Flashback: 'Zijn les was één grote verrassing'
In de avonduren maakte theatermaker Debby Petter (62) haar MO-studie Nederlands af. Als prille moeder ging ze naar het Nutsseminarium waar docent historische taal- en letterkunde, Herman Pleij (75), haar mee naar de middeleeuwen nam.
Beeld: Fred van Diem
“Toen ik zeven jaar was, droeg ik ‘Ik ben lekker stout’ van Annie M.G. Schmidt voor in de klas. Spannend -juf Bos was een strenge tang- maar ook leuk. Omdat iedereen stil luisterde tot het eind, concludeerde ik dat het voordragen goed gelukt was.
Als septemberkind begon ik met elf jaar aan de havo. Heel jong en bepaald geen haantje-de-voorste. Ik hield van taal en lezen en luisterde graag naar Nederlandse liedjes: Robert Long, Ivo de Wijs, Don Quishocking. Zingen deed ik ook graag. Tijdens bijeenkomsten op school was ik er standaard bij. Op het eindexamenfeest van de havo nodigde mijn huidige echtgenoot Youp (van ’t Hek, red.) me uit mee te doen aan zijn cabaretgroep Nar.
Lichthoofdig begon ik tegelijkertijd aan een studie MO-Nederlands, maar optreden in buurthuizen en cafés vond ik veel leuker. Ik ging zelden naar college. Toen ik 24 jaar was en moeder van een dochter (uit een toenmalige relatie, red.), pakte ik de studie weer op. Taal had mijn interesse, en het beroep van docent leek handig te combineren met een kind. Vier jaar lang ging ik twee keer per week vanuit Nigtevecht op en neer naar het Nutsseminarium in Amsterdam. Een pittige tijd.
Met jongensachtig enthousiasme beende hij op witte gympen door de klas en nam ons met vuur, overgave en intonatie mee de geschiedenis in
Toen het resultaat van mijn eerste tentamen een 3 was, zag een betrokken docent gelukkig waardoor dat kwam: door faalangst had ik een black-out gekregen. Ze gaf me nog een kans. Deze juf is bepalend geweest: een stevige persoonlijkheid aan wie ik me vast kon houden.
De colleges van docent Herman Pleij, die historische taal- en letterkunde doceerde, zal ik ook nooit meer vergeten. Het was één grote verrassing. Met jongensachtig enthousiasme beende hij op witte gympen door de klas en nam ons met vuur, overgave en intonatie mee de geschiedenis in. Bijvoorbeeld naar het carnavalsfeest in de middeleeuwen waar eenvoudige mensen op een blauwe schuit door de stad trokken en zich voordeden als mensen die wel status hadden. Met hetzelfde enthousiasme en dezelfde stijl legt Pleij bijna veertig jaar later de kern van de Nederlandse identiteit bloot, bijvoorbeeld bij De Wereld Draait Door. Beeldend en met overtuiging komen zijn woorden binnen. Pleij is een plezier om naar te kijken en te luisteren en een inspiratiebron voor mijn eigen theaterwerk, waarin ik mensen wil meenemen in een verhaal dat ertoe doet.”
Herman Pleij
Herman Pleij is emeritus hoogleraar historische Nederlandse letterkunde. Van 1971 tot 1981 werkte hij (ook) als docent bij het Nutsseminarium: “De motivatie van de studenten aan het seminarium ademde de jaren zeventig. Schoolmeesters die hogerop wilden, waren uitsluitend gericht op het diploma. De vrouwen, niet zelden moeder, wilden discussiëren over maatschappelijke thema’s. Die botsingen over de relevantie van het vak stimuleerden mij enorm.”
