspectie antwoord op vragen zoals: Moeten toetsen per vraag (goed of fout) ingevoerd worden in het leerlingvolgsysteem? Moet ik voor elke les een lesvoorbereiding op papier hebben? Zijn groepsplannen verplicht en is een school verplicht om de ontwikkeling van kleuters te volgen door toetsen? Op deze vragen is het antwoord nee (zie hieronder). De vragen zijn opgedeeld in thema’s, zoals onderwijsaanbod, kwaliteitszorg en didactisch handelen van de leraar.
Aan de brochure werkten leraren Elisabeth van der Lugt en Kristel Roth van Dalsum mee. De twee docenten verwachten dat hun collega’s vooral de vraag-en antwoordstellingen uit de handreiking gaan gebruiken, zo vertellen ze op de website Leraar.nl. Van der Lugt merkte dat er op school vaak wordt gezegd: ‘dit moet van de inspectie.’ Ze denkt dat vooral intern begeleiders, bestuurders en directies vasthouden aan het papierwerk: voor de zekerheid.
In de brochure 'Ruimte in regels' geeft de Onderwijsinspectie op veel vragen antwoord. Hieronder een aantal voorbeelden.
Moeten toetsen per vraag goed of fout ingevoerd worden in het leerlingvolgsysteem?
Nee, hier zijn geen voorschriften voor. Wel zou het invoeren van een toets per vraag u als leraar kunnen helpen bij het analyseren wat bepaalde leerlingen al wel of nog niet kunnen om zo beter zicht te krijgen op de ontwikkeling van de leerlingen.
Zijn groepsplannen verplicht?
Nee. Als leraar moet u kunnen laten zien dat u de vorderingen van alle leerlingen goed in beeld heeft en hier ook naar handelt. Dat kan op basis van observaties, werk van de leerlingen of toetsen. Hoe u dit als school vastlegt en zichtbaar maakt, is aan u zelf.
Moet ik voor elke les een lesvoorbereiding op papier hebben?
De wet schrijft niet voor hoe u uw les voorbereidt.
Zijn wij als school verplicht om de ontwikkeling van kleuters te volgen door het afnemen van toetsen?
Nee, de school bepaalt zelf hoe de ontwikkeling van kleuters wordt gevolgd. Dit hoeft niet per se door het afnemen van toetsen.