Idee: Voorlezen aan een computer is niet eng
Een online coach die leerlingen helpt bij het verbeteren van hun uitspraak en leesvaardigheden in het Engels. Docent Lotte Pragt gunt iedereen zo’n Reading Assistant.
Foto: Angeliek de Jonge
Geroezemoes van Engelse zinnen klinkt in het lokaal. Leerlingen zitten met een koptelefoon achter een computer en spreken zachtjes in hun microfoontje. ‘Elke lezer verdient een luisteraar’, is de slogan van Reading Assistant, het programma waarmee leerlingen zelfstandig hun uitspraak en leesvaardigheden kunnen verbeteren. Docent Lotte Pragt ontdekte het programma van Uitgever Graviant tijdens de Nationale Onderwijstentoonstelling, draaide vorig schooljaar een pilot met haar vmbo-leerlingen van het Metzo College in Doetinchem en is er zo enthousiast over dat ze haar ervaringen wil delen. “Dit gun ik elke leerling en leraar.”
Want samen lezen in de klas was voorheen best frustrerend. Veel van haar leerlingen van de beroepsgerichte leerweg zijn zwakke lezers, maar er zijn er ook die al veel verder gevorderd zijn. “Als je dan samen gaat lezen, komt de ene helft niet mee en de andere helft verveelt zich”, legt ze uit. “Dat is voor niemand leuk, ook voor mij als leraar niet.”
‘Great job’
Reading Assistant maakt differentiatie mogelijk en biedt een doorlopende leerlijn van begin basisonderwijs tot eind vwo. De leerling leest volledig zelfstandig, in zijn eigen tempo en op eigen niveau. Na een toets waarin het niveau bepaald wordt, kan een leerling een e-boek kiezen en eerst in zichzelf lezen. Woorden waarvan hij de uitspraak niet weet, kan hij laten voorlezen. Daarna leest hij de tekst zelf voor aan de computer. Door geavanceerde spraaktechnologie herkent het online programma wat een leerling hardop voorleest en kan het hem verbeteren waar nodig. De tekst die gelezen is, voorziet het programma van kleur: groen staat voor ‘Great job’, blauw voor ‘Try again’ en rood voor ‘Needs work’. Door het beantwoorden van vragen wordt ten slotte getoetst of de leerling de tekst begrepen heeft.
Leerlingen vinden het direct supercool. Daarvoor was er niemand die zo goed naar hen luisterde als ze voorlazen en nu worden ze zelfs direct verbeterd als ze iets verkeerd uitspreken.
“Leerlingen vinden het direct supercool”, vertelt Pragt. “Daarvoor was er niemand die zo goed naar hen luisterde als ze voorlazen en nu worden ze zelfs direct verbeterd als ze iets verkeerd uitspreken. Ze zien zelf hoe ze vooruit gaan, dat werkt enorm motiverend. Het maakt bovendien niet uit of ze stotteren of hakkelen, want er is niemand anders die dit hoort. Hun zelfvertrouwen schiet erdoor omhoog.”
Leerlingen moeten er wel even mee leren werken. “Ik leg ze uit: ‘Doe maar net alsof je moet voorlezen aan mijn dochter van drie jaar. Dan moet je ook rustig en duidelijk praten, anders kan ze het niet volgen. Zo werkt het met de computer ook.’ Als ze het eenmaal door hebben, gaat het steeds beter.”
Opmerkelijk
Om draagvlak voor het programma te creëren, nodigde ze de directeur uit in haar vierde klas vmbo-basis, ’stoere metaaljongens’. “Een jongen zei: ‘meneer, twee weken geleden kon ik nog niks voorlezen, maar als u wilt kan ik nu even dit boekje voorlezen. Nu kan ik dat en durf ik het ook. Mijn directeur was direct overtuigd”, vertelt Pragt. “De omslag is echt opmerkelijk. Voorheen zagen leerlingen lezen als een soort straf en nu gaan ze er zelfs thuis mee verder. Het programma maakt lezen weer leuk.”
Sinds dit schooljaar werken alle docenten van de vakgroep Engels met Reading Assistant. De reacties van haar collega’s zijn tot nu toe positief. “Ze zien leerlingen vooruitgaan, dat motiveert hen ook. Natuurlijk weten we pas na het examen wat het programma echt gedaan heeft, dus dat moeten we afwachten. Maar na de vier weken waarin ik het vorig jaar als pilot draaide, gingen ze vol zelfvertrouwen het examen in. Daarmee heb je al de helft gewonnen.”
Nee, aandelen in het bedrijf heeft ze niet, zegt ze lachend, maar van iets dat zo goed werkt, zou iedereen op de hoogte moeten zijn, meent ze. Voor scholen kost de duurste licentie zevenduizend euro per jaar. “Dat is best een uitgave, maar per leerling gaat het om een paar euro. Als je ziet wat je ermee bereikt en hoeveel werk het me uit handen neemt omdat ik de vorderingen niet zelf hoef bij te houden, dan is het dat meer dan waard.”
