Flink deel onderwijsinvesteringen gaat naar studenten, aldus CPB

Tekst Arno Kersten - Redactie Onderwijsblad - 8 november 2023 - 3 Minuten om te lezen

Beeld: Pixabay

Dat blijkt uit de doorrekening van de verkiezingsprogramma's door het Centraal Planbureau (CPB), waaraan slechts acht politieke partijen hebben meegedaan. Partijen als Nieuw Sociaal Contract (NSC), de BBB en de SP hebben ervan afgezien.

Van de 5,6 miljard die Volt per saldo belooft te investeren, komt het grootste deel terecht bij studenten. Zo gaat 2,4 miljard euro naar compensatie voor studenten die onder het oude leenstelsel vielen, 700 miljoen euro naar het verhogen van de basisbeurs voor uitwonende studenten en 200 miljoen euro naar het uitbreiden van de aanvullende beurs in het mbo en het invoeren van een renteplafond op studieleningen.

Bij D66 gaat het om 700 miljoen euro voor het verhogen van de basisbeurs voor uitwonende studenten en voor de aanvullende beurs in het mbo. Daarnaast heeft de partij 500 miljoen over voor het vastzetten van de rente voor studenten die onder het leenstelsel vielen. Bij GroenLinks/PvdA gaat er 900 miljoen naar het maximeren van de studierente en een compensatie voor studenten onder het leenstelsel. Nog eens 600 miljoen is er voor het verhogen van de basisbeurs van uitwonende studenten. 

Bron: Keuzes in Kaart 2025-2028, Centraal Planbureau

En verder? GroenLinks/PvdA wil opgeteld 1,4 miljard extra uittrekken voor een reeks investeringen: het verhogen van de lumpsum (voor passend onderwijs, voortgezet onderwijs, mbo en hoger onderwijs), in ‘ontbijt, cultuur en gym’ op basisscholen en in brede brugklassen in het voortgezet onderwijs. Daarnaast trekt de nieuwe combinatie 300 miljoen extra uit voor het verkleinen van klassen op scholen met veel kwetsbare leerlingen. Bedoeling is een maximale groepsgrootte van 21 leerlingen, een aantal dat niet zo concreet in het verkiezingsprogramma staat.

Passend onderwijs

D66 wil 500 miljoen euro extra uitgeven aan onderwijshuisvesting. Ook belooft de partij 500 miljoen voor hogere salarissen in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en het mbo. Daarnaast gaat er 200 miljoen euro extra naar passend onderwijs en 200 miljoen naar het verbeteren van de onderwijskwaliteit in po en vo. Volt trekt 1,9 miljard uit voor onderzoek en ontwikkeling bij onderwijsinstellingen.

Ook steekt Volt 400 miljoen euro in een leerbudget voor om- en bijscholing naar beroepen in de zorg, ict, techniek en het onderwijs. D66 trekt 600 miljoen uit voor het invoeren van een persoonlijk leerrecht. Ook heeft deze partij 300 miljoen extra over voor het verlagen van het wettelijk collegegeld bij opleidingen voor zorg, onderwijs en techniek.

Schoolmaaltijden

Aan het uitbreiden van de schoolmaaltijden wil Volt 700 miljoen extra uitgeven, D66 investeert 400 miljoen in schoolmaaltijden op achterstandsscholen. Ook de VVD heeft 200 miljoen over voor schoolmaaltijden.

JA21 wil een miljard extra uittrekken voor meer onderzoek- en collegetijd en 500 miljoen voor hogere salarissen in het po, vo en hoger onderwijs. Tegelijkertijd bezuinigt deze partij 600 miljoen, onder meer op het masterplan basisvaardigheden.

De partijen die op onderwijs bezuinigen zijn de VVD (-1,3 miljard) en het CDA (-1 miljard)

De partijen die per saldo het meeste op onderwijs bezuinigen zijn de VVD (-1,3 miljard) en het CDA (-1 miljard). Beide partijen bezuinigen onder meer 500 miljoen op het fonds voor Onderzoek en Wetenschap. Daarnaast wil de VVD 400 miljoen schrappen door via een bestuurlijk akkoord met de instellingen het aantal internationale studenten terug te dringen. Het CDA wil onder meer de lumpsum verlagen in het primair en hoger onderwijs. 

Bij de vorige verkiezingen in maart 2021 lieten tien partijen hun programma's doorrekenen. Geen enkele partij wilde toen op onderwijs bezuinigen.