Anti-kinderarbeid projecten vergroten vakbondsinvloed
Projecten om kinderarbeid te bestrijden leveren niet alleen leerlingen wat op, maar openen ook deuren voor vakbonden, blijkt uit AOb-onderzoek. Invloed en ledenaantallen van onderwijsbonden nemen erdoor toe.
beeld: AOb
De AOb heeft via Education International (EI), de internationale organisatie van onderwijsbonden, onderzoek laten doen naar best practices van anti-kinderarbeid projecten van diverse onderwijsbonden in Mali, Uganda, Zimbabwe, Marokko en Nicaragua. De AOb is al tientallen jaren bij deze en andere anti-kinderarbeid projecten betrokken.
Wegblijven
“Het is ooit begonnen in Marokko”, vertelt AOb-hoofdbestuurder Trudy Kerperien. “Leerkrachten zaten ermee in hun maag dat zij de ene keer 30 leerlingen hadden, dan weer 15 leerlingen om een week later 45 leerlingen te hebben. Waar blijven die kinderen, vroegen zij zich af. Kinderarbeid was het antwoord. Toen hebben we samen de vraag gesteld hoe we het onderwijs konden aanpakken zodat kinderen niet langer wegbleven. Het curriculum in Marokko ligt heel erg vast, en is nogal gericht op het cognitieve. Maar binnen die kaders bleek het wel mogelijk op een andere manier onderwijs te geven zodat leerlingen zelf naar school wilden blijven gaan. Toen leraren in Albanië tegen hetzelfde probleem aanliepen, hebben we samen met de onderwijsbonden daar de trainingen die Marokkaanse leraren kregen, vertaald naar de Albanese situatie.”
Adjunct-directeur uit Erussi, Uganda: 'De projecten hebben mijn leven veranderd'
De ontwikkelde aanpak heeft zich inmiddels met steun van de AOb verspreid over zo’n twaalf landen. In vijf landen zijn leraren en vakbondsbestuurders van projecten die tussen 2003 en nu ingevoerd zijn, uitgebreid geïnterviewd. Veel van hen zagen zichzelf voordat zij de trainingen hadden gevolgd als ‘overdrager van kennis’. De communicatie met leerlingen verliep eenzijdig. Na de training gaven leraren in verschillende landen aan dat zij zich beter toegerust voelden en meer op hun gemak in het klaslokaal omdat ze hun leerlingen beter konden boeien. Dit maakt het makkelijker kinderen naar school te krijgen en te houden. ‘De trainingen hebben mijn leven veranderd vanwege de dingen die ik eerder niet wist – over begeleiding, onderzoek en beoordeling’, zei een vrouwelijke adjunct-directeur uit Erussi, Uganda.
Prestaties
‘Twee jaar geleden wilden veel kinderen niet naar school komen’, vertelde een mannelijke hoofdonderwijzer uit Fès, Marokko. ‘Kinderen gedragen zich nu anders. Leraren hebben hun manier van lesgeven en communiceren met leerlingen aangepast en we zien daardoor een psychologische ontwikkeling bij leerlingen. Ook gaan de academische prestaties omhoog.’
In Marokko en Albanië zijn de projecten inmiddels gestopt, toch werken de effecten nog steeds door in de klas waar leraren die de AOb/EI-trainingen hebben gevolgd hun kennis delen met nieuwe collega’s.
Het beeld van de vakbond is gekanteld en daardoor mogen vakbondsleden deelnemen aan meer overlegtafels
Bijvangst
Er is meer bijvangst: vakbondsleiders rapporteren dat de anti-kinderarbeid projecten letterlijk de deuren hebben geopend naar overheidsinstanties. Veel administratieve problemen, zoals het faciliteren van het verkrijgen van geboortebewijzen zodat kinderen geregistreerd kunnen worden voor school, zijn verholpen doordat er aandacht in de regio is voor kinderarbeid. Hetzelfde geldt voor vakbond gerelateerde problemen als het niet betalen van salarissen of niet kunnen innen van vakbondscontributie. “Het speelveld is vergroot. In veel landen hebben bonden geen zeggenschap over de onderwijsinhoud. Maar de projecten hebben goodwill gecreëerd, het beeld van de vakbond is gekanteld en daardoor mogen vakbondsleden deelnemen aan meer overlegtafels”, vertelt Kerperien die zich bij de AOb bezighoudt met internationaal vakbondswerk.
Vakbondslidmaatschap
De anti-kinderarbeid projecten hebben ervoor gezorgd dat de vakbonden meer in gesprek zijn gekomen met overheidsinstanties. Ook is de interesse voor het vakbondslidmaatschap van leraren door de projecten toegenomen. In sommige gevallen met 40 procent.
Het loont om eerst over het tegengaan van schooluitval te spreken
Kerperien: “Dit leert ons dat het, wanneer je over arbeidsomstandigheden van onderwijspersoneel wilt praten, loont om eerst over het tegengaan van schooluitval te spreken.” Ook in contacten met Westerse vakbonden hoopt Kerperien voordeel te halen uit dit onderzoek. “Veel bonden vinden dat een onderwerp als kinderarbeid niet bij de vakbond thuishoort. Dit onderzoek toont aan dat vakbonden meer voet aan de grond krijgen door zich in te zetten voor kinderrechten en dat dit soort projecten dus wel thuishoren bij de vakbond.”
Lees het onderzoek EI/AOb Child Labour Projects: Transnational best practices and union impacts
