Dure internationale schakeljaren onder vuur
De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) heeft twee jaar geleden de banden doorgesneden met Study Group, een commerciële aanbieder van prijzige schakeljaren voor internationale studenten. Het Britse wervingsbureau leverde zwak presterende studenten af waardoor de indruk kon ontstaan dat de toegang tot de Groningse universiteit voor 17.000 euro te koop is.
Beeld: XF\x26amp;M
Dat blijkt uit documenten die het Onderwijsblad in handen kreeg met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur.
Het leek zo’n mooie deal die de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) in 2013 sloot met het Britse wervingsbureau Study Group. Het bedrijf zou gratis en voor niks internationale studenten rekruteren in landen die voor Groningse marketeers moeilijk toegankelijk zijn, zoals Zuid-Korea en Rusland. Dat die studenten niet aan de Nederlandse vooropleidingseisen voldoen omdat hun middelbare schooldiploma’s meestal van havo-niveau zijn, was geen probleem. Want Study Group verzorgt in Amsterdam een international foundation year waarin deze studenten binnen twaalf maanden hun academische kennis en Engelse taalvaardigheid op vwo-niveau kunnen brengen.
Dat programma kost 17.000 euro, maar voor de groeiende middenklasse in Zuidoost-Azië is die hoge prijs geen punt. De samenwerking met Study Group zou de Groningse universiteit dus zonder extra kosten aan een grotere en diversere internationale instroom helpen.
Te mooi
Dat klinkt te mooi om waar te zijn en dat was het ook. Het uitbesteden van de werving en selectie aan een commerciële partner is de universiteit lelijk opgebroken, blijkt uit documenten die het Onderwijsblad met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur heeft opgevraagd.
Het uitbesteden van de werving en selectie aan een commerciële partner is de universiteit lelijk opgebroken
Om te beginnen ontdekten juristen van de universiteit al snel dat er moeilijkheden dreigden over de studievisa die de RUG voor de schakelstudenten had aangevraagd. Dat was afgesproken omdat alleen door de IND erkende onderwijsinstellingen studievisa kunnen aanvragen. Commerciële aanbieders als Study Group horen daar niet bij.
Doodzonde
Omdat schakelstudenten nog niet aan de toelatingsvoorwaarden voldeden, konden ze niet worden ingeschreven bij de universiteit. De RUG had dus visa aangevraagd voor niet-geregistreerde buitenlandse studenten. Een doodzonde. Als de IND daar achter zou komen, kon de universiteit het recht om buitenlandse studenten naar Nederland te halen kwijt raken. Dit probleem werd nog glad gestreken: de IND ging ermee akkoord dat de RUG de schakelstudenten voortaan zou inschrijven als ‘niet-reguliere studenten’.
De echte problemen ontstonden toen duidelijk werd dat de studieprestaties van de Study Group-studenten ver onder de maat waren. Tussen 2013 en 2016 begonnen in totaal 274 internationale studenten aan een schakelprogramma dat voorbereidt op een bachelorstudie in Groningen. Nog geen 60 procent van die groep rondde het schakeljaar met succes af en stroomde door naar de universiteit. Van de doorstromers haalde maar 40 procent het eerste jaar. Teleurstellend, want je zou mogen verwachten dat studenten die 17.000 euro collegegeld betalen, goed voorbereid worden op hun studie, stellen de beleidsmedewerkers die het college van bestuur in 2017 adviseerden over het verlengen van de overeenkomst met Study Group.
De echte problemen ontstonden toen duidelijk werd dat de studieprestaties van de Study Group-studenten ver onder de maat waren
Chinezen
Daar kwam nog bij dat Study Group geen Chinese studenten zou werven. Bij de economische faculteit, die de meeste schakelstudenten trok, was al 17 procent van de studenten Chinees. Toch kwamen 26 van 39 studenten die Study Group in 2016 voor de economische opleidingen rekruteerde uit China en die Chinese studenten behoorden ook nog eens tot de zwakste schakelstudenten. Study Group maakt bovendien gebruik van commerciële wervingsagenten die betaald worden per aangeleverde student, een praktijk die de Groningse universiteit juist wilde beperken omdat het de reputatie kan aantasten.
