AOb: ‘Forse inhaalslag nodig voor ventilatie van scholen’
Van alle circa 9300 schoolgebouwen in het basis- en voortgezet onderwijs hebben er slechts zo’n 2800 de ventilatie bewezen goed op orde. Dat blijkt uit het onderzoek van het Landelijk coördinatieteam ventilatie op scholen. Van de overige gebouwen ontbreken vaak de gegevens.
Bron: Piqsels
Het Landelijk coördinatieteam ventilatie op scholen onderzocht de afgelopen weken hoe het gesteld is met de ventilatie in het basis- en voortgezet onderwijs. Met daarbij de disclaimer dat we nog niet weten in hoeverre ventilatie helpt om de verspreiding van covid-19 tegen te gaan, maar goed: baat het niet, dan schaadt het niet. Of, in officiële termen: ‘In algemene zin kan ventileren helpen om luchtweginfecties te beperken.’
Normen
Voor het onderzoek werden 1289 schoolbesturen aangeschreven met in totaal 9331 gebouwen. Voor 7340 gebouwen is de vragenlijst ingevuld, maar niet altijd compleet. ‘Van de schoolgebouwen waarvoor antwoorden zijn ontvangen, voldoet 38 procent aan de gevraagde normen’, aldus de onderzoekers. Dat zijn 2789 scholen. Van 11 procent van de gebouwen (dat zijn er ruim 800) geven de besturen aan dat ze niet voldoen aan de normen. ‘Deze schoolbesturen zullen met behulp van de lokale GGD of arbodeskundige en met de gemeente aan de slag moeten.’
Voor bijna de helft van de scholen kon de vraag nog niet worden beantwoord, bijvoorbeeld omdat er geen CO2-meter beschikbaar was.
Een beetje zuurstof kan geen kwaad als het gaat om goed leren
“Als we even naar het grote plaatje kijken”, zegt AOb-bestuurder Henrik de Moel, “weten we dus van twee derde van alle schoolgebouwen op dit moment nog niet of de ventilatie in orde is. Dat is zorgelijk. Want los van corona is het sowieso beter als klaslokalen goed geventileerd worden. Een beetje zuurstof kan geen kwaad als het gaat om goed leren.”
Volgens De Moel moet de overheid nu haar verantwoordelijkheid pakken. “De ventilatie van meer dan achthonderd gebouwen is in elk geval bewezen niet op orde. Als het daarbij blijft mogen we heel blij zijn. Hier ligt een behoorlijk groot probleem, maar ook een kans. Als docent geschiedenis leer ik mijn leerlingen altijd dat de overheid moet investeren in economisch lastige tijden. Dit is dus een uitgelezen moment om dat te doen. Dit is een kans om te investeren in goed geventileerde scholen voor nu en voor de toekomst.”
McKinsey
De onderzoekers adviseren zelf om ventilatie ‘breed op de agenda te zetten’. Ook zou het onderwerp gekoppeld moeten worden aan een recente aanbeveling van bureau McKinsey om het tekort aan geld voor onderwijshuisvesting (in vaktermen: ‘onder-investering’) op te lossen.
Minister Arie Slob heeft al laten weten dat hij 360 miljoen euro vrij gaat maken voor deze kwestie. Maar wel als co-financiering, wat betekent dat scholen en gemeentes er zelf 70 procent moeten bijleggen.
In de winter ligt het openen van ramen en deuren in klaslokalen minder voor de hand
De onderzoekers signaleren verder dat scholen op korte termijn behoefte hebben aan praktische maatregelen om de ventilatie op orde te brengen. ‘Ook met het oog op de komende wintermaanden, want bij kouder weer ligt het openen van ramen en deuren in klaslokalen minder voor de hand.’ Voor die adviezen kunnen scholen vanaf vandaag terecht op weeropschool.nl/ventilatie.
Bouwbesluit
Bij het onderzoek naar ventilatie gingen de experts overigens niet uit van de papieren regels. Want dat zijn er nogal wat en voor verschillende soorten gebouwen gelden ook verschillende bouwbesluiten. In plaats daarvan werd scholen gevraagd de CO2-concentratie in lokalen bij te houden, omdat dit cijfer een goede indicatie geeft van de mate van ventilatie: hoe meer CO2, hoe minder er blijkbaar geventileerd wordt.
Oostzijde
De onderzoekers raadden de scholen aan om twee lokalen uit te kiezen aan de oostzijde van het schoolgebouw (waar doorgaans minder wind op staat dan op de westzijde), met oudere leerlingen (want die ademen meer CO2 uit) en een volle bezetting. Vervolgens moest het CO2-gehalte gedurende de lesdag worden bijgehouden.
Alle lokalen moeten aan de minimale eisen voldoen
‘Laat de docent tijdens de metingen de ramen gewoon bedienen zoals hij of zij normaal ook zou doen’, was het advies aan de scholen. ‘Ga dus voor de meting niet expres de ramen dicht houden of juist extra veel luchten.’ En als er in de school verschillende ventilatiesystemen zijn, kies dan het lokaal met het slechtste systeem. ‘Alle lokalen moeten immers aan de minimale eisen voldoen.’
Besmet
Volgens het RIVM worden de meeste kinderen overigens niet op school besmet, maar thuis. Het onderwijs staat op de tweede plaats. Afgelopen week werden dertien jonge kinderen (van vier tot en met elf jaar oud) besmet op school of kinderopvang. Dat is 23 procent van het totaal aantal besmettingen in deze groep. Van de oudere kinderen (twaalf tot en met zeventien jaar) die corona opliepen, werd 12 procent besmet op school of de buitenschoolse opvang.
Duitsland
In Duitsland bevelen experts intussen aan om elke twintig minuten de schoolramen eventjes (drie tot vijf minuten) wagenwijd open te zetten: het zogenaamde Stoßlüften. In de pauzes kan daarbij ook de deur open om de lokalen te laten doorluchten.
