‘Een goede schoolleider zorgt voor rust’
Iris Kokosky Deforchaux werd na een carrière van 22 jaar bij de Hema basisschooldirecteur op een nieuwkomersschool. “Ik ben verantwoordelijk voor de school zoals een moeder voor haar kinderen.”
Met een ondeugende glimlach loopt Iris Kokosky Deforchaux (59 jaar) over de gang van de school. De deuren naar de lokalen staan allemaal open, desondanks is het overal stil.
Soms is het te stil, fluistert de schooldirecteur. De toegewijde inspanning die bijna voelbaar door haar leerlingen wordt geleverd, maakt haar soms ongedurig en dan is het de hoogste tijd voor een geintje. “Op een frisse ochtend leg ik mijn koude handen in de nek van een paar leerlingen.” Ze lacht. Op een warme dag kan ze zomaar de klas binnenlopen met een gietertje water en dat schuin boven iemands hoofd houden. “Er mag best gelachen worden”, zegt ze. Even de ontlading. “Daarna is het meteen weer stil. Dan is de concentratie weer terug.”
Dit artikel stond in het Onderwijsblad. Wil jij het blad ontvangen? Word lid!
Hart gestolen
Kokosky Deforchaux is schoolleider op de Bloemberg in Lindenholt, een wijk aan de rand van Nijmegen. Zeventig tot honderdvijftig nieuwkomers in de basisschoolleeftijd maken op de Bloemberg voor het eerst kennis met Nederland en de Nederlandse taal. Kinderen uit Syrië, Nigeria, China, Polen en nog veel meer landen. Sommigen hebben nog nooit op school gezeten. Deze doelgroep heeft haar hart gestolen. Voor haar inzet als schooldirecteur won ze eerder de prijs van Nijmegenaar van het jaar. De inspectie, die laatst de Bloemberg bezocht, oordeelde dat de school het goed doet. Ouders, leraren en kinderen voelen zich er veilig. De inspectie stelt ook vast dat het onderwijsteam goed zicht heeft op de ontwikkeling van de leerlingen en dat leerkrachten hun vaardigheden samen vergroten in leerteams. Bovenal, iedereen komt met plezier naar school. (Tekst loopt door onder foto).
Hoe doen jullie dat? Die vraagt krijgt Kokosky Deforchaux regelmatig. Oftewel, wat moet een goede schooldirecteur in huis hebben? “Het moet ook wel iets met mij te maken hebben, al weet ik niet precies wat.”
Er kan best veel
Het had niet veel gescheeld of Iris was helemaal nooit schooldirecteur of zelfs leerkracht geworden. Tijdens een invalperiode als leraar kreeg ze vaak te maken met leerlingen die zich lastig gedroegen. “Toen dacht ik: dat is het me helemaal niet waard. Al die inspanning, en dan uitgescholden worden. Ik zei: Ik ga terug naar de Hema.”
Ze kwam in het onderwijs na een carrière van 22 jaar bij de Hema. Na het gymnasium en even Nederlands en Spaans gestudeerd te hebben, gaf ze toe aan haar verlangen om moeder en huisvrouw te zijn. “Ik wilde niks anders dan thuis bij de kinderen zijn. Het gymnasium deed ik alleen maar om mijn kinderen goed bij hun huiswerk te kunnen helpen.” Om geld te verdienen, ging ze aan de slag bij de Hema. Voor een jaartje, was het plan. Ze vond het er zo gezellig dat ze er niet meer weg wilde.
Het gymnasium deed ik alleen maar om mijn kinderen goed bij hun huiswerk te kunnen helpen
"Onze juf is naar de wc”, zegt een meisje met lange haren als de directeur op haar rondje door de school even stilstaat bij een lokaal. Dat een leraar naar het toilet gaat tijdens de les, is op deze school geen probleem. De kinderen werken rustig verder. “Moet ze poepen of plassen?”, vraagt Iris onder speels fronsende wenkbrauwen. Poepen, roepen de kinderen. “Nou, dan kan het nog wel even duren”, roept Iris terug. Ze voegt toe: “Alles draait hier op school om woordenschat en Nederlands als tweede taal.”
