Een op de tien eindexamenleerlingen had baat bij wegstrepen vak
Tien procent van alle eindexamenleerlingen slaagde dit jaar doordat één vak kon worden weggestreept. In het vmbo was wiskunde het populairst om niet mee te laten tellen bij de eindlijst. Op de havo was dat bij geschiedenis het geval en vwo’ers gooiden het vaakst economie buiten het pakket.
Beeld: Typetank
Dat blijkt uit de Examenmonitor die is opgesteld door de Dienst Uitvoering Onderwijs. Demissionair onderwijsminister Arie Slob stuurde de resultaten eind vorige week aan de Tweede Kamer.
De centrale eindexamens gingen dit jaar wel door, vorig jaar schrapte Slob ze vanwege de coronacrisis. Wel konden leerlingen in 2021 gebruikmaken van speciale maatregelen, zoals het spreiden van eindexamens, een extra herkansing of het laten vallen van één vak dat niet tot de kernvakken behoort. Deze maatregelen moesten leerlingen compensatie geven voor de lastige omstandigheden vanwege corona.
Schrappen
Met 14,2 procent is het percentage leerlingen dat door het schrappen van een vak is geslaagd bij vmbo gemengde theoretische leerweg het grootst. In totaal noteert DUO dat het gaat om 7306 leerlingen. Daarna volgt het vmbo kaderberoepsgericht met 12,9 procent (3372 leerlingen), de havo met 8,2 procent (4421 leerlingen). In het vwo ging het om 7,3 procent (2847). In het vmbo basisberoepsgericht was het percentage het laagst met 5,9 procent (898 leerlingen).
Er kan echter niet worden nagegaan wat leerlingen hadden gedaan als deze maatregelen er niet waren
DUO bekeek ook welke vakken leerlingen schrapten. Dat verschilt per onderwijssector. In het vmbo werd wiskunde het vaakst buiten de eindlijst gehouden. Op havo/vwo was het niet mogelijk wiskunde te laten vallen omdat het daar een verplicht kernvak is. Vwo’ers lieten het vaakst economie vallen, gevolgd door biologie en Duits. Bij de havo stond geschiedenis op nummer één, gevolgd door biologie en economie. Na wiskunde was in het vmbo Engels een vak dat leerlingen het vaakst wegstreepten.
'Strategische leerinzet' - oftewel: berekend leergedrag - speelt ook mee bij de gemiddelde eindcijfers voor vakken, ziet DUO. Leerlingen die vanwege hun schoolexamencijfer wisten dat ze baat zouden hebben bij de regeling, haalden ‘relatief slechtere cijfers in de vakken die uiteindelijk buiten beschouwing zijn gelaten’, schrijft DUO. Volgens de onderzoekers is het ook logisch dat de impact van de regeling groter is op de cijfers van de centrale eindexamens en niet op de schoolexamens. ‘Strategische leerinzet speelt vooral bij centraal examens.' Het Onderwijsblad publiceerde hier eerder een verhaal over.
Strategische leerinzet speelt ook mee bij de gemiddelde eindcijfers voor vakken
Geen conclusies
Op die ‘gerichte inspanning’ bij eindexamenleerlingen komt Slob in zijn Kamerbrief nadrukkelijk terug: 'Er kan echter niet worden nagegaan wat leerlingen hadden gedaan als deze maatregelen er niet waren.’ Conclusies trekken over de vaardigheden van de eindexamenleerlingen kan dan ook niet, vervolgonderzoek volgt. Ook de DUO-onderzoekers benoemen deze nuancering: ‘Het maakt het onmogelijk om helemaal zuiver het effect van deze maatregelen te kunnen berekenen.’
Herkansing
De extra herkansing, één van de andere maatregelen, had minder impact. Een kleine groep van 0,5 procent van de leerlingen is geslaagd door een extra herkansing én het schrappen van een vak. De groep die alleen koos voor een tweede herkansing is verwaarloosbaar.
Dit jaar was het slagingspercentage 94,8 procent. Dat is lager dan in 2020 toen 98,7 procent een diploma haalde. In 2020 waren de scores voor de schoolexamens opmerkelijk veel hoger dan de jaren ervoor, het was het jaar waarin het centraal eindexamen werd geschrapt en waarin het resultaat van de schoolexamens bepaalde of een leerling zijn diploma haalde. De cijfers voor de schoolexamens waren in 2021 voor bijna alle schoolsoorten lager dan in 2019, ziet DUO.
Wil jij op de hoogte blijven van het laatste nieuws uit het voortgezet onderwijs? Download de AOb-app in de Appstore of Playstore en vink vo aan.
