Geblunder voor de klas
Fouten maken doet iedereen, ook leraren. Gelukkig wordt ervan geleerd.
Beeld: Typetank
Docent burgerschap Numan Yilmaz herinnert zich de grootste blunder uit zijn carrière nog als de dag van gisteren. “Ik was net bezig met de deeltijdlerarenopleiding geschiedenis en kwam via het uitzendbureau terecht bij het Don Bosco College in Volendam. Tot mijn verrassing werd ik aangenomen, terwijl ik nog middenin mijn opleiding zat. Ik had wel wat ervaring met gastlessen geven, maar dit was toch echt wat anders. Eerlijk gezegd bakte ik er op pedagogisch en didactisch vlak helemaal niets van. Maar het ergste was dat ik op een gegeven moment het klaslokaal even moest verlaten. Uit angst dat de leerlingen over de gangen zouden gaan zwerven, draaide ik de deur van het klaslokaal op slot. Sowieso dom, maar zeker in een plaats als Volendam waar jaren daarvoor veel slachtoffers waren gevallen bij de brand in café De Hemel. Toen ik terugkwam, waren sommige leerlingen flink overstuur. Ik schaamde me dood. Na zes maanden ben ik daar gestopt en heb ik eerst mijn opleiding afgemaakt. Die baan in Volendam was bepaald geen succes, maar ik heb er wel veel van geleerd.”
Ik schaamde me dood
De Facebook-oproep aan leraren om beginnersfouten of blunders te delen, leverde enkele tientallen reacties op. Niet heel veel als je bedenkt dat tienduizenden leraren lid zijn van de diverse onderwijsgroepen op Facebook. Blijkbaar staat niet iedereen te springen om een fout toe te geven. Een leraar meldt schertsend dat zijn carrière bestond uit een aaneenschakeling van fouten. Een ander betitelt de dag dat hij besloot het onderwijs in te gaan als zijn grootste blunder.
Pijnlijk
Een aantal leraren verwisselde op komische wijze namen of personen. Zo zag leerkracht Erica Elsäcker de orthopedagoog aan voor een stagiaire en belde Jolanda Maas met de moeder van een leerling die zich had misdragen. Tenminste dat dacht ze, maar aan het eind van de dag bleek dat ze de moeder van de verkeerde leerling had gebeld. “Ze was teleurgesteld geweest in haar kind, helemaal onterecht, dus toen heb ik haar meteen gebeld om mijn excuses aan te bieden.”
Leerkracht Erica zag de orthopedagoog aan voor een stagiaire
Corien Moes, docent in het voortgezet onderwijs, maakte een pijnlijke vergissing toen ze de ouders belde van Stefan, een leerling die keer op keer verzuimde een opdracht in te leveren. Toen de moeder opnam, realiseerde ze zich meteen dat ze het nummer van de verkeerde Stefan had gebeld. Maar het leed was al geschied. “Deze Stefan zou tussen 15.00 en 16.00 uur gebeld worden als hij gezakt was, en toen ik om 15.50 uur belde was hij volgens zijn moeder in een hysterische bui naar boven gerend in de stellige overtuiging dat hij gezakt was. Gelukkig bleek hij wel geslaagd te zijn. Tijdens de diploma-uitreiking waar ik ook was, vertelde hij publiekelijk over mijn actie. Tja, dan had ik maar beter op moeten letten.”
Bloederig
Een maatschappijlerares die liever niet met naam en toenaam in het Onderwijsblad komt, wilde haar leerlingen de film Utøya voorschotelen, over de bloederige aanslagen in Noorwegen in 2011. “In die tijd kwamen er twee verschillende films over deze verschrikkelijke gebeurtenis uit, een daarvan was kinderproof, de andere niet. Je raadt misschien al welke opgezet werd. Het leverde veel boze mailtjes op van ouders met schijnbaar ‘getraumatiseerde’ kinderen. Dat vond ik ook weer schromelijk overdreven.”