“Ik ben verantwoordelijk voor de school zoals een moeder voor haar kinderen. Hier op school kan best veel. We hebben een echtpaar als leraar. Dat vind ik passen bij een school als afspiegeling van de samenleving. Leraren met kleine kinderen mogen hun kinderen, als die een studiedag hebben, mee naar school nemen. De kinderen kunnen onze leerlingen helpen met leren en lezen. Ook dat past weer bij onze school. Onze leerlingen vinden het geweldig om te praten met Nederlandse kinderen.” (Tekst loopt door na foto)
Tijdens de Hema-loopbaan begon ze in de avonduren aan de pabo voor het geval ze ooit van baan zou willen veranderen. Meer dan één keer kreeg ze te horen: Iris, de kinderen verliezen een goede juf als jij bij de Hema blijft werken. Bij het afscheid van de laatste directeur op de Bloemberg, ze was intussen leerkracht en had haar master Special Educational Needs voor intern begeleider gehaald, vroegen collega’s aan het bestuur of zij niet de vervanger van de directeur kon worden.
Veilig
“Als ik me goed voel, dan voelt het team zich goed. Als ik overwerkt ben, dan merkt het team dat ook. Dat besef ik pas sinds een paar maanden. Na de herfstvakantie bleek dat ik te veel hooi op mijn vork had genomen. Ik verwachtte van mezelf dat ik wel twee scholen zou kunnen leiden. Ik liep achter de feiten aan. Ik zei hardop: Ik stap uit het onderwijs, ik ga weer bij de Hema werken. Mijn bestuurder wees me erop dat het voor het team niet fijn is om dat iedere keer te horen. En zij heeft gelijk. Nu ik weer rust heb, heeft het team het ook. Een goede schoolleider zorgt voor stabiliteit en rust.”
“Als onze school gevraagd wordt hoe we het voor elkaar hebben gekregen dat kinderen met zoveel plezier naar school komen, dan antwoord ik dat ze zich veilig voelen. Aan die veiligheid hebben we lang gewerkt. Iedereen op school kent elkaar. Leerkrachten kennen de kinderen bij hun naam. Kinderen weten dat andere leerkrachten ze ook kennen. Iedereen is transparant. Ouders hebben daardoor veel vertrouwen in ons. Er wordt hier op school veel geknuffeld. Als kinderen zich veilig voelen, dan doen ze dat. Ze zoeken de nabijheid op.
Het helpt volgens haar ook dat haar roots niet in Nederland liggen. Kokosky Deforchaux’ ouders komen uit Indonesië. “Het schept vertrouwen. Indonesië is het grootste moslimland ter wereld. Sommige ouders beginnen over het geloof en zeggen ‘want wij zijn moslim’ en dan zeg ik mijn ouders komen uit Indonesië. Meer hoef ik niet uit te leggen. Mijn ouders zijn katholiek opgevoed, maar ze leefden in harmonie samen met andere geloven. Geloof was nooit een issue in Indonesië tijdens de jeugd van mijn ouders, vertelde mijn moeder laatst nog. Net zomin als, naar wat ik begrijp, in Syrië het lange tijd geen kwestie was.”
Wat ook uitmaakt, is dat ze bij de Hema voldoende klantenservice-training heeft gehad om te weten hoe je lastige gesprekken moet voeren. “Ik heb geleerd om een lastig gesprek niet op mezelf te betrekken. In het onderwijs heb ik daar veel aan. Bozige ouders hebben geen probleem met mij, nee, ze maken zich zorgen om hun kind.”
Bozige ouders hebben geen probleem met mij, nee, ze maken zich zorgen om hun kind
“Ja, dat het werkt op de Bloemberg, kan te maken hebben met mijn manier van leidinggeven. Er moet iets van mij komen. Maar het ligt ook aan het team. Het is uiteindelijk de samenwerking met het team, en deze doelgroep van kinderen, waardoor de school zo goed draait.”