Eindtoets wordt verplicht in speciaal onderwijs
De eindtoets voor leerlingen in het speciaal onderwijs en speciaal basisonderwijs is vanaf schooljaar 2019/2020 verplicht. Het ministerie van Onderwijs heeft scholen daarvan op de hoogte gebracht zodat zij zich kunnen voorbereiden op het afnemen van de toets.
Achtstegroepers in het reguliere basisonderwijs zijn al sinds schooljaar 2014/2015 verplicht om een eindtoets te maken. Scholen kunnen kiezen uit verschillende aanbieders, zoals de Centrale Eindtoets, IEP, ROUTE8 of Dia. Onderwijsminister Arie Slob (ChristenUnie) maakte eind september met een brief aan de Tweede Kamer bekend dat ook leerlingen in het speciaal onderwijs en het speciaal basisonderwijs de toets moeten gaan maken.
In het speciaal basisonderwijs zitten leerlingen met gedrags-, leer- of opvoedproblemen. Deze basisscholen hebben kleinere klassen en er is meer begeleiding door gespecialiseerde leerkrachten. Het speciaal onderwijs is opgedeeld in clusters waarin leerlingen zitten die intensieve en specialistische ondersteuning nodig hebben. Het kan dan gaan om blinde, dove, chronisch zieke leerlingen of verstandelijk gehandicapten.
Alle leerlingen
Slob schrijft in zijn brief dat er eerder geen betrouwbare toets vanuit de overheid beschikbaar was om aan te bieden in het speciaal (basis) onderwijs mocht er bij één van de commerciële aanbieders iets misgaan. Scholen voor speciaal onderwijs hadden dus niets om op terug te kunnen vallen. Dat is nu veranderd doordat de toets van de overheid, de Adaptieve Centrale Eindtoets, is vernieuwd. De vernieuwde toets kan door alle leerlingen worden gemaakt, ook in het speciaal onderwijs. De vragen passen zich aan het niveau van de leerling aan en worden moeilijker of juist makkelijker.
Er blijven uitzonderingen bestaan voor leerlingen die de toets niet hoeven te maken. Het gaat dan om zeer moeilijk lerende leerlingen, meervoudig gehandicapten of leerlingen die vier jaar of korter in Nederland zijn en om die reden de taal nog niet goed beheersen.
De minister heeft begin van dit schooljaar gezorgd dat alle (basis)scholen speciaal onderwijs weten van de verplichting, zodat ze leerlingen kunnen voorbereiden. Wel meldt Slob in zijn brief dat veel scholen in het speciaal onderwijs de afgelopen jaren al gebruikmaken van één van de beschikbare eindtoetsen. Om hoeveel scholen het gaat kan hij niet zeggen.
Uitstroom
Bij SBO De Maremak, een school voor speciaal basisonderwijs in Boxtel, weten ze van de verplichting. “We zijn er mee bezig”, zegt orthopedagoog Debbie van der Pas. De leerlingen van de school gaan dit schooljaar al meedoen aan één van de beschikbare eindtoetsen. “Dat stond al op de agenda”, zegt Van der Pas.
Volgens haar verandert er niet zo veel met de verplichting. De school deed altijd al een klassikale intelligentietest. Die wordt nu vervangen door een eindtoets. “De toetsen zijn veel veranderd en passen zich nu goed aan het niveau van de leerling aan. Dat is fijn, want onze uitstroom is best breed. Dat kan naar het praktijkonderwijs zijn, maar ook naar de havo. Het is een aanvulling op het gegeven advies.”
Het schooladvies geven ze bij de Maremak al voordat de toets wordt gemaakt, in februari. “We nemen door de jaren heen ook Cito-toetsten af en volgen de sociaal-emotionele ontwikkeling. Dus het advies kunnen de leerkrachten al geven.”
Op 1 november is er in de Tweede Kamer een schriftelijk overleg over de verplichte eindtoets in het speciaal basisonderwijs en het speciaal onderwijs. Kamerleden kunnen dan schriftelijk vragen stellen. Ook wordt de Wet eindtoetsing primair onderwijs dit schooljaar geëvalueerd.