Mbo-docent Milja Zwart dacht dat ze iemand anders voor zich had toen ze als jonge docent voorlichting gaf tijdens de open dag van de opleiding pedagogisch werk. “Ik raakte in gesprek met drie mensen, een vrouw in mantelpak en twee mannen in pak. Ze stelden veel inhoudelijke vragen, onder meer over mijn ervaringen met gepersonaliseerd leren. Ik vertelde daar enthousiast over maar het voelde wel enigszins als een kruisverhoor. Toen ik vroeg wat voor werk zij deden, antwoordden de twee mannen dat ze beiden schooldirecteur waren. De vrouw vertelde dat ze een collega van me was en in het college van bestuur zat van de mbo-instelling. Ze bleek mijn baas te zijn. Ik had het schaamrood op mijn kaken, terwijl zij met z’n drieën hard moesten lachen. Gelukkig kreeg ik van hun complimenten voor mijn goede verhaal, maar dit voorval achtervolgt mij nu al zes jaar. Collega’s plagen mij er regelmatig mee.”
Dictee
Ook met toetsen gaat het weleens mis op de werkvloer. Een basisschoolleerkracht, die op de valreep toch liever anoniem haar verhaal doet, was net een maand klaar met de pabo toen ze in groep 7 een Citotoets moest afnemen. De dag ervoor bereidde ze zich voor met haar duo-collega, tevens teamleider. Hij drukte haar op het hart: ‘Wijs de kinderen eerst op de regels van werkwoordspelling, laat ze het onderwerp onderstrepen en laat ze expliciet de tijd (tegenwoordige of verleden) checken in de zin.’
Ook met toetsen gaat het weleens mis op de werkvloer
Op de dag van de toets zag ze dat deze uit twintig zinnen bestond, waarbij in elke zin de volledige werkwoordsvorm tussen haakjes stond. Ze las de handleiding niet goed door en oordeelde dat de toets prima zelfstandig gemaakt kon worden door de leerlingen. “Naderhand bood een oudere collega aan de toets na te kijken. Hij kwam naar me toe en vroeg me of ik de toets wel goed had afgenomen. Het bleek een dictee. Ik schrok me rot en voelde me megaschuldig.” Het verhaal liep met een sisser af. Haar collega’s waren vergevingsgezind en de leerlingen vonden het geen probleem alsnog het dictee te maken. “Dus mijn fout viel uiteindelijk mee, maar sindsdien lees ik bij elke toets de handleiding twee keer door.”
Repetitie
Docent Nederlands Sjoerd de Boer werkte in zijn jonge jaren op een scholengemeenschap in Ede. “Op een dag reed ik met mijn brommertje vanuit Veenendaal naar school, parkeerde ’m in de fietsenstalling en liep naar de ingang waar ik werd aangesproken door leerlingen: of de repetitie moeilijk was. Ik schrok, want ik was het glad vergeten, en dat gaf ik ook meteen toe. Ik heb toen de complete repetitie ter plekke bedacht en gedicteerd. En het werd nog een goede repetitie ook.” De Boer bleek zelfs een onuitwisbare indruk te hebben gemaakt op een leerling die hem later vertelde dat hij mede door dit voorval besloten had om het onderwijs in te gaan. “Ik denk zelf dat de goede sfeer in die klas daar vooral mee te maken had.”
Of de repetitie moeilijk was? Ik schrok, want ik was het glad vergeten
Mbo-docent Marjolein de Roos maakte een enorme blunder. Althans, dat vindt ze zelf. Maar wel één waardoor ze iets over zichzelf ontdekte. “Bijna twintig jaar geleden gaf ik het vak sport & gedrag in een niveau 2-klas van de mbo-opleiding Sport & Bewegen. In één lesuur kon ik maar twee pagina’s behandelen, terwijl het ging om simpele stof met veel plaatjes. Ik begreep niet waarom leerlingen er zoveel moeite mee hadden. Achterin de klas zat een jongen die een paar keer dezelfde vraag stelde. Toen hij weer zijn vinger opstak, zei ik: ‘Als je het nu nog niet begrijpt, dan ben je echt dom hoor.’ De klas schrok en ik ook, dus ik zei er snel achteraan: ‘Als je het nu nog niet begrijpt dan wil ik het je na de les nog wel een keer uitleggen.’ Ik schaam me hier nog steeds voor, maar gelukkig kon de leerling in kwestie er wel om lachen.” De Roos werkte nog twee jaar met niveau 2-klassen om uiteindelijk in een gesprek met haar leidinggevende aan te geven dat ze zichzelf niet geschikt vond voor deze doelgroep. “Hij vond het dapper dat ik dat aangaf, en ik heb er tot nu geen moment spijt van gehad dat ik dit eerlijk bespreekbaar heb gemaakt.”
