Idee: Rekenposter biedt leerling houvast
Simpel, vrolijk en duidelijk. Dat zijn de rekenposters die docent Jan Keegstra ontwikkelt. Hij begon met acht posters, inmiddels zijn dat er meer dan tachtig. Hij biedt ook andere materialen aan om het rekenen goed onder de knie te krijgen.
Beeld: Angeliek de Jonge
Sinds 2010 is rekenen een verplicht onderdeel op het mbo. In zijn lessen merkte Jan Keegstra, rekendocent op ROC het Alfa College in Groningen, dat leerlingen de basis niet goed beheersten. “Had je net iets uitgelegd over procenten, kreeg je een vraag over breuken. Ik rolde van het ene onderwerp in het andere.” Hij richtte zijn lessen in per thema en maakte daarbij posters op houten panelen die hij ophing in zijn lokaal. “Heel simpel hoor, met stift schreef ik daar dan de formules groot op. Maar die duidelijkheid per thema en onderwerp werkte, dat gaf de leerlingen houvast.”
Stapjes
“Leren rekenen gaat in kleine stapjes. Het is nooit zo dat iedereen alles direct snapt na een uitleg”, meent Keegstra. “Door elke stap op de poster vast te leggen als een plaatje, beklijft het beter.” Een voorbeeld is de 10-procent-regel. “Dat is voor leerlingen een heel makkelijke stap, want de komma gaat gewoon een getal naar voren. Dus als je 10 procent korting krijgt op een blouse van 25 euro, dan bedraagt de korting 2,50 euro. Als je dat weet, kun je ook heel makkelijk 20 of 40 procent uitrekenen.”
Steeds meer collega’s vroegen of hij die posters ook voor hen kon maken. “Van het een kwam het ander. Die houten panelen waren nogal bewerkelijk, maar papieren posters zijn natuurlijk goed te doen. Van school mocht ik acht posters laten vormgeven en drukken.”
Glazen wijn
Al gauw volgden er andere posters, bijvoorbeeld over medisch rekenen voor de zorgopleidingen of over inhoudsmaten voor de horeca. Keegstra: “Hoeveel glazen wijn schenk je uit een fles? Hoeveel centiliter gaat er in een glas? Dat zijn vragen die heel belangrijk zijn voor deze leerlingen. Door dit op een rekenposter terug te laten komen, koppel je de theorie aan de praktijk.”
Iedere student leert anders en sommige hebben juist weer baat bij een wat taliger uitleg, merkte de docent. Bij de uitleg over procenten tekent hij dan een cirkel van 100 procent die hij in vieren deelt. “Zo maak ik zichtbaar dat 25 procent de helft van de helft is. Talige leerlingen hebben veel aan dit soort zinnen: 1/8ste is de helft van de helft van de helft. Ik beeld dit ook fysiek uit door echt stappen opzij te zetten, dat maakt het nog duidelijker voor ze.”
Andere leerlingen willen gewoon het liefst een zo kort mogelijke formule die ze zelfs zonder te begrijpen kunnen toepassen. Een voorbeeld daarvan is de ‘ingedikte’ verhoudingstabel. De stap terug naar 1 om bij het antwoord te komen, kan volgens Keegstra best overgeslagen worden. DKA4-tje is dan de formule: eerst Delen, dan Keer, dan volgt het Antwoord. Dus als 80 procent gelijk staat aan 240 euro, dan is 100 procent: 240:80x100. “Als een hulpmiddel niet werkt, moet je een andere manier verzinnen. Is het echt zo simpel meneer?”, vragen leerlingen me nu. Ze zijn hier zo blij mee.”
Rekenspellen
De tachtig posters vormen samen een doorgaande leerlijn (rekenniveaus basis, 1F, 2F en 3F) en zijn ook geschikt voor het basis– en voortgezet onderwijs. De posters kunnen naast elke methode worden ingezet. Inmiddels is Keegstra zijn eigen uitgeverij begonnen en heeft hij allerlei andere materialen ontwikkeld. Zo zijn de posters ook als handzame waaier of als boekje beschikbaar en er zijn placemats en vloerstickers. Hij heeft ook rekenspellen bedacht, zoals het 1000-ladder-spel: een bordspel voor kinderen vanaf 10 jaar waarbij ze met hun pion zo snel mogelijk over de 1000 moeten zien te komen. “Zowel leraren als leerlingen vinden het een leuk telspel waarmee de spelers inzicht krijgen in de grote getallen”, vertelt Keegstra.
Zijn uitgeverij loopt lekker en hij heeft ideeën genoeg, zo zou hij zijn posters nog graag vertalen in het Engels. Toch blijft hij met alle plezier vooral docent. “Deze zomer is in het rekenlokaal de nieuwe vloerbedekking met kleurrijke patronen gelegd, zodat zelfs op de grond duidelijk wordt hoe groot een vierkante meter precies is. Wat is er nou mooier dan lesgeven in een lokaal waar alles in het teken staat van het vak waar je passie ligt?”
Ga naar: www.uitgeverij-idee.nl
