Bonus onderwijspersoneel achterstandsscholen zorgt voor tweedeling
Meerdere schoolbesturen zijn ongelukkig met de toelage die demissionair Onderwijsminister Arie Slob speciaal voor personeel op achterstandsscholen heeft ingesteld. Bestuurder Ryszard Kruszel van scholenstichting Movare (46 basisscholen in Limburg) vindt het een ‘idiote maatregel’. Hij noemt de regeling ‘onrechtvaardig’ en volgens hem zorgt de toelage voor een tweedeling in het onderwijs en binnen teams.
Beeld: Typetank
“Iedereen werkt keihard en er is meer salaris nodig voor alle collega’s”, zegt bestuurder Kruszel tegen het tijdschrift InfoMR van de AOb. “Bij ons komt het voor dat het personeel op de ene school wel in aanmerking komt voor de arbeidsmarkttoelage en hun collega’s vijf straten verderop of zelfs de school ernaast met een vergelijkbare leerlingpopulatie, krijgen niets. Dat voelt heel slecht.”
Bij Movare komen acht scholen in aanmerking voor de extra toelage die Slob in augustus dit jaar heeft toegezegd. Alle medewerkers op scholen met veel achterstanden krijgen twee jaar lang 8 procent meer salaris. Voor een leraar betekent dat grofweg - volgens het rekenvoorbeeld van de minister - 350 euro per maand extra. Voor onderwijsassistenten gaat het om een toelage van 260 euro per maand. Alleen de scholen uit het reguliere basisonderwijs, speciaal basisonderwijs en het voortgezet speciaal onderwijs, waar veel leerlingen met achterstanden zitten, hebben recht op zo’n toelage.
De ene school komt wel in aanmerking voor de arbeidsmarkttoelage en hun collega’s vijf straten verderop of zelfs de school ernaast met een vergelijkbare leerlingpopulatie, krijgen niets
Sigaar
De eerste uitbetaling van deze toelages is vanaf 1 november, zo meldt Slob in een brief aan de Kamer. Het geld, 375 miljoen euro in totaal, is onderdeel van het Nationaal Programma Onderwijs (NPO). Bestuurder Kruszel heeft daar ook moeite mee. “Dit is een sigaar uit eigen doos. Dit komt uit het NPO-geld, dat wás er al. Dat was bedoeld voor de kinderen om corona achterstanden in te lopen en nu gaat daar een substantieel bedrag van af. Dat voelt voor veel mensen hier erg ongemakkelijk.”
Toch voert Movare de maatregel uit zoals Slob het wil, al verwacht Kruszel niet dat er extra mensen zullen komen. “De 500 miljoen die er aan komt voor iedereen in het po, dat is essentieel, daar verwachten wij wel wat van. Ik denk dat er vanuit het vo, waar de krimp ook komt, wel mensen over gaan stappen naar het po.” Deze tijdelijke arbeidsmarkttoelage zou zelfs een perverse prikkel kunnen zijn om binnen een stichting te gaan shoppen, vreest de Movare-bestuurder.
De 500 miljoen die er aan komt voor iedereen in het po, dat is essentieel, daar verwachten wij wel wat van
Zo’n tijdelijke toelage kan overigens onvoorziene en onwelkome bijeffecten hebben, merkt Kruszel. “Het kan vergaande consequenties hebben voor het recht op huursubsidie of zorgtoeslag.” Alle schooldirecteuren gaan daarom in gesprek met collega’s om te zien of dit speelt “er zijn al collega’s die een afstandsverklaring hebben opgesteld. En dat betekent dus dat de anderen weer wat meer krijgen.”
Oneerlijk
In Limburg zijn ze niet de enige die moeite hebben met de toelage. Onderwijswethouder Raymond Wanders van de gemeente Emmen vindt het ook oneerlijk. Het Dagblad van het Noorden schreef over ‘een bestuurlijke ruzie over geld’ waarbij Wanders een tik op de vingers kreeg van Slob toen hij aankondigde het geld over alle scholen in het openbaar onderwijs - in Emmen twintig in totaal - te verdelen en niet alleen op de achterstandsscholen (zeven scholen). ‘Wij verwachten dat het onderwijspersoneel in Emmen het niet laat gebeuren dat deze middelen ergens anders terechtkomen dan waar het geld voor bedoeld is’, zegt Slobs woordvoerder Deborah Jongejan in de krant. Wanders vindt dat hij niets verkeerd doet, zo zei hij begin oktober tegen de krant. ‘Dit kan volgens ons gewoon binnen de cao, we voldoen aan de minimale voorwaarden en bovendien moet het allemaal voor 1 november geregeld zijn. Dus doen we het op onze manier.’
De bonus van Slob viel bestuursvoorzitter Arjette de Pree zwaar. Van haar schoolbestuur Proloog komen zes scholen in Leeuwarden in aanmerking voor de toelage. Tegen Omrop Fryslân zei ze dat het haar niet lekker zit. ‘Als bestuur moet ik die toelage toekennen, maar het liefst wil ik geen voorstel doen omdat ik het een oneerlijke maatregel vind. We gaan het geld niet weigeren, want ik ben wel blij dat de minister vindt dat leerkrachten een extraatje verdienen. Maar ik doe het met pijn in 't hart en met zwaar gemoed: ik zou willen dat het voor iedereen geldt.’
'Sloblossing'
De AOb vindt dat de tijdelijke toelage niets oplost. Thijs Roovers, AOb-bestuurder, zei dat eerder. ‘Het is zoals we van deze minister gewend zijn: hij komt met een maatregel die een oplossing lijkt, maar het niet is. Een Sloblossing, noemen we dat inmiddels.’ Slob wilde eigenlijk dat de bonden en de werkgeversorganisaties een akkoord zouden sluiten, maar daar gingen de organisaties niet mee akkoord. Ze vinden dat er structureel geld naar het onderwijs moet en dat deze toelage het probleem alleen maar verplaatst.
De AOb maakte handige handreikingen voor verschillende onderwijssectoren over het Nationaal Programma Onderwijs. Kijk op www.aob.nl/npo om ze te downloaden en voor meer informatie.
