Focus op het positieve brengt leerling in balans
Met eenvoudige oefeningen werkt oud-docent Nina Beem aan het klassenklimaat en het zelfvertrouwen van leerlingen. “Als je het brein niet stuurt, wordt het een drunken driver.”
Gedachten, gevoelens, gedrag en taal vormen je realiteit. Dat weten en ervaren sterkt jongeren om zich te ontwikkelen tot volwassenen op wie je kunt bouwen. Nina Beem werkte zeven jaar als docent bij het ROC van Amsterdam, nu komt ze op uitnodiging bij scholen om jongeren hierin te begeleiden. Haar lessen zijn een mix van theater, meditatie, geweldloze communicatie en neurowetenschap: hoe werkt het brein? Of zoals ze zelf samenvat: “Hoe coach je jongeren op weg naar de verwezenlijking van hun dromen?”
Haar studie en levenservaring bundelde ze in een informatief, humoristisch boek boordevol tips en oefeningen dat onlangs van de drukpers rolde: Quantum Vissticks. De titel knipoogt naar de kwantumfysica waar de werkingsmechanismen van de oefeningen door zijn geïnspireerd. Het is meditatiegereedschap waar docenten in de klas direct mee aan de slag kunnen. Met wetenschap en praktijkvoorbeelden onderbouwd. “Mediteren met de klas is bijna voor iedere docent haalbaar en het levert ongelooflijk veel op”, is de overtuiging van Beem.
Mediteren met de klas is bijna voor iedere docent haalbaar en het levert ongelooflijk veel op
Dankbaarheid
Begin met een training in gevoelens van dankbaarheid. Eerst vertel je in de klas hoe het werkt in het brein. In het kort: “Focussen op dankbaarheid traint de geest op zoek te gaan naar zaken die positief zijn. Het legt nieuwe verbindingen in je brein, geeft meer gelukshormonen en minder stresshormonen in het lichaam, waardoor je je netto beter voelt.”
Stel eerst vast of de sfeer in de klas veilig genoeg is. Indien ja: “Zet dan een muziekje op, laat leerlingen hun ogen sluiten en drie tot vijf minuten nadenken over waar ze dankbaar voor zijn. Het kan van alles zijn: een huisdier, een lieve opa, een warme vakantieherinnering.” Maar, benadrukt ze: “Meditatie werkt niet voor iedereen. Sommige leerlingen kunnen zich minder goed concentreren op waar ze dankbaar voor zijn. Van leerlingen met de diagnose ADHD is op scans te zien dat hun brein anders reageert.”
Focussen op dankbaarheid traint de geest op zoek te gaan naar zaken die positief zijn
Een laagdrempelige oefening met vergelijkbaar effect is dan een dankbaarheidsdagboek. Houd het ‘Nijntje-simpel’, adviseert Beem. “Schrijf drie dingen op waar je dankbaar voor bent. Zet ook hierbij een muziekje op. Maak het niet te zweverig, kies voor hip. Bij teveel spiritualiteit gaan tieners in de weerstand.” Je kan ook met de leerlingen wandelen -buiten of binnen- met de focus op dankbaarheid. “Onderzoek toont aan dat het brein daar coherent van wordt. Als je het brein niet stuurt, is het een drunken driver. Dat soort dingen vinden leerlingen meestal erg leuk om te weten.”
Naast dankbaarheid kan je ze trainen in positiviteit met een ‘Tada-lijst’. Daarop mogen ze schrijven wat er die dag of die week goed is gegaan: geen ruzie gehad met broer of zus, op tijd op school, een lastige klus aangepakt, een leuke afspraak gemaakt. “Door kleine dingetjes op te schrijven, word je ze bewust en dat is goed voor de balans in stress- en gelukshormonen. Als je de lijst aan het eind van de dag opstelt, slaap je bewezen beter.”
Mentale repetitie
Maak tijd om van mentale repetitie een gewoonte te maken: het visualiseren van (onderdelen van) de dag alsof het al plaats vindt. Hoe wil je zijn tijdens je spreekbeurt, gymles, voetbalwedstrijd of avond uit met je klas? Hoe wil je je voelen? Welke kleding heb je aan? “Door het vooraf in je hoofd te repeteren, tackel je mogelijke problemen en gaat het beter verlopen. Je creëert je dag in plaats van dat ‘ie je overkomt.” Nadat de leerlingen hun ogen sloten en voor zich zagen hoe ze zouden willen zijn, laat je ze ook nadenken over de vraag wie ze niet (meer) willen zijn met een focus op het gewenste eindresultaat. “Laat ze een inwendige polaroid maken van hun succes, inclusief het gevoel dat daarbij hoort.”
Falen
Een oefening voor meer zelfvertrouwen is een ‘falen is het nieuwe winnen-workshop’. “Zet een grappig muziekje op en laat leerlingen hun blunders delen. Als er één schaap over de dam is, volgen er meer.” Beem begint meestal zelf met een schaamtevolle herinnering uit haar vroege jeugd. “Als 6-jarige Mamaloe zakte mijn rok af en stond ik in mijn onderbroek op het podium voor een volle zaal. Zo’n moment dat je je helemaal alleen door de grond zakt. Als 15-jarige was ik verliefd op een jongen die op mijn beste vriendin verliefd was. Super pijnlijk, maar voor jongeren vaak herkenbaar. Als je faalmomenten met elkaar deelt, is dat een enorme ontlader. En, misschien wel het belangrijkste: door als docent je blunders te delen, krijg je een heel dikke band met je leerlingen.”
Dit artikel stond in het Onderwijsblad. Wil jij elke maand inspirerende verhalen lezen? Word lid van de AOb en ontvang het blad 10 keer per jaar in je brievenbus!
