Idee: Verbind de groep met drama en muziek
Regelmatig verrijkt leerkracht Anouk Muis van basisschool de Cirkel in Utrecht haar lessen met drama en muziek. “Het zou vast in het curriculum moeten zitten.”
Volgens collega’s legt leerkracht Anouk Muis de lat hoog. “Je zorgt dat je je tekst kent en als je op een plek moet staan, dan sta je daar. Daar ben ik wel een beetje streng in. Aan discipline heb je de rest van je leven wat.” Beeld: Angeliek de Jonge
In een handomdraai tovert Anouk Muis een ‘saaie’ woordenschat-les om in een spannend toneelstuk. Met een stuurwiel in haar handen staat ze als kapitein voor de klas. Muis: “Ik vraag wie er een kop thee voor mij wil maken in de kombuis en dan zie je iedereen snel in de woordenlijst zoeken wat kombuis betekent. Zo betrek ik de kinderen in het toneelstukje en worden ze langzaam mijn bemanning. Omdat er woorden als ‘schipbreukeling’ in de woordenlijst staan, laat ik ons schip vergaan in een storm op dramatische musicalmuziek van De kleine zeemeermin. Uiteindelijk ligt de hele klas onder de tafel. Het is fantastisch hoe betrokken iedereen tijdens zo’n les is. Het verbindt de groep.”
Muis gebruikt regelmatig muziek of drama in haar lessen. “Vorig jaar stond ik voor groep 7 en op dag één hebben we het lied ‘Supercalifragilisticexpialidocious’ uit de musical Mary Poppins geleerd. Dan weten de leerlingen meteen met wie ze te maken hebben. Mijn klaslokaal kan ook niet zonder elektrische piano, want dit is wie ik ben.”
De zij-instromer is afgestudeerd aan het Rotterdamse conservatorium en is gespecialiseerd in musical. Muis gaf onder meer les op de Academie voor Theater en Dans in Amsterdam, coachte kinderen in grote professionele musicals, gaf workshops zang en musical aan basisscholen en had haar eigen musicalschool voor kinderen. Sinds tweeëneenhalf jaar staat ze voor de klas in het basisonderwijs.
Het is fantastisch hoe betrokken iedereen tijdens zo’n les is
Volgens de leerkracht wordt er over het algemeen te weinig met muziek gedaan in het primair onderwijs. “Ik merk aan collega’s dat ze zich niet competent achten om dit te doen, terwijl het zo belangrijk is. Muziek maken helpt bij het ontwikkelen van de executieve functies en het taalvermogen. Kinderen leren beter luisteren en zich concentreren als er bijgeluiden zijn. Door toonhoogtes, tempo en ritme in muziek leren ze taalklanken beter te onderscheiden en daardoor beter lezen en spellen. Daarnaast verbindt muziek. Dat merkte ik ook toen ik groep 7 het lied van Mary Poppins leerde. Dat is echt hun lied geworden, hun trots. Ik mag het niet aan mijn huidige klas, groep 8, leren.”
Ook drama verrijkt het onderwijs volgens Muis. “Het ontwikkelt de creativiteit en kinderen leren zich te uiten en emoties herkennen, waardoor je empathie traint. Toen ik net voor de klas stond, schrok ik hoe weinig kinderen andere woorden voor ‘blij’ kenden, met name jongens.” De leerkracht liet daarom de leerlingen in tweetallen een simpele drama-opdracht doen waarbij één kind de groenteboer is, de ander de klant. De klant komt binnen met een emotie, bijvoorbeeld blij, bestelt wat en brengt de emotie over op de groenteboer. “Ik had veel jongens in de klas bij wie schaamte of verdriet geuit wordt als boosheid. Toen heb ik ze emotie-kaartjes gegeven waarmee ze de opdracht moesten doen. Dat was in het begin heel lastig, maar erg leerzaam.”
Toneel is teamsport
Drama en muziek kun je volgens Muis op veel verschillende manieren inzetten. “Het kan al heel simpel, door de leerlingen bij Engels een lied te laten vertalen en het daarna te zingen alsof ze het menen. Bij een woordenschat-les verdeel je de woorden over groepjes kinderen en laat ze er een kort toneelstukje van maken, waarin ze de woorden op de juiste manier gebruiken. Ze voeren dit voor elkaar op en andere groepjes checken met de woordenlijst erbij welke woorden gebruikt zijn en of ze goed gebruikt zijn.”
Muis gebruikt drama ook als energizer, zoals het spel ‘De schuld’. Ze geeft een leerling de schuld van iets. Hij heeft bijvoorbeeld het koekje opgegeten dat op haar bureau lag. De leerling moet dan kort met een emotie reageren en vertellen waarom hij het niet gedaan kan hebben. “Dat mag een heel gekke smoes zijn.” Vervolgens geeft hij de schuld aan degene naast hem en zo komt iedereen aan de beurt. De laatste geeft de schuld aan de leerkracht en die bekent.
“Mijn groep 8-leerlingen vonden het in het begin heel eng om zichzelf te laten zien, vooral met zingen, want ze waren niet veel gewend. Inmiddels zijn ze meer gewend en dat is maar goed ook, met de eindmusical in het vooruitzicht. Ik heb de musical Matilda bewerkt en leg de lat volgens mijn collega’s erg hoog, haha. Niet op het gebied van creativiteit, want het hoeft niet perfect, maar wel op het gebied van discipline. Toneel is een teamsport en je moet op elkaar kunnen vertrouwen. Je zorgt dat je je tekst kent en als je op een plek moet staan, dan sta je daar. Daar ben ik wel een beetje streng in. Aan discipline heb je de rest van je leven wat.”
De leerkracht vindt het raar dat veel scholen in groep 8 wel een eindmusical hebben, maar de jaren daarvoor weinig doen aan drama en muziek. “Anderzijds begrijp ik het wel, want er wordt veel gevraagd van leerkrachten. Het zou daarom mooi zijn als drama en muziek vast in het curriculum zitten. Het liefst zou ik een dag in de week alle groepen drama en muzieklessen geven, maar door het lerarentekort is dat nog niet haalbaar.”
