Groei hbo-instroom stelt hogescholen nog niet gerust
De instroom van eerstejaars in het hbo zit dit collegejaar 2016-2017 weer in de lift: hogescholen noteren samen een stijging van vijf procent. Voor een jubelstemming vindt de Vereniging Hogescholen het nog te vroeg. 'De groei blijft helaas nog achter op de forse krimp van vorig jaar', reageert voorzitter Thom de Graaf.
De Graaf verwijst naar de forse instroom-dip van bijna negen procent in collegejaar 2015-2016, het eerste jaar nadat het kabinet de basisbeurs afschafte. Uit analyses bleek dat het effect vooral betrekking had op studenten met lager opgeleide ouders. Dat leidde tot onrust in de Haagse wandelgangen over de toegankelijkheid van het hoger onderwijs.
Het huidige collegejaar stroomden een kleine 99 duizend studenten het hbo in. Dat zijn er bijna vijfduizend meer dan een jaar eerder, maar vierduizend minder dan het jaar vóór de afschaffing van de basisbeurs. Het gedeeltelijke herstel doet zich in alle hbo-sectoren voor, behalve bij de sociale studies. Ook blijken de associate degree-opleidingen met een groei van 23 procent aan te slaan. Ze dragen acht procent bij aan de totale toename van de hbo-instroom.
Pabo’s
Ook bij de pabo’s is er een verbetering van de instroom. Na nieuwe toelatingseisen zakte het aantal eerstejaars vorig jaar in met 32 procent. Dit jaar laat een stijging zien van acht procent, waarmee het aantal eerstejaars op 4200 uitkomt. ‘De instroom is echter nog steeds slechts 50 procent van de instroom in 2006 bij deze opleiding’, memoreert de VH. De vereniging betreurt het ook dat minder vwo’ers naar het hbo gaan.
Universiteiten zien juist een toename van eerstejaars bachelorstudenten met een vwo-diploma van dik vijf procent. Veel groter nog is de groei van ruim 27 procent aan internationale studenten. In totaal is het aantal eerstejaars bachelorstudenten in het wetenschappelijk onderwijs met bijna acht procent gegroeid. Over de afgelopen vijf jaar doen de sectoren techniek en natuur het daarbij het beste.
Toegankelijkheid
Onderwijsminister Bussemaker grijpt de groeicijfers, zes weken voor de verkiezingen, aan om de toegankelijkheid van het hoger onderwijs te onderstrepen. Daarover ontstond vorig jaar veel discussie, naar aanleiding van de sterke instroom-dip in het hbo.
Die daling hangt volgens Bussemaker samen met een instroom-piek in de jaren ervoor, door wat ze een ‘boeggolf-effect’ noemt: nadat het kabinet in 2012 aankondigde de basisbeurs te gaan schrappen, gingen studenten die een tussenjaar hadden willen nemen toch maar gauw studeren om onder de ‘oude’ studiefinanciering te vallen. Wie vóór september 2015 aan een opleiding is begonnen, houdt recht op studiefinanciering.
In het AD komt Bussemaker stellig uit de hoek. 'Hopelijk stopt deze discussie nu de toegankelijkheid gewaarborgd lijkt', zegt ze. De hogescholen zijn daar nog niet zomaar van overtuigd. Ze benadrukken dat de statistieken een ‘gedeeltelijk herstel’ laten zien. En bovendien: over de effecten op studenten uit kansarme kringen zeggen de nieuwe cijfers namelijk niets.