De beleidsmedewerkers hadden meer redenen om zich zorgen te maken over reputatieschade. Commerciële agenten die tegen betaling buitenlandse studenten werven die niet aan de toelatingsvoorwaarden voldoen en een collegegeld van 17.000 euro betalen: dat zou de indruk kunnen wekken dat toegang tot de Groningse universiteit te koop is. De internationale toptalenten die de universiteit zo graag binnenhaalt, zouden Groningen waarschijnlijk links laten liggen als bekend werd dat ze er in de klas komen met ondermaatse studenten die via zo’n peperduur schakelprogramma zijn toegelaten. In april 2017 liet het college van bestuur de directie van Study Group weten dat de overeenkomst die in augustus 2018 afliep, niet verlengd zou worden.
Opgerekte regels
Vijf universiteiten en drie hogescholen werken nog wel samen met een commerciële aanbieder van schakeljaren. Naast Study Group zijn het Britse bedrijf Oncampus en het Australische Navitas actief op de Nederlandse markt. Samen bereiden ze dit studiejaar 800 internationale studenten voor op een Nederlandse bachelor- of masterstudie, blijkt uit een onderzoek van de landelijke commissie die toezicht houdt op het naleven van de gedragscode die universiteiten en hogescholen hebben opgesteld om misstanden bij het werven van internationale studenten te voorkomen. De commissie startte met het onderzoek naar schakeljaren nadat het Onderwijsblad vorig jaar berichtte over de commerciële praktijken van Oncampus, Study Group en Navitas. Het eindrapport werd half juni op de site van de commissie gepubliceerd zonder er verder ruchtbaarheid aan te geven.
Vijf universiteiten en drie hogescholen werken nog wel samen met een commerciële aanbieder van schakeljaren
Internationale studenten die niet toelaatbaar zijn een schakeljaar aanbieden is toegestaan, maar de onderwijsinstellingen en hun commerciële partners rekken de regels wel erg ver op, constateert de commissie. In de gedragscode is sprake van een voorbereidend jaar voor studenten die wel het benodigde niveau hebben, maar specifieke vakkennis of (taal)vaardigheden missen. Zo’n voorbereidend jaar is in de ogen van de commissie bedoeld voor ‘een enkele getalenteerde student’ met een vooropleiding die net niet helemaal aansluit bij de gekozen studie. Bij Study Group, Oncampus en Navitas is het voorbereidend jaar verworden tot een wervingskanaal waarmee grote aantallen internationale studenten gerekruteerd worden die van havo- naar vwo-niveau gebracht moeten worden.
Numerus fixus
De commissie vraagt af zich waarom je die niet-toelaatbare studenten naar Nederland zou halen. Het is een kwetsbare groep die soms pas 16 of 17 jaar oud is. De onderwijsinstellingen die met de commerciële wervingsbureaus werken, beweren dat studenten die een foundation year hebben gevolgd, het beter doen dan andere internationale studenten. Maar uit de (schaarse) data die de commissie verzameld heeft, blijkt dat niet te kloppen. De schakelstudenten doen het hooguit niet slechter. Een extra probleem is dat Oncampus en Study Group studenten werven voor opleidingen met een numerus fixus of die selectie aan de poort toepassen. Vreemd, want waarom zou je studenten die (nog) niet-toelaatbaar zijn werven voor opleidingen met extra hoge toegangseisen?
De landelijke commissie vindt dat de gedragscode aangescherpt moet worden zodat de regels beter gehandhaafd kunnen worden. Daarnaast zou de Onderwijsinspectie moeten onderzoeken of een internationale student van havo-niveau na een voorbereidend jaar van twaalf maanden toegelaten mag worden tot een opleiding waarvoor vwo-niveau is vereist.
